Madonna wciąż jest piękna

Nic niemówiąca ścieżka między domami, obojętna brama, za którą jakby inny świat, inna cisza, inne obłoki. Madonna na kolumnie oplecionej kamienną winoroślą wciąż jest piękna, mimo że upływ czasu zatarł słodycz Jej twarzy. Wzniesienie kolumny może się wiązać z odsieczą wiedeńską, a zniszczenie ze strzałem sowieckiego żołnierza - jak utrzymują pamiętający II wojnę mieszkańcy Chmielnika.
Sylwetka gotyckiego kościoła aż prosi się o gont. Jest więc gont, tak jak dawniej, są potężne przypory, wspierające niewielką bryłę i sygnaturka na dachu. „Kościoły gotyckie w taki sposób organizują przestrzeń architektoniczną, by już na ziemi człowiek mógł choćby na chwilę znaleźć się niczym w niebie” - pisze ks. Paweł Tkaczyk w broszurce „Kościół Świętej Trójcy w Chmielniku”. Takim ujrzał ów kościół i tak go opisał w 1929 r. ks. Jan Wiśniewski w „Historycznym opisie kościołów, miast, zbytków i pamiątek w Stopnickiem”. Wówczas świątynia była w niezłym stanie, ale w swej historii zdążyła wiele doświadczyć.
Pierwszy kościół w Chmielniku wybudowano w XIV wieku, w miejscu określanym jako antiqua Chmielnik, co oznacza stary Chmielnik. Kto wie, czy nie stąd właśnie wzięła swój początek osada. Pierwszy kościół konsekrował krakowski biskup Bodzanta, który wsławił się dobrymi poczynaniami na całej Kielecczyźnie. Podupadający kościół odbudowywano w 1607 r. częściowo z kamienia (prezbiterium). Kamieniem posłużono się też, przeprowadzając renowację świątyni po półwiecznym jej użytkowaniu i zniszczeniu przez arian. Być może wówczas do pierwotnego wezwania Wszystkich Świętych dołożono tytuł Trójcy Świętej, jako ekspiację za poczynania arian (którzy zaprzeczali wierze w Jedynego Boga w Trzech Osobach Boskich). Ten tytuł obowiązuje do dzisiaj. Podczas ostatnich prac renowacyjnych znaleziono zamurowany w ołtarzu dokument, iż kościół, wznoszony w latach 1635-45, był rekonsekrowany przez bp. M. Oborskiego w 1664 r.
Do 1787 r., a więc do uroczystego otwarcia nowego większego kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Chmielniku, życie liturgiczne i duchowe związane było z tym miejscem. Potem kościół zaczął podupadać, aż do końca XIX wieku, kiedy to miejscowymi siłami świątynię ponownie wydźwignięto. W 1894 r. odnowiony kościółek poświęcił proboszcz ks. Zychowicz. Kolejne remonty podjęto w 1925 r., za ks. Ludwika Wojtysia.
Obecny kościół Świętej Trójcy to tylko zachowane do dziś prezbiterium pierwotnej światyni, z utworzoną w jego wnętrzu niewielką kruchtą i dobudowanym przedsionkiem. Remonty wnętrza zadecydowały o wpływach baroku. W drewnianym ołtarzu z XVII wieku znajduje się obraz przedstawiający koronację Matki Bożej, a także śliczne drewniane antepedium z misterną, złoconą ornamentyką roślinną. W niszach po bokach stoją figury patronów Polski - Stanisława i Wojciecha. W kościele zachował się również wczesnobarokowy portal i kamienny krucyfiks z XVII wieku.

Różaniec w cieniu lip

- Wkrótce tak właśnie będzie - przekonuje ks. dziekan Franciszek Siarek. Na pustym trawniku (czy raczej wykoszonym polu) posadzono trochę iglaków i młode lipy. Na razie są to pojedyncze patyczki, ale ci wszyscy, którym na sercu leży przedłużenie żywota kościoła, już czują ich cień.
W minionych wiekach sennego bytowania kościoła nigdy nie został on zupełnie zapomniany, ale istotne ożywienie nastąpiło na początku lat 90. Proboszczem w Chmielniku był wówczas ks. kan. Mieczysław Bialik. Pomagający mu wikariusz ks. Krzysztof Gadowski zainicjował Społeczny Komitet Ratowania Kościółka. Jego przewodniczącym został Stanisław Praszkiewicz. Komitet zajął się m.in. gromadzeniem funduszy, które pomogły w sukcesywnym odnawianiu starej świątyni. Zasadnicze prace renowacyjne wewnątrz i na zewnątrz były przeprowadzone pod kierunkiem obecnego proboszcza ks. kan. Franciszka Siarka. Kapłan wspomina, że miał tutaj swoją pierwszą Mszę św., gdy przyszedł do Chmielnika jako wikariusz. I chyba, jak wielu innych, urzekło go to miejsce...
Stare, luźno rozproszone nagrobki, niekiedy fragmentaryczne (takim ujrzał ów cmentarzyk już ks. Jan Wiśniewski w 1929 r.) zostały zgrupowane wzdłuż południowej ściany świątyni. Wokół kolumny z figurą Matki Bożej zakwitły kwiaty (chmielniczanie bardzo o nie dbają). - To wymarzone miejsce na samotny pacierz i chwilę wytchnienia - mówi Ksiądz Proboszcz. - Tutaj mogą się odbywać zajęcia plenerowe z plastyki, z historii czy z historii sztuki - wyjaśnia.
Po dziś dzień w kościele jest obchodzony odpust Trójcy Świętej oraz nabożeństwa majowe i czerwcowe, tutaj ma swą Mszę św. idąca przez Chmielnik pielgrzymka zamojska. Chętnie odwiedzają to miejsce turyści, a młode pary coraz częściej proszą o ślub właśnie tutaj. Zamiast kwiatów składają ofiarę na renowację.
I w ten sposób trwa dziedzictwo wiary, historii, kultury - zachowany w swej urodzie antiqua Chmielnik.