Zapomnniana piosenka, gdzieś pod sercem ukryta...

Reklama

Postrzępiona, pożółkła upływem lat książeczka-śpiewnik... Piosenki leguna tułacza - zebrał Bogusław Szul, Warszawa - Kraków, skład główny w księgarni J. Czarneckiego. Ten, dzisiaj unikalny, śpiewnik znalazłem przed laty w krakowskim antykwariacie. Został wydany w 1919 r. We wstępie Bogusław Szul, chorąży II Brygady Legionów, w 1918 r. szef sztabu w oddziale murmańczyków, od stycznia 1919 r. we Francji - major "błękitnej armii" gen. Józefa Hallera, opowiada: "Melodie piosenek, objętych tym zbiorem, zacząłem spisywać w maju 1918 r. w Kijowie, gdzie musiałem się ukrywać po rozbiciu II Korpusu. Stamtąd zaczątek śpiewnika powędrował ze mną przez Moskwę i Murmańsk do Archangielska. Tu uzupełniłem zbiór melodii i zacząłem spisywać teksty, które ukończyłem na okręcie w drodze do Francji. W Paryżu podzieliłem zbiór na rozdziały, biorąc za wzór Nowy Śpiewnik Polski Jeziorskiego. Po przybyciu do kraju dodałem kilka nowych pieśni, które powstały w ostatnim roku (Białe róże, W pierwszym pułku strzelców i kilka innych)". W zakończeniu autor śpiewnika zwraca się do czytelników: "Proszę o nadsyłanie wszelkich poprawek i uzupełnień do tekstów i melodii oraz zwrotek i piosenek, których nie ma w mem zbiorku, bo chciałbym objąć mem wydawnictwem całość polskiej pieśni żołnierskiej z czasów obecnej wojny...". Bogusław Szul już nie wydał drugiego śpiewnika. Poległ w bitwie z bolszewikami 27 maja 1920 r. pod Czetwertynówką nad Bohem. Jego grób znajdziemy na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. I jeszcze jego słowa:
"... Wejdź między nich, wejdź w szary ten tłum żołnierski! Stań się sam szarym ´relutonem´, a usłyszysz jeden głos szczery, nieskrępowany niczem - ani uprzejmością, ani tem ´wedle rozkazu´, ani srogimi względami savoir vivre´ów, usłyszysz głos duszy żołnierza, jego w trudach i bólach zrodzone dziecię: żołnierską piosenkę".
Wśród 217 piosenek śpiewnika, z których często korzystałem, jest - Wicher echo piosnki niesie. Szul pisze o niej: "Nie wiem, kiedy i gdzie powstała. Pierwszy raz słyszałem ją w 1919 r...". Śpiewamy ją często na naszych Wieczorach "ukrytych pod sercem, zapomnianych piosenek". Jest piękna. Poświęćmy ją pamięci polskich ułanów, poległych w czasie bojów I wojny, wojny 1920 r. i we wrześniu 1939 r. Spotykamy ich groby i brzozowe krzyże. Wspomnijmy dzisiaj zwycięską bitwę pod Mokrą i Kamieńskiem, stoczoną 1 i 3 września 1939 r. przez Wołyńską Brygadę Kawalerii pod dowództwem pułkownika Juliana Filipowicza. Pobojowisko pod Mokrą zaścieliło 50 wraków niemieckich czołgów.
Niedawno mieszkańcy polskich wiosek i miast przeżywali chwile prawdziwego wzruszenia. Oto na polskich drogach pojawił się wielki oddział ułanów, podążających w pierwszej kawaleryjskiej pielgrzymce na Jasną Górę. "Wracają nasi ułani!" - wołali ze łzami w oczach uradowani starsi ludzie i witali kawalerzystów chlebem i solą, zapraszali w gościnę. Z ułanami jechało na koniach 6 kapłanów, także w mundurach. Najstarszy ułan miał lat 85, najmłodszy - 11. Wszyscy jechali z Mazowsza, z Zaręb Kościelnych - gniazda ułańskiej tradycji. Tam sztandar Pielgrzymki, replikę sztandaru 10. Pułku Ułanów Litewskich z Wizerunkiem Matki Bożej Ostrobramskiej, poświęcił podczas uroczystej Mszy św. jasnogórski kapelan Żołnierzy Niepodległości - o. Eustachy Rakoczy. Gdy w ulewnym deszczu stanęli 29 lipca pod murami Jasnej Góry, uczestnicząc we Mszy św. pod przewodnictwem bp. Stanisława Stefanka, ordynariusza diecezji łomżyńskiej, wydali się postaciami z pięknego, ocalonego od zapomnienia snu. Ale to nie był sen. I nie były snem śpiewy i zadziwiające kawaleryjskim mistrzostwem harce na koniach. A potem był Apel Jasnogórski, odmawiany wspólnie z kapelanem Żołnierzy Niepodległości - o. Eustachym Rakoczym przed obliczem Jasnogórskiej Matki, i poranna Msza św., odprawiona przez duszpasterzy Kawalerii i Artylerii Konnej księży pułkowników Tadeusza Uszyńskiego i Jana Sikorę. I pożegnanie w Sali Rycerskiej oraz uroczyste wręczenie ryngrafów przez o. płk. Efrema Osiadłego - jak pasowanie na rycerzy - w obecności kompanii honorowej Wojska Polskiego, ze śpiewem i muzyką wojskowej orkiestry. Słowa wdzięczności należą się tym, którzy we współczesnym wojsku rozniecają ogień kawaleryjskiej tradycji, a wśród nich szczególne podziękowania dla organizatorów Pierwszej Ogólnopolskiej Konnej Pielgrzymki Kawalerzystów - ks. Andrzeja Dmochowskiego, wikariusza parafii Zaręby Kościelne, płk. dypl. Kazimierza Pałasza, dowódcy Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej im. Zawiszy Czarnego i ppor. AK prof. Ludwika Maciąga, ps. "Sas", świetnego kawalerzysty i malarza, uwieczniającego na swych obrazach chwałę polskiej jazdy.
Płk. dypl. Kazimierz Pałasz jest autorem pięknej pieśni - Marsza 15. Brygady Zmechanizowanej im. Zawiszy Czarnego. Piękna pieśń, zaśpiewana pod murami Jasnej Góry i w Sali Rycerskiej, jest nowym ogniwem w tradycji najlepszych polskich piosenek żołnierskich.
Zawołaniem Pielgrzymki były słowa tych, którzy z pokolenia na pokolenie, z Bożym błogosławieństwem wyruszali na bój o niepodległą Polskę: Stajemy jak Ojce.