Reklama

II Sympozjum o świętych Pięciu Braciach Męczennikach

Misjonarze z Międzyrzecza

W dniach 8-9 listopada w Wyższym Seminarium Duchownym w Paradyżu odbyło się już drugie sympozjum poświęcone świętym Męczennikom z Międzyrzecza. Ukazało ono m.in. wartość i rolę Pięciu Braci w kształtowaniu duchowości opartej na Regule św. Romualda. Wiele miejsca poświęcono historycznemu i teologicznemu kontekstowi ich życia i śmierci oraz świadectwom literackim ikonograficznym. Otwarcia sympozjum dokonał rektor ks. dr Ryszard Tomczak, zaś podsumowania bp Paweł Socha.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Dlaczego Międzyrzecz?

Na to najważniejsze z punktu widzenia naszej diecezji pytanie odpowiadał prof. Stanisław Kurnatowski z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN z Poznania. Swoją prelekcję rozpoczął od ukazania historii rozwoju wspólnot osiedleńczych na terenach pradolin pogranicza polsko-niemieckiego. - Czas wczesnego średniowiecza to czas wędrówek ludów - mówił prof. Kurnatowski. Rozwija się dość szybko gospodarka wielokierunkowa: hodowla, zbieractwo, uprawa roślin użytkowych i rybactwo. Od VI w. następuje pewna zmiana, a mianowicie rozbicie starych wspólnot i tworzenie się nowych. Stara gospodarka wielokierunkowa zmienia się w gospodarkę ekstensywną. Dochodzi do przesiedlenia ludności, szczególnie na tereny Wielkopolski.
Wiek X to okres powstawania szlaków lądowych, tworzonych na podobieństwo rzymskich. Najstarszy z tych szlaków powstaje z Poznania do Magdeburga przez Międzyrzecz, Lubusz. Te uwarunkowania według prof. Kurnatowskiego były u początków lokalizacji Międzyrzecza. Powstanie eremu na stosunkowo bezpiecznym szlaku sprawiało, że był łatwy dostęp do ujścia Warty, do Haweli oraz do Wieletów, czyli na tereny misyjne. Według prelegenta pośrednie dowody archeologiczne i historiograficzne potwierdzają fakt istnienia eremu nieopodal Międzyrzecza.

Evangelium paganorum

O Pięciu Braciach w perspektywie modelu hagiograficznego św. Romualda mówił o. Lorenzo Saraceno OSBCam z Włoch. Zwrócił on uwagę na dwa istniejące źródła literackie: Vita Romualdi (Życie św. Romualda) autorstwa Piotra Damiani i Vita Quinque Fratrum (Życie Pięciu Braci) św. Brunona z Querfurtu. - Analiza literacka obu dzieł - mówił o. Lorenzo - doprowadzają do modelu hagiograficznego. Pierwsze dzieło ukazuje życie św. Romualda jako swoistego pielgrzyma, który oddając się Bogu i samotności jednocześnie ciągle pielgrzymuje. W jego życiu obecna jest i stabilitas (stałość miejsca) i peregrinatio (pielgrzymowanie). - Każde miejsce - jak mówi o. Lorenzo - daje okazję do samotności, ale ta samotność jest nie tylko indywidualna, ale także wspólnotowa, eklezjalna. To tak jakby porównać pustelnika i klasztor. W sercu świętego cały świat powinien upodobnić się do klasztoru.
Drugie analizowane dzieło ukazuje misję i męczeństwo Pięciu Braci. Autor wtrąca w narrację pewne momenty autobiograficzne. Cała egzystencja Braci opiera się na życiu w samotności. Widać więc tutaj podobieństwo do pierwszego dzieła. - Ostatecznie jednak - mówił włoski kameduła - nie jesteśmy w stanie określić, jaką ideę życia monastycznego przyjął św. Romuald. Wiemy tylko, że wspólnota i samotność znajdują swoją pełnię w życiu Pięciu Braci jako tzw. Evangelium paganorum, czyli głoszenie Ewangelii poganom.
Do treści Żywota Pięciu Braci nawiązał w swoim wykładzie także o. Thomas Matus OSBCam z USA. Wskazał on na istniejące w dziele św. Brunona nawiązania do myśli papieża św. Grzegorza Wielkiego, który według prelegenta miał wpływ na duchowość św. Brunona. Autor Żywota w swoich dziełach podejmuje temat ascezy chrześcijańskiej, miłości, odpuszczania grzechów, co wskazuje na to, że nurt myśli teologicznej Kościoła Zachodniego był obecny w jego twórczości. Amerykański kameduła zwrócił uwagę, iż św. Brunon przebywał na dworze cesarskim, miał więc większą możliwość korzystania z tekstów krytycznych i tłumaczeń Pisma Świętego niż inni mnisi, którzy wędrując zabierali ze sobą tylko jedną księgę. Miał więc prawdopodobnie łatwy dostęp do dzieł św. Grzegorza Wielkiego.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Świadectwa polskie i czeskie

Temat literackich świadectw życia i śmierci Pięciu Braci podjęli ks. prof. Jan Matejka z Pragi oraz ks. dr Zbigniew Kobus z Paradyża. W roku 1039 przeniesiono szczątki świętych do Pragi. Kosmas - kronikarz Czech wymienia imiona 6 męczenników: Benedykt, Mateusz, Jan, Izaak, Krystyn i Barnaba. Po roku 1060 większa część ich relikwii została przeniesiona do kościoła pw. św. Wacława w Starej Boleslawi, dzięki czemu w czeskiej tradycji nazywani byli także "Bolesławskimi Braćmi". Wielu czeskich autorów usiłowało przypisać mnichom czeskie pochodzenie. I tak pisane po czesku pasjonaty z XIV w. oraz liczne legendy szukają związku Męczenników z mnichami, którzy wraz ze św. Wojciechem przyszli najpierw do Czech, a po jego śmierci udali się do Polski. W okresie baroku do tej myśli wraca Jerzy Kruger. Według niego Bracia jako urodzeni Czesi byli krewnymi św. Wojciecha, byli jego ochroną.
Ks. dr Zbigniew Kobus omówił sekwencje o Pięciu Braciach. Sekwencje zajmowała w śpiewach okresu przedtrydenckiego czołowe miejsce. Treść sekwencji należy do najcenniejszych zabytków kultu świętych. Znamy dwie redakcje powstałych sekwencji o Pięciu Braciach z Międzyrzecza w Czechach: "Potens rector verax Deus / Assit dies iubileus" oraz "Dies ista veneranda / Pandit nobis celebranda". W Polsce powstała tylko jedna, krakowska: "Psallat in devotione / Christiano sub canone". Wśród sekwencji stanowi ona unikalny wyjątek, a jej wartość muzyczna i estetyczna zasługuje na uznanie. Można ją zaliczyć do rodzimych osiągnięć literatury liturgicznej. Prelegent omówił znaczenie sekwencji, ukazując ich budowę oraz poetycką wartość. Sekwencje podają motywy śmierci Męczenników, ich żywot oraz źródła ich duchowości. Są one - jak mówił ks. dr Kobus - świadectwem środowiska ich powstania i ówczesnej duchowości.

Palmy i topory

Ikonografii Pięciu Braci swój referat poświęciła mgr Bożena Grabowska, która ukazała chronologiczny rozwój plastycznych przedstawień Męczenników. Prelegentka wskazała najpierw na brak wyraźnych dowodów istnienia ikonografii w czasach średniowiecza. Trudno więc mówić o pewnym bogactwie ikonograficznym Pięciu Braci Męczenników z Międzyrzecza. Najwcześniejsze przedstawienia pochodzą z okresu Soboru Trydenckiego, zaś najstarsze przedstawienie Braci na rycinie pochodzi z 1605 r. z Kolonii. Jest to dzieło Marcina Baloncjusza. Scena przedstawia Męczenników trzymających w rękach palmy. Święci przedstawiani byli różnie, często jako starcy ubrani w białe habity, choć wiadomo, że Krystyn nie był zakonnikiem; najczęściej zaś jako grupa braci z atrybutami śmierci: sztylety, noże, topory, lilie i palmy, jako symbol czystości i oddania się Bogu.

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Nowenna do Matki Bożej rozwiązującej węzły!

[ TEMATY ]

modlitwa

nowenna

Karol Porwich/Niedziela

Zachęcamy do odmawiania Nowenny do Matki Bożej rozwiązującej węzły. Już od dziś poświęć kilka minut w Twoim życiu i zwróć swą twarz ku Tej, która zdeptała głowę szatanowi.

1. Znak krzyża

CZYTAJ DALEJ

Rozważania na niedzielę: Lekarz odpuszczał grzechy

2024-06-14 07:30

[ TEMATY ]

rozważania

ks. Marek Studenski

Mat.prasowy

Czy kiedykolwiek słyszałeś o lekarzu, który potajemnie odprawiał sakramenty w najciemniejszych czasach stalinowskich represji? Poznaj niesamowitą historię doktora Henryka Mosinga – wybitnego epidemiologa, który poświęcił swoje życie walce z tyfusem plamistym, a jednocześnie tajnym kapłanem, odpuszczającym grzechy w ukryciu.

Metafora ziarnka gorczycy jest bardzo podobna do koncepcji efektu motyla. Wspólnie ilustrują one, jak małe działania mogą prowadzić do dużych i często nieprzewidywalnych skutków. W tej perspektywie zauważmy wartość nawet najdrobniejszych aktów wiary, odwagi i determinacji, które mogą przekształcić się w coś wielkiego i wpływowego.

CZYTAJ DALEJ

Marsz za tym co najważniejsze

Pod hasłem "Zjednoczeni dla życia, rodziny i Ojczyzny" w kilkunastu miastach w Polsce odbędą się dziś Marsze dla Życia i Rodziny. Od kwietnia do października marsze odbywają się w ponad 50 polskich miastach. "Chcemy jasno wyrazić sprzeciw wobec działań mających podważyć prawa do życia od poczęcia do naturalnej śmierci" – mówi Vatican News koordynator marszów Paweł Kwaśniak z Centrum Życia i Rodziny. Do udziału w Marszach dla Życia i Rodziny zachęca Konferencja Episkopatu Polski.

Dziś marsze przejdą ulicami m. in. Warszawy, Krakowa i Gdańska, ale też mniejszych miast - Łęcznej, Gryfic czy Dzierżoniowa. Marsz w stolicy rozpocznie o 11:30 Msza święta w kościele pw. św. Aleksandra przy Placu Trzech Krzyży. Następnie uczestnicy przejdą pod Sejm, kancelarię premiera a marsz zakończy się przed Pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego przy Belwederze.

CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję