S. Hieronima Janicka: - Księże Kanclerzu, proszę o wyjaśnienie czytelnikom, co to jest kongregacja?

Ks. prał. Jan Szczupak: - Kongregacja, z łac. congregare oznacza zrzeszać się. W terminologii Kościoła rzymskokatolickiego ma kilka znaczeń. Oznacza lokalną wspólnotę mnichów - związek wielu klasztorów autonomicznych, oznacza także sesję rady generalnej lub prowincjalnej w zgromadzeniach zakonnych, oraz federacje klasztorów. Odnosi się także do dykasterii Kurii Rzymskiej. Kongregacje Kurii Rzymskiej to urzędy kolegialne, powoływane przez Biskupa Rzymu. Należą do nich kardynałowie, arcybiskupi i biskupi mianowani przez Ojca Świętego.
W naszym przypadku kongregacja to spotkanie kapłanów diecezji pod przewodnictwem Biskupa Ordynariusza. Są organizowane kongregacje dla wszystkich kapłanów, dla księży dziekanów, a także dla księży proboszczów, w zależności od potrzeb. Odbywają się również kongregacje katechetyczne, w których mają obowiązek uczestniczyć wszyscy katecheci pracujący w diecezji. Kongregacje stanowią istotną rolę w pracy duszpasterskiej i formacyjnej.

- Jak często organizowane są kongregacje i jaką rolę odgrywają w życiu diecezji? Kto je zwołuje?

- W naszej diecezji kongregacje kapłańskie zwoływane są przynajmniej 2 razy w roku, w okresie jesiennym oraz wiosennym. Kongregacje dziekańskie częściej, ze względu na sprawy, które wynikają z prac podejmowanych przez diecezję. Są organizowane w dwóch grupach dla kapłanów z części północnej i południowej diecezji. W programie kongregacji jest część modlitewna, jeden lub więcej referatów, wygłaszanych przez zaproszonych specjalistów z podejmowanej tematyki, następnie czas na dyskusję i wymianę poglądów. W drugiej części spotkania formowane są konkretne propozycje czy wskazania do pracy duszpasterskiej, które są przedkładane Księdzu Biskupowi. W ostatniej części przekazywane są informacje i komunikaty dotyczące życia diecezji. Na zakończenie zabiera głos Pasterz diecezji i udziela pasterskiego błogosławieństwa.

- Jesteśmy niemal w przededniu jesiennej kongregacji. Jaka tematyka jest przewidywana na nowy rok duszpasterski?

- Jesienna kongregacja ma dwa szczególne motywy: temat programu na nowy rok duszpasterski oraz 10-lecie „Niedzieli Rzeszowskiej”.
Jeśli chodzi o temat, to oczywiście przyjmujemy temat przewodni Programu Duszpasterskiego Kościoła katolickiego przyjęty przez Konferencję Episkopatu Polski na lata 2006/10, który brzmi: „Kościół niosący Ewangelię nadziei”. Szczegółowy zaś temat bieżącego roku duszpasterskiego to: „Otoczmy troską życie”. Program proponuje szerokie spojrzenie na obronę życia w perspektywie życia rodzinnego i małżeńskiego. W realizacji tego programu chcemy zwrócić uwagę na odnowienie owocnego przygotowania się młodzieży do sakramentu małżeństwa, pogłębienie życia sakramentalnego i modlitewnego w rodzinach i parafiach, podkreślenie wartości rodziny w społeczeństwie.
Ponadto uczestniczymy w programie, który jest związany z Rokiem św. Pawła Apostoła oraz kontynuujemy „Dzieło Biblijne”.

- Jakie są konkretne propozycje pracy duszpasterskiej na najbliższy czas?

- Najbliższa kongregacja, z racji wspomnianego jubileuszu „Niedzieli Rzeszowskiej”, będzie poświęcona szeroko pojętym mediom. Będzie przygotowana przez ks. dr. Józefa Kulę i redakcję rzeszowską w łączności z redakcją ogólnopolskiej „Niedzieli” w Częstochowie. Chcemy ukazać rolę mediów w kształtowaniu pewnych postaw w życiu małżeńskim i rodzinnym, które w wielu środowiskach medialnych przedstawiane jest, niestety, w „krzywym zwierciadle”. Mamy nadzieję, że po kongregacji pojawią się także nowe propozycje do realizacji programu duszpasterskiego, który zaczniemy realizować od I niedzieli Adwentu, czyli od nowego roku duszpasterskiego.

- Z czasem pewne formy pracy się weryfikują i sprawdzają. Czy uważa Ksiądz Kanclerz, że i w naszej diecezji są one już wypracowane?

- Na pewno sprawdzoną formą jest działalność wiernych w różnych grupach duszpasterskich w parafiach, następnie owocne są adoracje Najświętszego Sakramentu, prowadzone w parafiach, zarówno te w I niedzielę miesiąca, jak również adoracje całodzienne w kościołach stacyjnych. Mamy nadzieję, że w bieżącym roku powiększy się liczba parafii, które podejmą taką adorację Najświętszego Sakramentu. Istotną rolę w życiu diecezji i w formacji do życia rodzinnego odgrywają ruchy i stowarzyszenia katolickie, które przez formację przygotowują ludzi do dobrego i godnego życia w duchu Ewangelii w rodzinie i w społeczeństwie. Będziemy kłaść nacisk na to, by we wspólnotach parafialnych, gdzie nie ma np. AK, KSM, takie grupy zaistniały. Cieszymy się szeroką działalnością młodzieży w Szkolnych i Akademickich Kołach Caritas.

- W dużej mierze odpowiedzialność za realizację programu duszpasterskiego spoczywa na Księdzu Kanclerzu. Jakie nadzieje towarzyszą Księdzu u progu nowego roku duszpasterskiego?

- Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że najważniejsze jest wsłuchanie się w głos Pana Boga i Kościoła, także Kościoła diecezjalnego, pod przewodnictwem naszego pasterza, bp. Kazimierza Górnego. Istotne jest zaangażowanie się kapłanów, zgromadzeń zakonnych i oczywiście ludzi świeckich w realizację przedstawionego programu. Będziemy starać się uczynić wszystko, co do nas należy, a resztę pozostawimy obfitości Bożych darów i ufam, że duchowy pożytek osiągniemy wszyscy.