Reklama

Materiały dla kierownictw i członków Akcji Katolickiej

Akcja Katolicka dawniej i dziś (9)

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W pierwszej fazie organizowania Akcji Katolickiej w Polsce (1930-1934) ordynariusze diecezji mogli włączyć do niej każde zrzeszenie kościelne. Nie ustalono przy tym jednolitych zasad ich zaszeregowania do niej ani też nie opracowano dla tych zrzeszeń odpowiednich statutów. Toteż do Akcji Katolickiej powoływano w poszczególnych diecezjach różne zrzeszenia. Jedynie w archidiecezji warszawskiej Akcja Katolicka została oparta, podobnie jak we Włoszech, na czterech stowarzyszeniach stanowych, skupiających młodzież męską i żeńską, mężczyzn i kobiety.
Brak jednolitych zasad organizacyjnych utrudniał centralizację Akcji Katolickiej w Polsce, co nie służyło samej sprawie. W niektórych bowiem diecezjach między Diecezjalnymi Instytutami Akcji Katolickiej a organizacjami należącymi do niej wybuchały spory z powodu nieuregulowanych stosunków prawnych. Niektóre zrzeszenia usuwały się od współpracy z oficjalnymi organami Akcji Katolickiej, wzbraniały się przed realizacją ich dyrektyw, nie składały sprawozdań, zasłaniając się bezpośrednią zależnością od ordynariusza. Tę trudną sytuacją komplikował fakt niekorzystnej ustawy państwowej, dotyczącej działalności stowarzyszeń, wprowadzonej w życie 27 października 1932 r. Nowe bowiem prawo mocno krępowało aktywność kościelnych organizacji i związków społecznych, dając państwu szerokie prerogatywy w zakresie nadzoru nad ich działalnością. Prawo to objęło swoim zasięgiem także stowarzyszenia Akcji Katolickiej, a zwłaszcza Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej.
Biskupi świadomi trudności, jakie płynęły z niekorzystnej dla stowarzyszeń kościelnych ustawy, podjęli niezwłocznie rozmowy z rządem w celu uregulowania ich statusu prawnego. Odpowiedni wniosek w tej sprawie dla rządu przygotowała Komisja Prawna Episkopatu. W 1933 r. odbyło się kilka spotkań przedstawicieli Episkopatu i władz państwowych celem ustalenia zasad postępowania w stosunku do stowarzyszeń Akcji Katolickiej. Wynikiem tych rozmów było rozporządzenie Rady Ministrów z 28 stycznia 1934 r., które wprawdzie nie wyjęło stowarzyszeń Akcji Katolickiej spod ogólnopaństwowej ustawy o stowarzyszeniach z 1932 r., ale dało im dość szerokie uprawnienia. Nowe przywileje ułatwiały także stworzenie jednolitych organizacji krajowych z oddziałami diecezjalnymi i parafialnymi, co umożliwiało tym samym przyśpieszenie procesu centralizacji Akcji Katolickiej w Polsce.
Unifikację stowarzyszeń wchodzących w skład Akcji Katolickiej przygotował krajowy Zjazd Kierownictwa Akcji Katolickiej, który odbył się w Krakowie, w dniach od 5 do 6 lutego 1934 r. Projekty statutów dla nowych organizacji przygotował, na przełomie lutego i marca 1934 r., Prymas Hlond, a zatwierdziła je, 8 marca tegoż roku, Komisja Prawna Episkopatu (Statuty Stowarzyszeń, Poznań 1934). 19 czerwca tegoż roku Statuty zaaprobowała Konferencja Plenarna Episkopatu, dokonując w ten sposób prawnego ujednolicenia organizacji Akcji Katolickiej w Polsce. W oparciu o nowe Statuty powołano wkrótce, nawiązując do wzorca włoskiego, cztery zrzeszenia, tzw. kolumny: Katolicki Związek Mężów (KZM) z siedzibą w Warszawie, Katolicki Związek Kobiet (KZK), Katolicki Związek Młodzieży Męskiej (KZMM) i Katolicki Związek Młodzieży Żeńskiej (KZMŻ) z siedzibą w Poznaniu, które odtąd stanowiły zasadnicze organizacje Akcji Katolickiej w Polsce.
W diecezji istniały odpowiednio cztery stowarzyszenia Akcji Katolickiej (skupione związku krajowym). Władze stowarzyszeń stanowiły: zarząd, Zjazd Delegowanych, Komisja Rewizyjna i sąd. Funkcję kierowniczą w stowarzyszeniu pełnił zarząd, w skład którego wchodzili: prezes i sekretarz generalny, mianowani przez ordynariusza na 3 lata oraz przynajmniej trzej inni członkowie, wybierani przez Zjazd Delegowanych na 2 lata. Ponadto zarząd wyznaczał ze swego grona zastępcę prezesa i sekretarza. Do głównych zadań zarządu należało: kierowanie działalnością stowarzyszenia, wykonywanie zarządzeń Związku krajowego, tworzenie oddziałów stowarzyszeń i sprawowanie nad nimi kontroli, opracowywanie szczegółowych programów działania, urządzanie kursów i zjazdów, a także składanie sprawozdań rocznych ordynariuszowi, DIAK i krajowemu zarządowi Związku stowarzyszeń.
Stowarzyszenia diecezjalne miały w parafii swoje cztery oddziały. Oddział był najmniejszą komórką w strukturach Akcji Katolickiej i stanowił jej najważniejszą część organizacyjną, gdyż jego członkowie realizowali bezpośrednio zadania Akcji Katolickiej w terenie. Oddziały posiadały również swoje władze. Stanowiły je: kierownictwo oddziału, walne zebranie, Komisja Rewizyjna i sąd. W skład kierownictwa oddziału wchodzili: prezes i co najmniej dwaj inni członkowie (sekretarz, skarbnik), wybierani przez walne zebranie oddziału na 2 lata. Prezesa oddziału zatwierdzał proboszcz.
Członkami stowarzyszeń młodzieży mogli być katolicy w wieku od 14. do 30. roku życia, stanu wolnego, zaś członkami stowarzyszeń mężów i kobiet - katolicy od 25. roku życia, żyjący w małżeństwie, bądź też stanu wolnego. Od kandydatów na członków stowarzyszeń wymagano pogłębionego życia religijnego, zachowywania zasad moralności chrześcijańskiej, dyscypliny i karności.
W oddziałach większych, dobrze zorganizowanych, tworzono zastępy i sekcje. Zastęp był instytucją pomocniczą kierownictwa oddziału. Powoływano go na zasadzie podziału terytorialnego i miał on lokalny zasięg działania. W parafiach wiejskich diecezji zastęp obejmował przeważnie jedną wioskę, a w parafiach miejskich - przedmieście, większą ulicę względnie kilka małych ulic. Przy tworzeniu sekcji (kółek) brano pod uwagę wiek, wykształcenie, a przede wszystkim zainteresowania członków. Kilka większych oddziałów tworzyło okręg, który otwierał zarząd stowarzyszenia. On też określał siedzibę okręgu i teren jego działania. Okręgi najczęściej pokrywały się terytorialnie z dekanatem.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Prezydent Andrzej Duda o bł. ks. Michale Rapaczu: wzór odwagi głoszenia prawdy nawet w obliczu prześladowań

2024-06-15 15:41

[ TEMATY ]

Andrzej Duda

Ks. Michał Rapacz

Karol Porwich/Niedziela

Prezydent Andrzej Duda

Prezydent Andrzej Duda

„Tragiczny los, jaki go spotkał, budzi głęboki smutek, ale jego posługa kapłańska i całe, niespełna 42-letnie, życie są wspaniałym świadectwem niezłomnego ducha. Ksiądz Michał Rapacz, który walczył o godność ludzką, stanowi wzór odwagi głoszenia prawdy nawet w obliczu prześladowań” - napisał prezydent Andrzej Duda w liście skierowanym do uczestników uroczystości beatyfikacyjnych proboszcza z Płok, które odbyły się dziś w krakowskich Łagiewnikach.

List w imieniu Andrzeja Dudy w Bazylice Bożego Miłosierdzia odczytał Zastępca Szefa Kancelarii Prezydenta Piotr Ćwik. Prezydent zaznaczył, że dzisiejsza uroczystość w krakowskich Łagiewnikach przypomina o cierpieniach licznych polskich duchownych, zakonników i świeckich ludzi Kościoła prześladowanych w okresie komunizmu. „Męstwo i patriotyzm ks. Michała Rapacza stawiają go w długim rzędzie tych, którzy w duchowej walce o wolność zapłacili cenę najwyższą” - podkreślił prezydent wymieniając w tym kontekście także bł. ks. Jerzego Popiełuszkę, bł. ks. Władysława Findysza, bł. s. Marię Paschalis Jahn i jej 9 towarzyszek ze zgromadzenia elżbietanek.

CZYTAJ DALEJ

Rozważania na niedzielę: Lekarz odpuszczał grzechy

2024-06-14 07:30

[ TEMATY ]

rozważania

ks. Marek Studenski

Mat.prasowy

Czy kiedykolwiek słyszałeś o lekarzu, który potajemnie odprawiał sakramenty w najciemniejszych czasach stalinowskich represji? Poznaj niesamowitą historię doktora Henryka Mosinga – wybitnego epidemiologa, który poświęcił swoje życie walce z tyfusem plamistym, a jednocześnie tajnym kapłanem, odpuszczającym grzechy w ukryciu.

Metafora ziarnka gorczycy jest bardzo podobna do koncepcji efektu motyla. Wspólnie ilustrują one, jak małe działania mogą prowadzić do dużych i często nieprzewidywalnych skutków. W tej perspektywie zauważmy wartość nawet najdrobniejszych aktów wiary, odwagi i determinacji, które mogą przekształcić się w coś wielkiego i wpływowego.

CZYTAJ DALEJ

Przyjaciele Jezusa. 10 Ogólnopolska Pielgrzymka Ministrantów i Lektorów

2024-06-16 10:23

Paweł Wysoki

Metropolita warmiński abp Józef Górzyński, a zarazem delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. służby liturgicznej, 15 czerwca przewodniczył 10. Ogólnopolskiej Pielgrzymce Ministrantów i Lektorów. Tym razem przedstawiciele Liturgicznej Służby Ołtarza z całej Polski wraz z krajowym duszpasterzem ks. Krzysztofem Orą pielgrzymowali do sanktuarium Matki Bożej Kębelskiej w Wąwolnicy, gdzie czekali na nich ministranci, lektorzy i schole liturgiczne z diecezji lubelskiej z duszpasterzem ks. Marcinem Grzesiakiem.

CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję