Jednocześnie przewodniczący komisji ds. pedofilii ocenił, że także bez możliwości grzywien jego komisja będzie miała bardzo skuteczne możliwości dochodzenia dokumentów.

W ostatnią środę Sejm niemal jednogłośnie uchwalił nowelizację ustawy wprowadzającą zmiany i usprawnienia w funkcjonowaniu Państwowej Komisji ds. pedofilii. Nowelizacja, która teraz trafiła do Senatu, jest wynikiem współpracy Kancelarii Prezydenta z komisją ds. pedofilii.

Ustawa ma m.in. ułatwić dostęp komisji do informacji i dokumentów w związku z realizacją przez nią ustawowych zadań uzyskiwanych m.in. od organów państwa, organizacji pozarządowych, samorządów zawodowych, kościołów, związków wyznaniowych. Zakłada m.in., że organy państwa, organizacje pozarządowe, samorządy zawodowe, kościoły, związki wyznaniowe na wniosek komisji będą zobowiązane do przekazania w terminie 30 dni informacji i dokumentów przez nią żądanych.

W inicjatywie prezydenta przewidziano przy tym wprowadzenie kar za nieuzasadnione nieprzekazanie informacji i dokumentów, o które wnioskuje Komisja. Kary takie nakładałby odpowiedni sąd rejonowy. Zapisy dotyczące możliwości takich kar zostały jednak wykreślone z ustawy po poprawce złożonej w drugim czytaniu. Poprawkę poparło 246 posłów, zaś 201 było przeciw, nikt się nie wstrzymał od głosu. Przyjęcie tej poprawki wywołało kontrowersje i krytykę m.in. ze strony polityków KO.

Pytany przez PAP o uchwaloną nowelizację przewodniczący komisji Błażej Kmieciak pozytywnie ocenił szereg zawartych w niej zmian. "Jesteśmy zadowoleni m.in. z dopełnienia procedury związanej z prowadzeniem postępowań wyjaśniających, np. z tego, że doszło do istotnego zrównania stron postępowania w prawach. To jest bardzo ważne z punktu widzenia osób skrzywdzonych, one dotąd nie miały możliwości odwołać się od postanowienia Państwowej Komisji" - zaznaczył Kmieciak.

Do pozytywnych zmian zaliczył także m.in. doprecyzowanie kwestii prowadzenia działań badawczych przez Komisję oraz właśnie obowiązek udostępniania przez organizacje informacji i dokumentów na żądanie Komisji. "Te ostatnie przepisy są mocne. Dają nam konkretną możliwość działania" - ocenił przewodniczący.

Wyraził przy tym przekonanie, że dzięki nowym przepisom komisja nie będzie miała problemów z dostępem do żądanych informacji. "Jestem przekonany, że będziemy dostawać dokumenty, o które będziemy wnioskować. Jeżeli będą sytuacje, w których ktoś będzie ignorował nasze wystąpienia, to mamy konkretne narzędzia do ich egzekucji, np. publiczne poinformowanie o nieprzestrzeganiu prawa przez daną organizację. Jeśli któraś z instytucji będzie blokować nasze działania, to będziemy bardzo ostro na to reagować. To będzie test na respektowanie prawa" - mówił.

Odnosząc się do kwestii braku zapisu o karach za nieudostępnienie dokumentów w ustawowym terminie przyznał, grzywna byłaby dodatkowym elementem, który pionizuje organizacje. "Zawsze sankcja i obawa przed odpowiedzialnością finansową rodzi skuteczniejsze działania. Na pewno tego typu narzędzie dawałoby nam skuteczniejsze możliwości dostępu. Z naszej perspektywy miałoby to wymiar pozytywny. Nie oznacza to jednak, że przyjęte przepisy będą nieefektywne" - zaznaczył Kmieciak.

Jak dodał, jednak i bez tych grzywien komisja będzie miała bardzo skuteczne możliwości dochodzenia dokumentów. "Nie wyobrażam sobie, żeby instytucje, np. sportowe, zignorowały teraz nasze wystąpienie, tak jak było do tej pory. Nowelizacja wprowadza prawo komisji do dostępu do dokumentów, pojawia się w tym samym miejscu obowiązek organizacji do ich przekazania. Ma to niezwykle ważne znaczenie w procesie badania sposobu reagowania instytucji i organizacji na przestępstwo wykorzystania seksualnego" - zaznaczył.

Kmieciak zapowiedział jednocześnie, że uchwalone przez Sejm przepisy to nie koniec zmian, o które będzie zabiegać Państwowa Komisja. "Na pewno będziemy jeszcze proponować spotkania, dyskutować na kolejnym etapie prac legislacyjnych i prowadzić dalszy dialog" - dodał.

Wkrótce po środowych głosowaniach wiceprzewodnicząca sejmowej komisji sprawiedliwości Kamila Gasiuk-Pihowicz (KO) napisała: "Stało się! 246 posłów i posłanek PiS, Konfederacji, Polska 2050 i przystawek PiS zdecydowało, że nie będzie kary dla podmiotów, które nie udostępnią komisji ds. pedofilii dokumentów". "Wygrywają ci, co kryją, ofiary przegrywają. Tak po ludzku to po prostu odrażające" - dodała.

Do wpisu Gasiuk-Pihowicz odniosła się wówczas wiceprzewodnicząca Polski 2050 Paulina Hennig-Kloska. "To co piszesz to kłamstwo i nadużycie, poprawka z karami nie była głosowana z uwagi na zastosowaną przez Ciebie prawną konstrukcję. Trzeba było inaczej ująć przepis by był głosowany. Mega słabe zachowanie" - napisała posłanka Polski 2050 do posłanki KO.

W sprostowaniu skierowanym do mediów w ostatnich dniach posłowie Polski2050 zaznaczali, że postępowanie dowodowe przez Państwową Komisją toczy się według zasad Kodeksu postępowania cywilnego. W związku z tym - według nich - nakładanie grzywien na osoby lub instytucje odmawiające wydania informacji lub dokumentów po upływie 30 dni będzie nadal możliwe, choćby na podstawie przepisów definiujących odpowiedzialność świadka za uchylanie się od odpowiedzi na żądania lub pytania komisji, a także odpowiedniego zastosowania Kpc i decyzji sądów administracyjnych.

Państwowa Komisja ds. wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15 została powołana przez Sejm 24 lipca 2020 r. Po ostatniej nowelizacji nazwa komisji zostanie zmieniona na Państwową Komisję do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.

Komisja przyjmuje zgłoszenia od 24 listopada 2020 r. W jej skład wchodzi siedmiu członków reprezentujących: Sejm, Senat, prezydenta, premiera i Rzecznika Praw Dziecka. Do jej zadań należy m.in. badanie spraw, które uległy przedawnieniu i wpisywanie pedofilów do Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. (PAP)

Autorzy: Mateusz Mikowski, Marcin Jabłoński

mm/ mja/ mir/