Jeszcze do niedawna pojęcie wojny wydawało się nam mgliste i odległe, dotyczyło raczej historycznych wydarzeń. Niestety, od 24 lutego słowo „wojna” nabrało dramatycznie realnych kształtów. Czy wobec tego V przykazanie Dekalogu ma teraz mniejszą wartość? – pyta czytelnik.
Lękamy się o eskalację działań wojennych, trwogę budzą pogróżki użycia broni jądrowej przez rosyjskiego dyktatora. To wszystko sprawia, że odżywają dylematy moralne dotyczące działań wojennych, zwłaszcza w kontekście piątego przykazania Dekalogu. Znaleźliśmy się w sytuacji, w której doktryna moralna Kościoła na temat wojny nie jest już jedynie przedmiotem teoretycznych dociekań akademickich, a stała się rzeczywistością aktualną i praktyczną. Zresztą już od początku istnienia ludzkości wojna towarzyszy historii człowieka. Jego rozwój, postęp cywilizacyjny i kulturowy miał zawsze dwa oblicza: dobra i zła. Benedykt XVI dla zilustrowania tej dwuznaczności postępu posłużył się właśnie metaforą wojenną: „Postęp, jeśli się mu przyjrzeć z bliska, jest postępem od procy do megabomby. Jest to istotnie ta strona postępu, której nie należy ignorować. Inaczej mówiąc: staje się ewidentna dwuznaczność postępu. Bez wątpienia ofiaruje on nowe możliwości dobra, ale też otwiera przepastne możliwości zła – możliwości, które wcześniej nie istniały. Wszyscy staliśmy się świadkami, jak postęp w niewłaściwych rękach może się stać, i stał się faktycznie, straszliwym postępem na drodze zła” (Spe salvi, 22).