Reklama

Materiały dla kierownictw i członków Akcji Katolickiej

Akcja Katolicka dawniej i dziś (9)

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W pierwszej fazie organizowania Akcji Katolickiej w Polsce (1930-1934) ordynariusze diecezji mogli włączyć do niej każde zrzeszenie kościelne. Nie ustalono przy tym jednolitych zasad ich zaszeregowania do niej ani też nie opracowano dla tych zrzeszeń odpowiednich statutów. Toteż do Akcji Katolickiej powoływano w poszczególnych diecezjach różne zrzeszenia. Jedynie w archidiecezji warszawskiej Akcja Katolicka została oparta, podobnie jak we Włoszech, na czterech stowarzyszeniach stanowych, skupiających młodzież męską i żeńską, mężczyzn i kobiety.
Brak jednolitych zasad organizacyjnych utrudniał centralizację Akcji Katolickiej w Polsce, co nie służyło samej sprawie. W niektórych bowiem diecezjach między Diecezjalnymi Instytutami Akcji Katolickiej a organizacjami należącymi do niej wybuchały spory z powodu nieuregulowanych stosunków prawnych. Niektóre zrzeszenia usuwały się od współpracy z oficjalnymi organami Akcji Katolickiej, wzbraniały się przed realizacją ich dyrektyw, nie składały sprawozdań, zasłaniając się bezpośrednią zależnością od ordynariusza. Tę trudną sytuacją komplikował fakt niekorzystnej ustawy państwowej, dotyczącej działalności stowarzyszeń, wprowadzonej w życie 27 października 1932 r. Nowe bowiem prawo mocno krępowało aktywność kościelnych organizacji i związków społecznych, dając państwu szerokie prerogatywy w zakresie nadzoru nad ich działalnością. Prawo to objęło swoim zasięgiem także stowarzyszenia Akcji Katolickiej, a zwłaszcza Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej.
Biskupi świadomi trudności, jakie płynęły z niekorzystnej dla stowarzyszeń kościelnych ustawy, podjęli niezwłocznie rozmowy z rządem w celu uregulowania ich statusu prawnego. Odpowiedni wniosek w tej sprawie dla rządu przygotowała Komisja Prawna Episkopatu. W 1933 r. odbyło się kilka spotkań przedstawicieli Episkopatu i władz państwowych celem ustalenia zasad postępowania w stosunku do stowarzyszeń Akcji Katolickiej. Wynikiem tych rozmów było rozporządzenie Rady Ministrów z 28 stycznia 1934 r., które wprawdzie nie wyjęło stowarzyszeń Akcji Katolickiej spod ogólnopaństwowej ustawy o stowarzyszeniach z 1932 r., ale dało im dość szerokie uprawnienia. Nowe przywileje ułatwiały także stworzenie jednolitych organizacji krajowych z oddziałami diecezjalnymi i parafialnymi, co umożliwiało tym samym przyśpieszenie procesu centralizacji Akcji Katolickiej w Polsce.
Unifikację stowarzyszeń wchodzących w skład Akcji Katolickiej przygotował krajowy Zjazd Kierownictwa Akcji Katolickiej, który odbył się w Krakowie, w dniach od 5 do 6 lutego 1934 r. Projekty statutów dla nowych organizacji przygotował, na przełomie lutego i marca 1934 r., Prymas Hlond, a zatwierdziła je, 8 marca tegoż roku, Komisja Prawna Episkopatu (Statuty Stowarzyszeń, Poznań 1934). 19 czerwca tegoż roku Statuty zaaprobowała Konferencja Plenarna Episkopatu, dokonując w ten sposób prawnego ujednolicenia organizacji Akcji Katolickiej w Polsce. W oparciu o nowe Statuty powołano wkrótce, nawiązując do wzorca włoskiego, cztery zrzeszenia, tzw. kolumny: Katolicki Związek Mężów (KZM) z siedzibą w Warszawie, Katolicki Związek Kobiet (KZK), Katolicki Związek Młodzieży Męskiej (KZMM) i Katolicki Związek Młodzieży Żeńskiej (KZMŻ) z siedzibą w Poznaniu, które odtąd stanowiły zasadnicze organizacje Akcji Katolickiej w Polsce.
W diecezji istniały odpowiednio cztery stowarzyszenia Akcji Katolickiej (skupione związku krajowym). Władze stowarzyszeń stanowiły: zarząd, Zjazd Delegowanych, Komisja Rewizyjna i sąd. Funkcję kierowniczą w stowarzyszeniu pełnił zarząd, w skład którego wchodzili: prezes i sekretarz generalny, mianowani przez ordynariusza na 3 lata oraz przynajmniej trzej inni członkowie, wybierani przez Zjazd Delegowanych na 2 lata. Ponadto zarząd wyznaczał ze swego grona zastępcę prezesa i sekretarza. Do głównych zadań zarządu należało: kierowanie działalnością stowarzyszenia, wykonywanie zarządzeń Związku krajowego, tworzenie oddziałów stowarzyszeń i sprawowanie nad nimi kontroli, opracowywanie szczegółowych programów działania, urządzanie kursów i zjazdów, a także składanie sprawozdań rocznych ordynariuszowi, DIAK i krajowemu zarządowi Związku stowarzyszeń.
Stowarzyszenia diecezjalne miały w parafii swoje cztery oddziały. Oddział był najmniejszą komórką w strukturach Akcji Katolickiej i stanowił jej najważniejszą część organizacyjną, gdyż jego członkowie realizowali bezpośrednio zadania Akcji Katolickiej w terenie. Oddziały posiadały również swoje władze. Stanowiły je: kierownictwo oddziału, walne zebranie, Komisja Rewizyjna i sąd. W skład kierownictwa oddziału wchodzili: prezes i co najmniej dwaj inni członkowie (sekretarz, skarbnik), wybierani przez walne zebranie oddziału na 2 lata. Prezesa oddziału zatwierdzał proboszcz.
Członkami stowarzyszeń młodzieży mogli być katolicy w wieku od 14. do 30. roku życia, stanu wolnego, zaś członkami stowarzyszeń mężów i kobiet - katolicy od 25. roku życia, żyjący w małżeństwie, bądź też stanu wolnego. Od kandydatów na członków stowarzyszeń wymagano pogłębionego życia religijnego, zachowywania zasad moralności chrześcijańskiej, dyscypliny i karności.
W oddziałach większych, dobrze zorganizowanych, tworzono zastępy i sekcje. Zastęp był instytucją pomocniczą kierownictwa oddziału. Powoływano go na zasadzie podziału terytorialnego i miał on lokalny zasięg działania. W parafiach wiejskich diecezji zastęp obejmował przeważnie jedną wioskę, a w parafiach miejskich - przedmieście, większą ulicę względnie kilka małych ulic. Przy tworzeniu sekcji (kółek) brano pod uwagę wiek, wykształcenie, a przede wszystkim zainteresowania członków. Kilka większych oddziałów tworzyło okręg, który otwierał zarząd stowarzyszenia. On też określał siedzibę okręgu i teren jego działania. Okręgi najczęściej pokrywały się terytorialnie z dekanatem.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Trwają przygotowania do synodu nt. synodalności: pierwsza wersja dokumentu roboczego gotowa

2024-06-25 14:27

[ TEMATY ]

synod

episkopat

Gotowa jest pierwsza wersja dokumentu roboczego na październikową sesję synodu nt. synodalności. Instrumentum laboris jest aktualnie konsultowane przez ok. 70 osób reprezentujących lud Boży z całego świata, o różnej wrażliwości kościelnej i z różnych „szkół” teologicznych. Po zaaprobowaniu ostatecznej wersji dokumentu przez papieża Franciszka zostanie on opublikowany. Ma to nastąpić w pierwszej połowie lipca.

Jak informuje specjalny komunikat, pierwsza wersja Instrumentum laboris była dyskutowana przez członków Rady Zwyczajnej Sekretariatu Generalnego Synodu, którzy obradowali w Watykanie w dniach 23-24 czerwca i spotkali się z Ojcem Świętym. Dokument jest teraz konsultowany przez księży, osoby konsekrowane i ludzi świeckich, którzy reprezentują różne rzeczywistości kościelne. Kard. Mario Grech, który jest sekretarzem generalnym Synodu Biskupów wskazał, że jest to wyraz praktycznej synodalności.

CZYTAJ DALEJ

25 czerwca: Kto dziś gra? Euro 2024

2024-06-25 06:53

[ TEMATY ]

ME 2024

PAP/Leszek Szymański

25 czerwca 2024 r. - kolejny dzień piłkarskich zmagań podczas ME 2024! Kto dziś gra?

Dziś po raz ostatni podczas Euro 2024 na boisko wyjdzie reprezentacja Polski. Krzysztof Piątek przyznał, że reprezentacja Polski, która już po dwóch meczach straciła szansę wyjścia z grupy D mistrzostw Europy, wyjedzie bogatsza o cenne doświadczenie. "Czuję, że w przyszłości możemy coś zrobić" - dodał. Na razie piłkarzy czeka jeszcze wtorkowy mecz z Francją. Podopieczni Michała Probierza przegrali najpierw z Holandią w Hamburgu 1:2, następnie z Austrią 1:3 w Berlinie i już wiadomo, że z "Trójkolorowymi" w Dortmundzie zagrają tylko o prestiż.

CZYTAJ DALEJ

Abp Galbas: Seminarium nie jest wytwórnią pereł, ale ich przekazicielem

2024-06-25 17:32

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

Episkopat News

- Seminarium nie jest wytwórnią pereł, ale ich przekazicielem - powiedział abp Adrian Galbas w homilii podczas Mszy sprawowanej na zakończenie roku formacyjnego w Wyższym Śląskiem Seminarium Duchownym w Katowicach. Nawiązując do postawy niewierności Asyryjczyków opisanej w 2 Księdze Królewskiej odniósł ją do współczesności. - Niewierność nie popłaca. Nie dlatego, że Bóg każe, tylko dlatego, że człowiek z powodu niewierności, małej codziennej, na skutek regularnego odpuszczania sobie, staje się coraz bardziej niewrażliwy i coraz bardziej niewdzięczny - mówił abp Galbas.

Alumnom śląskiego seminarium zwrócił uwagę, że każdy z nich „jest w sytuacji, w której większość myśli inaczej niż oni”. - Przez czas wakacji z tą sytuacją się spotkasz jeszcze częściej. I będziesz słyszał: odpuść, daj sobie sposób. Asyria jest silniejsza, pogaństwo jest silniejsze. Dowiesz się jak bardzo chrześcijaństwo, a zwłaszcza Kościół katolicki jest passe, na jak bardzo przegranej jest pozycji. Co zrobisz? To co Ezechiasz: tym bardziej pójdziesz przez Najświętszy Sakrament tam szukać wsparcia, czy odpuścisz!? - pytał hierarcha.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję