Reklama

Wiadomości

Dunaj, turul i huzarzy

Nic nie pozwala lepiej poczuć atmosfery jakiegoś miejsca niż niespieszna samotna włóczęga. A jeśli samotny turysta jest kobietą i włóczy się po Budapeszcie, wcześniej czy później może się natknąć na huzara...

Niedziela Ogólnopolska 10/2021, str. 60-62

Margita Kotas/Niedziela

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Stolica Węgier przyciąga tłumy turystów, a każdy z nich wywozi z niej własne wspomnienia i osobistą listę rankingową miejsc naj..., the best of... Mój Budapeszt to marszruta z hotelu na Akácfa utca (ulicy Akacjowej) na drugą stronę Dunaju, do Budy, gdzie czas płynie wolniej niż w Peszcie.

Dolna i górna Buda

Tu zapachy węgierskich specjałów wystawiają ślinianki na ciężką próbę, a jeden z niewielu opanowanych przeze mnie zwrotów w języku węgierskim: „Lengyel vagyok” – jestem Polką, otwiera serca budapeszteńczyków. A jeszcze kiedy jest się w tym mieście w okolicy 15 marca, gdy Węgrzy na pamiątkę Wiosny Ludów obchodzą swoje święto narodowe i żywsza staje się pamięć o „Ojczulku Bemie”, te serca są głębokie jak Dunaj i gorące jak czardasz. Nic dziwnego, że za każdym razem, jak zahipnotyzowana, tuż po zejściu ze strzeżonego przez kamienne lwy mostu Łańcuchowego, swoje kroki kierowałam uparcie, wprost bądź okrężną drogą, przez ulice Víziváros – Wodnego Miasta, czyli Dolnej Budy, na szczyt Várhegy – Wzgórza Zamkowego, a dalej w kierunku Szentháromság tér – placu Świętej Trójcy.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Margit po raz pierwszy

Reklama

Krótsza droga na Wzgórze Zamkowe rozpoczyna się u wylotu słynnego XIX-wiecznego mostu – Széchenyi lánchíd, na placu Adama Clarka przy dolnej stacji zabytkowej kolejki Budávari Sikló, którą od 1870 r. można wjechać na szczyt. Jej drewniane wagoniki, noszące wdzięczne imiona Margit i Gellért, kuszą leniwych zwłaszcza w upalne dni, ale komu nie brak sił i ochoty, może ruszyć na wzgórze na nogach – ulicą Sikló lub tworzącymi skrót schodkami i ścieżkami. Trochę wysiłku i docieramy pod zamek, a właściwie pod kompleks budynków pałacu królewskiego zgrupowanych wokół trzech dziedzińców.

Czujne oko turula

Przybywający na zamek choć przez chwilę muszą się znaleźć w zasięgu dzioba przysiadłego obok bramy turula z mieczem w szponach. Ten mityczny ptak – ni to orzeł, ni raróg czy sokół – według jednej z legend przyprowadził lud Madziarów zza Uralu na równinę Panonii, tereny dzisiejszych Węgier. Według innej – jest praojcem Węgrów, mitycznym ojcem Attyli i Almosa. Jego rozpostarte skrzydła symbolicznie chronią Budapeszt, a zmęczonym wspinaczką na Wzgórze Zamkowe dają upragniony cień podczas chwili wytchnienia, zanim ruszą dalej.

Na lewo, na prawo

Dzielnica Zamkowa jest pełna atrakcji. Pozostaje jedynie kwestia wyboru – w lewo czy w prawo? Po lewej stronie możemy podziwiać kompleks pałacowy, a skręcając w prawo, wcześniej czy później dotrzemy do placu Świętej Trójcy – serca dzielnicy. Pokłoniwszy się statui Starego Huzara przy zbiegu ulic Szent György (św. Jerzego) i Palota (Pałacowej), przysiadłszy na ławeczce-pomniku z kompozytorem Zoltánem Kodálym przy Színház (Teatralnej), trafimy w końcu na Szentháromság tér i długo nie będziemy chcieli się z nim rozstać.

Kościół koronacyjny

Reklama

Plac Świętej Trójcy swoją nazwę zawdzięcza stojącej pośrodku 14-metrowej barokowej kolumnie morowej, która zwieńczona jest rzeźbą przedstawiającą trzy Osoby Boskie. Ustawiona w 1713 r. jako wotum mieszkańców ocalonych z epidemii cholery budzi dziś zachwyt nie mniejszy niż stojąca tuż obok świątynia, kryjąca sarkofag króla Beli III. Kościół Najświętszej Maryi Panny Budzińskiej Pani potocznie nazywany jest kościołem św. Macieja, a to ze względu na króla Macieja Korwina z rodu Hunyadych, który uczynił z niego kościół koronacyjny. Herbowy kruk Macieja Korwina z pierścieniem w dziobie znajduje się m.in. na zwieńczeniu jednej z wieżyczek świątyni. Tak naprawdę odbyło się w nim zaledwie kilka koronacji, m.in. Franciszka Józefa I i Elżbiety na królów Węgier. Historia nie szczędziła świątyni dramatów. Pochodząca z połowy XIII wieku po zdobyciu miasta przez Turków w 1541 r. została zamieniona na główny meczet (Büyük Dżami), a jej średniowieczne malowidła przykryto wapnem. Kościół został poważnie uszkodzony podczas walk o Budę w 1686 r. Nie oszczędziły go również II wojna światowa i zamach bombowy w 1994 r. – jeden z wielu w mieście, do których nikt się nie przyznał.

Atena Pallas kontra święci

Popularnym miejscem spotkań na placu Świętej Trójcy jest usytuowany tuż przy Halászbástya – Baszcie Rybackiej – pomnik konny króla Stefana I Świętego, patrona Węgier, z krzyżem apostolskim w dłoni. Sama Baszta Rybacka powstała, podobnie jak pomnik na początku XX stulecia. Swą nazwą nawiązuje do dawnych fortyfikacji, które na tym odcinku bronione były przez cech rybaków, a liczba jej wieżyczek – do grupy siedmiu wodzów madziarskich, którzy przywiedli przodków dzisiejszych Węgrów do Panonii. W podcieniach baszty można się napić kawy – to doskonała miejscówka z widokiem na Dunaj i położony na jego przeciwległym brzegu gmach węgierskiego parlamentu.

Po przeciwnej stronie placu, u jego zbiegu z ulicą o identycznej jak on nazwie, swoją urodą przyciąga fotografów biały budynek dawnego ratusza, ozdobiony krytymi wykuszami. Pod jednym z nich, usytuowanym od strony kościoła św. Macieja, odnaleźć można posąg Pallas Ateny, obrończyni miasta, z herbem Budy w ręku. Czy jest konkurencją dla świętych patronujących placowi i czy oni traktują ją jak poważną konkurencję? Oto jest pytanie. Można się nad tym zastanowić w słynnej cukierni Ruszwurm, znajdującej się parę kroków dalej, przy Szentháromság 7, do której niegdyś po kremówki posyłano dyliżans z samego Wiednia.

Margit po raz drugi

Wzmocnieni słodkościami i wyborną kawą z placu Świętej Trójcy możemy zejść ze Wzgórza Zamkowego schodami tuż przy Baszcie Rybackiej bądź wrócić ulicami starówki do pałacu królewskiego. Jeśli wybierze się tę drugą wersję, warto dyskretnie zajrzeć do bram, które kryją często bajkowe podwórka. Warto też uważnie przyglądać się fasadom kamieniczek, wypatrzeć można bowiem na nich piękne detale. We wnęce jednej z kamienic przy ulicy Tárnok ulokowana jest budząca uśmiech gliniana figurka Madonny z Dzieciątkiem, wykonana przez znaną, zmarłą w 1977 r., rzeźbiarkę – Margit Kovács. Jej urok sprawia, że bezwiednie zaczyna się posyłać uśmiech mijanym ludziom, a jeśli opuszczając Wzgórze Zamkowe, spotka się nie jednego, ale cały oddział węgierskich huzarów, to uśmiech staje się jeszcze szerszy.

Moje budapeszteńskie the best of... to Buda, zdecydowanie Buda i jej starówka.

Pierwsze miasto u stóp dzisiejszego Wzgórza Gellérta założyli w I wieku przed Chrystusem Celtowie. Nadali mu nazwę Ak-ink – Obfite źródła. Najwyraźniej poznali się na rzeczy. Budapeszt jest dziś jedyną europejską stolicą mającą status uzdrowiska; na jego terenie znajduje się kilkadziesiąt źródeł wód mineralnych i termalnych.

2021-03-02 14:06

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rozważanie na 25 grudnia: Nocny sąd i świąteczna sprawiedliwość

2024-12-23 19:29

[ TEMATY ]

homilia

rozważania

ks. Marek Studenski

mat. prasowy

Historia burmistrza Nowego Jorku Fiorello La Guardii, jest doskonałym przykładem tego, jak Boże Narodzenie inspiruje do działania pełnego empatii i miłości. La Guardia, znany ze swojej dobroci, pewnego zimowego wieczoru odwiedził nocny sąd i w nietypowy sposób wymierzył sprawiedliwość. Zdecydował się pomóc starszej kobiecie oskarżonej o kradzież chleba. Tego rodzaju gesty pokazują, jak Boże Narodzenie może stać się momentem, w którym dostrzegamy potrzeby innych i odpowiadamy na nie z miłością.

Boże Narodzenie to także moment refleksji nad głębszymi aspektami życia, co doskonale uchwycił Lorenzo Lotto w swoim obrazie "Boże Narodzenie". Jego dzieło przedstawia Jezusa w wiklinowym koszu, otoczonego przez symboliczne elementy, które nawiązują do przyszłej męki i ofiary Chrystusa. Takie szczegóły, jak krzyż czy sakiewka z 30 srebrnikami, przypominają nam, że narodziny Chrystusa były początkiem drogi prowadzącej do zbawienia, co nadaje Bożemu Narodzeniu szczególne znaczenie i głębię.
CZYTAJ DALEJ

Obrzęd wieczerzy wigilijnej w rodzinie

Wokół świątecznie nakrytego stołu gromadzi się rodzina. Na środku stołu umieszczone jest siano, a na nim – złożona księga Pisma Świętego. Obok Pisma ustawiamy udekorowaną świecę, symbolizującą obecność w rodzinie Chrystusa, który przyszedł na ziemię jako „światłość świata”. Wszyscy stoją, a najstarsza osoba w rodzinie zapala świecę.
CZYTAJ DALEJ

Być znakiem nadziei, tak, gdzie nie ma nadziei

2024-12-25 02:59

screen YT

Pasterce w katedrze wrocławskiej przewodniczył bp Jacek Kiciński CMF. - mamy wskazywać na Jezusa Chrystusa, Informować, że jest żywy i prawdziwy oraz prowokować innych swoim stylem życia - mówił biskup w czasie homilii.

Narodzenie Pańskie to radosna uroczystość, stąd też bp Jacek podkreślał charakter radości i wyraził także słowa w tym duchu względem uczestników Eucharystii. - Gdy sięgniemy do czasów Jezusa, możemy powiedzieć, że rodzi się w zwyczajnych okolicznościach. Cesarz August ogłasza spis ludności, Józef posłuszny prawu idzie do Betlejem, bo pochodzi z rodu Dawida. Józefowi towarzyszy Maryja, dla której przychodzi czas rozwiązania, a Chrystus rodzi się w grocie betlejemskiej. Maryja owinęła go w pieluszki i położyła w żłobie. Wszystko byłoby zwyczajne, gdyby nie chwała Pańska oświeciła to miejsce i słowa Anioła: “Nie bójcie się. Zwiastuję wam radość wielką. Dziś w mieście Dawida narodził się wam Zbawiciel - zaznaczył biskup, dodając: - W tym wydarzeniu przyjścia Jezusa na świat spełniło się proroctwo proroka Izajasza: “Naród kroczący w ciemności, ujrzał światłość wielką, nad mieszkańcami kraju mroków zabłysło światło.”
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję