Kard. Nycz: muzyka Moniuszki podtrzymywała na duchu polski naród
Stanisław Moniuszko żył w ważnym, ale zarazem niełatwym wieku XIX, kiedy Polska znalazła się pod zaborami. Jego muzyka podtrzymywała na duchu polski naród - powiedział w niedzielę kard. Kazimierz Nycz. W archikatedrze warszawskiej św. Jana Chrzciciela odprawiona została Eucharystia w rocznicę 200. urodzin Stanisława Moniuszki. Podczas liturgii zabrzmiała Msza Es-dur w wykonaniu Polskiej Opery Królewskiej.
- Gromadzimy się w archikatedrze dokładnie w dzień 200-lecia urodzin Stanisława Moniuszki, by dziękować Panu Bogu za jego życie i jego dzieło, ale także by prosić za niego samego, by miłosierny Pan udzielił mu wiecznej chwały. Prosimy też o to, by tam, gdzie jest po drugiej stronie życia, pomagał nam poznawać to piękno, któremu sam służył – powiedział metropolita warszawski.
Kardynał zwrócił uwagę, że jako Polacy znamy Moniuszkę za mało. - Znamy go przede wszystkim z dwóch, często wystawianych na deskach oper „Halka” i „Straszny Dwór”. Jednak mniej znamy te setki pieśni, również religijnych, które w swoim kompozytorskim życiu stworzył – powiedział hierarcha.
- Żył w ważnym, ale zarazem niełatwym wieku XIX, kiedy Polska znalazła się pod zaborami i kiedy trzeba było podtrzymać na duchu polski naród. Robili to nie tylko duchowni. Robili o to i artyści, i wieszczowie. Również muzyka Stanisława Moniuszki podtrzymywała polski naród i za to chcemy mu dziś szczególnie dziękować – powiedział kard. Kazimierz Nycz.
Reklama
Odnosząc się do odczytanej podczas liturgii Ewangelii o powołaniu apostoła Piotra, kardynał wskazał, że także Stanisław Moniuszko wypełniał gorliwie swoje powołanie. – Z jednej strony jako ojciec dziesięciorga dzieci gorliwie pełnił powołanie miłości w rodzinie. Z drugiej powołanie miłości realizował też poprzez wrażliwość na piękno i dobro, poprzez to co tworzył. W taki sposób służył ludziom – powiedział metropolita warszawski.
Podczas liturgii Polska Opera Królewska pod batutą Lilianny Krych została Msza Es-dur Stanisława Moniuszki. Partie solowe wykonali: Gabriela Kamińska – sopran, Aneta Łukaszewicz – alt, Leszek Świdziński – tenor, Piotr Chwedorowicz – bas.
Wcześniej w stołecznym kościele Środowisk Twórczych przy Placu Teatralnym odprawiona została Msza w intencji Stanisława Moniuszki. Z kolei w kościele św. Władysława z Gielniowa Orkiestra Kameralna Filharmonii Narodowej pod kierownictwem Jana Lewtaka zaprezentowała najpiękniejsze moniuszkowskie mazury, pieśni i arie.
Rok 2019 został ogłoszony przez Sejm Rokiem Stanisława Moniuszki. W przyjętej uchwale podkreślono, że dorobek kompozytorski Moniuszki "imponuje różnorodnością, bogactwem melodycznym i głębokim zakorzenieniem w narodowej tradycji muzycznej". W tym roku przypada 200. rocznica urodzin tego wybitnego kompozytora, dyrygenta, organisty, pedagoga, a nade wszystko twórcy polskiej opery narodowej.
Reklama
"Dorobek kompozytorski Stanisława Moniuszki, składający się z oper, pieśni, kantat, utworów religijnych, symfonicznych, kameralnych i solowych, a także operetek, baletów i muzyki do dramatów, imponuje różnorodnością, bogactwem melodycznym i głębokim zakorzenieniem w narodowej tradycji muzycznej. Jego twórczość operowa i pieśniarska stanowi trzon polskiego repertuaru wokalnego i niejednokrotnie jest osią zainteresowań artystycznych najwybitniejszych polskich śpiewaków" – napisali parlamentarzyści w uchwale.
Stanisław Moniuszko urodził się 5 maja 1819 w Ubielu. Był kompozytorem, dyrygentem, pedagogiem, organistą. Autor ok. 268 pieśni, operetek, baletów i oper. Do jego najsłynniejszych dzieł należą opery: "Halka", "Straszny dwór" i "Paria".
Msza łacińska Es-dur, przeznaczona na cztery głosy solowe, chór mieszany, kwintet smyczkowy i organy, powstała w 1865 roku. Jej powstanie zbiega się w czasie z końcowym okresem pracy Moniuszki w Instytucie Muzycznym, gdzie po przyjeździe do Warszawy prowadził klasę chóru. Była prezentem dla uczniów „na pamiątkę wspólnej pracy”.
Wdzięczni wychowankowie wykonali kompozycję po raz pierwszy w listopadzie 1865 roku w warszawskiej katedrze św. Jana. Dzięki staraniom Polskiej Opery Królewskiej, po 154 latach Msza znów zabrzmiała w murach tej świątyni.
Ks. kan. Jan Popiel pokazuje nowy i stary okopcony relikwiarz św. Ojca Pio. Z tyłu na ścianie krzyż ze spalonego kościoła
Dokładnie 15 lat temu Prymas Polski kard. Józef Glemp odprawił Pasterkę w parafii, w której spłonął kościół. – To były dla nas bardzo trudne i ważne święta Bożego Narodzenia – mówi ks. Jan Popiel, proboszcz parafii św. Łukasza na Bemowie.
Parafia na Górcach w centrum Bemowa jest młodą wspólnotą wiary, ale już ma za sobą traumatyczne doświadczania. Na początku lat 90. na jej terenie stanęła drewniana kaplica przywieziona przez górali z Jedlni k. Radomia, która miała służyć wiernym jako tymczasowy kościół.
Triduum Paschalne przywołuje na myśl historię naszego zbawienia, a tym samym zmusza do wejścia w istotę chrześcijaństwa. Przeżywanie tych najważniejszych wydarzeń zaczyna się w Wielki Czwartek przywołaniem Ostatniej Wieczerzy, a kończy w Wielkanocny Poranek, kiedy zgłębiamy radosną prawdę o zmartwychwstaniu Chrystusa i umacniamy nadzieję naszego zmartwychwstania. Wszystko osadzone jest w przestrzeni i czasie. A sam moment śmierci Pana Jezusa w Wielki Piątek podany jest z detaliczną dokładnością. Z opisu ewangelicznego wiemy, że śmierć naszego Zbawiciela nastąpiła ok. godz. dziewiątej (Mt 27, 46; Mk 15, 34; Łk 23, 44). Jednak zastanawiający jest fakt, że ten ważny moment w zbawieniu świata identyfikujemy jako godzinę piętnastą. Uważamy, że to jest godzina Miłosierdzia Bożego i w tym czasie odmawiana jest Koronka do Miłosierdzia Bożego.
Dlaczego zatem godzina dziewiąta w Jerozolimie jest godziną piętnastą w Polsce? Podbudowani elementarną wiedzą o czasie i doświadczeniami z podróży wiemy, że czas zmienia się wraz z długością geograficzną. Na świecie są ustalone strefy, trzymające się reguły, że co 15 długości geograficznej czas zmienia się o 1 godzinę. Od tej reguły są odstępstwa, burzące idealny układ strefowy. Niemniej, faktem jest, że Polska i Jerozolima leżą w różnych strefach czasowych. Jednak jest to tylko jedna godzina różnicy. Jeśli np. w Jerozolimie jest godzina dziewiąta, to wtedy w Polsce jest godzina ósma. Zatem różnica czasu wynikająca z położenia w różnych strefach czasowych nie rozwiązuje problemu zawartego w tytułowym pytaniu, a raczej go pogłębia.
Jednak rozwiązanie problemu nie jest trudne. Potrzeba tylko uświadomienia niektórych faktów związanych z pomiarem czasu. Przede wszystkim trzeba mieć na uwadze, że pomiar czasu wiąże się zarówno z ruchem obrotowym, jak i ruchem obiegowym Ziemi. I od tego nie jesteśmy uwolnieni teraz, gdy w nauce i technice funkcjonuje już pojęcie czasu atomowego, co umożliwia jego precyzyjny pomiar. Żadnej precyzji nie mogło być dwa tysiące lat temu. Wtedy nawet nie zdawano sobie sprawy z ruchów Ziemi, bo jak wiadomo heliocentryczny system budowy świata udokumentowany przez Mikołaja Kopernika powstał ok. 1500 lat później. Jednak brak teoretycznego uzasadnienia nie zmniejsza skutków odczuwania tych ruchów przez człowieka.
Nasze życie zawsze było związane ze wschodem i zachodem słońca oraz z porami roku. A to są najbardziej odczuwane skutki ruchów Ziemi, miejsca naszej planety we wszechświecie, kształtu orbity Ziemi w ruchu obiegowym i ustawienia osi ziemskiej do orbity obiegu. To wszystko składa się na prawidłowości, które możemy zaobserwować. Z tych prawidłowości dla naszych wyjaśnień ważne jest to, że czas obrotu Ziemi trwa dobę, która dzieli się na dzień i noc. Ale dzień i noc na ogół nie są sobie równe. Nie wchodząc w astronomiczne zawiłości precyzji pomiaru czasu możemy przyjąć, że jedynie na równiku zawsze dzień równy jest nocy. Im dalej na północ lub południe od równika, dystans między długością dnia a długością nocy się zwiększa - w zimie na korzyść dłuższej nocy, a w lecie dłuższego dnia. W okolicy równika zatem można względnie dokładnie posługiwać się czasem słonecznym, dzieląc czas od wschodu do zachodu słońca na 12 jednostek zwanych godzinami. Wprawdzie okolice Jerozolimy nie leżą w strefie równikowej, ale różnica między długością między dniem a nocą nie jest tak duża jak u nas. W czasach życia Chrystusa liczono dni jako czas od wschodu do zachodu słońca. Część czasu od wschodu do zachodu słońca stanowiła jedną godzinę. Potwierdzenie tego znajdujemy w Ewangelii św. Jana „Czyż dzień nie liczy dwunastu godzin?” (J. 11, 9). I to jest rozwiązaniem tytułowego problemu. Godzina wschodu to była godzina zerowa. Tymczasem teraz godzina zerowa to północ, początek doby. Stąd współcześnie zachodzi potrzeba uwspółcześnienia godziny śmierci Chrystusa o sześć godzin w stosunku do opisu biblijnego. I wszystko się zgadza: godzina dziewiąta według ówczesnego pomiaru czasu w Jerozolimie to godzina piętnasta dziś. Rozważanie o czasie pomoże też w zrozumieniu przypowieści o robotnikach w winnicy (Mt 20, 1-17), a zwłaszcza wyjaśni dlaczego, ci, którzy przyszli o jedenastej, pracowali tylko jedną godzinę. O godzinie dwunastej zachodziło słońce i zapadała noc, a w nocy upływ czasu był inaczej mierzony. Tu wykorzystywano pianie koguta, czego też nie pomija dobrze wszystkim znany biblijny opis.
W samym sercu Neapolu, w Kaplicy Sansevero znajduje się jedna z najbardziej niezwykłych rzeźb jaką kiedykolwiek wykuto w marmurze – to „Chystus spowity całunem” („Cristo Velato”). Jej twórcą jest włoski rzeźbiarz Giuseppe Sammartino, który skończył swoje dzieło w 1753 r. Ludziom trudno było uwierzyć, że można było w twardego marmuru „wydobyć” przezroczysty całun, który lekko pokrywał ciało zmarłego Chystusa. Ponieważ zleceniodawcą rzeźby był książe Raimondo di Sangro, sławny alchemik, powstała legenda, że całun powstał w alchemicznym procesie „marmoryzacji” tkaniny.
Warto dodać, że w okresie późnego baroku Sammartino był jednym z najwybitniejszych włoskich rzeźbiarzy – pracował w Neapolu, tworząc rzeźby o tematyce religijnej, a Chrystus z kaplicy Sansevero jest jego najsłynniejszym dziełem.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.
