Drugą, po farze-bazylice, szacowną wiekiem świątynią Krosna jest zabytkowy kościół Franciszkanów, którego pierwotne zręby zakorzenione są czasowo w XV w. Do lewej jego nawy, równo z fasadą, przylega nagrobna kaplica rodu Oświęcimów, dzieło włoskich mistrzów, którą uważa się za jedną z najcenniejszych kaplic wczesnobarokowych na polskiej ziemi. Na bogatym marmurowym portalu, w ścianie lewej nawy kościoła, znajduje się tzw. nasadnik (tablica) z fundacyjnym łacińskim napisem i datą. Pierwszą część napisu stanowi inwokacja do Boga, Najświętszej Maryi Panny, św. Stanisława Biskupa i Wszystkich Świętych; następnie w dosłownym tłumaczeniu następują słowa: „(...) na wieczną zbożną pamiątkę, szlachetnej Annie z Kunowy Oświęcimównie, najukochańszej siostrze, wielce żałosny i stroskany brat Stanisław z Kunowy Oświęcim (...) na znak wiekuistej miłości, którą i sama śmierć nie przerwała, pogrążony w smutku i żalu; również swoim przodkom, sobie i potomnym następcom, tę kaplicę jako dom modlitwy dla żywych, grób zaś jako miejsce wiecznego spoczynku dla umarłych, od fundamentu wystawił w roku od urodzenia Pańskiego 1647”.
O nagrobnym charakterze kaplicy świadczą portrety członków rodziny jej fundatora, Stanisława Oświęcima z Kunowy, dworzanina króla Władysława IV, właściciela Potoka i Turaszówki. Portret fundatorski, wielkości naturalnej, przedstawia Stanisława w stroju szwedzkim; po przeciwnej stronie wizerunek tej samej wielkości wyobraża jego przyrodnią, w wieku 21 lat zmarłą siostrę Annę (+ 1647 r.) Znacznie mniejsze portrety rodziców fundatora, jego macochy i brata umieszczone zostały również na ścianach kaplicy. Pod kaplicą znajduje się krypta grobowa. Napisy grobowe na ścianach świadczą, że chowani tu byli różni członkowie rodziny Oświęcimów. Jednak w samym środku, na podium, wyeksponowane są dwie trumny ze zwłokami Stanisława i Anny.
Prawdopodobnie, to na tle wymowy opisanej kaplicy w czasach późniejszych zrodziło się podanie o niezwykłej miłości i śmierci rodzeństwa Oświęcimów. Spisana jego wersja podaje (zamieszczały ją galicyjskie czasopisma, zwłaszcza w pierwszej połowie XIX w.; Starożytna Polska, Lwowianin, Starożytności Galicyjskie), że Stanisław Oświęcim tak bardzo zakochał się z wzajemnością w rodzonej siostrze Annie, iż udać się miał do Rzymu po dyspensę od papieża na upragniony ślub. Otrzymał ją po wielu trudnościach, a kiedy powrócił do domu zastał swoją siostrę-narzeczoną na łożu śmiertelnym. Umierać miała z tęsknoty za Stanisławem, a może z radości na wieść o dyspensie? Po śmierci Anny, z tęsknoty miał umrzeć i Stanisław. Z upływem czasu wątki tego podania splotły się w jedną z najgłośniejszych polskich legend, która stała się inspiracją dla artystów malarzy (A. Grottger, St. Bergman), poetów (M. Bołoz-Antoniewicz, M. Białoszewski, B. Ostromęcki), muzyków (M. Karłowicz).
Niezgodność legendarnego przekazu z historyczną rzeczywistością wykazał już w połowie XIX w. historyk Karol Szajnocha (Stanisław i Anna Oświęcimowie, Szkice historyczne, Lwów 1852 r.), który odnalazł i opublikował diariusz (dziennik wydarzeń życia) spisany przez Stanisława Oświęcima. Autor diariusza nazywa Annę swą przyrodnią siostrą, młodszą od niego o 20 lat. Śmierć dosięgła ją 13 stycznia 1647 r., wskutek silnego przeziębienia. Stanisław opisuje pogrzeb siostry i budowę kaplicy grobowej dla swojego rodu, którą to fundację sprowokowała śmierć Anny. Dalej wspomina o swoim udziale w bitwie pod Beresteczkiem (1651 r.) i w walkach przeciw Kostce Napierskiemu. Z diariusza wynika, że nigdy nie myślał o małżeństwie ze swoją siostrą Anną, ani nie starał się o dyspensę w Rzymie. Jako dworzanin królewski, dokładnie opisuje swoje zagraniczne podróże, ale przed śmiercią Anny nie było żadnego wyjazdu do Włoch. Data śmierci Stanisława nie jest jednak znana.
Legenda o rodzeństwie Oświęcimów wyrosła z pewnością na wymowie ich grobowej kaplicy (eksponowane portrety, trumny, bardzo czułe napisy), da się sprowadzić do przykładnej i wzorowej miłości rodzinnej, w tym także do poprawnej miłości między rodzeństwem; mając na uwadze najstarszego brata w rodzinie (obytego w świecie kawalera i żołnierza) i najmłodszą z rodzeństwa siostrzyczkę Anię.
Gdyby historia o miłości Stanisława i Anny, rzekomo zmierzających do małżeństwa, miała jakiekolwiek znamiona prawdopodobieństwa należałoby wyciągnąć wniosek - „Papież się zgodził, ale Pan Bóg nie pozwolił”. W tym miejscu dotykamy problemu zawierania małżeństw przez osoby ze sobą spokrewnione.
Kobieta i mężczyzna, zmierzający do zawarcia małżeństwa, jeśli mają wspólnego przodka i stąd łączy ich bliski związek krwi (krewni ze sobą), w świetle obowiązującego prawa stają wobec przeszkody małżeńskiej - pokrewieństwa. W Kościele katolickim przeszkoda ta wyrasta ze starożytnej tradycji najstarszych ludów oraz z uporządkowanego prawa rzymskiego. Pokrewieństwo określa się przez tzw. linie i stopnie, ukierunkowane na wspólnego przodka. Istnieją dwie linie; prosta - bezpośrednie pochodzenie (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie „linia wstępująca”; dzieci, wnuki, prawnuki „linia zstępująca” i boczna - pośrednie pochodzenie (brat - siostra, stryj - bratanica, kuzyni cioteczni lub stryjeczni). Obliczanie stopni pokrewieństwa w linii prostej nigdy nie sprawiało trudności. W linii prostej bowiem tyle jest stopni ile zrodzeń. Natomiast różnie bywało ze stopniami w liniach bocznych. Obowiązujący obecnie Kodeks Prawa Kościelnego Jana Pawła II przywrócił tzw. rzymską zasadę ich obliczania. Według niej, w linii bocznej tyle jest stopni, ile jest osób w obu jej szeregach, po wyłączeniu wspólnego przodka. Zawsze zgadzano się w Kościele, że pokrewieństwo w linii prostej zabrania małżeństwa w każdym stopniu. Różnie natomiast określano zasięg przeszkody wynikającej z pokrewieństwa linii bocznej.
Za życia Stanisława i Anny Oświęcimów, w okresie obowiązujących ustaleń prawnych Soboru Trydenckiego, przeszkoda pokrewieństwa została ograniczona do 4 stopnia linii bocznej według ówczesnej zasady germańskiej, czyli do 8 stopnia według rachuby współczesnej (rzymskiej). Skoro więc prawo kościelne tak daleko przesuwało wtedy granicę przeszkody pokrewieństwa w linii bocznej, to cóż dopiero mówić czy spekulować na temat dyspensowania drugiego stopnia tejże linii (brat - siostra)? Potwierdza to zresztą dzisiejszy KPK. Przeszkoda pokrewieństwa może ustać przez dyspensę. Nigdy jednak nie udziela się dyspensy od przeszkody pokrewieństwa w linii prostej i w drugim stopniu linii bocznej (kan. 1078 par. 3).
Przeszkoda pokrewieństwa dotyczy moralności, bo stoi na straży czystości ogniska domowego i oddala niebezpieczeństwo grzesznej poufałości między bliskimi krewnymi. Zapewnia także czystość i zdrowie ludzkiemu gatunkowi. W czasach wczesnochrześcijańskich przeszkoda ta wstrzymywała endogamię, czyli zwyczaj zawierania małżeństw wewnątrz danego rodu czy plemienia; na korzyść szerokiej integracji ludzkich wspólnot.
Współczesne prawo kościelne przeszkodę pokrewieństwa ujmuje następująco: „W linii prostej pokrewieństwa nieważne jest małżeństwo między wszystkimi wstępnymi i zstępnymi, zarówno prawego pochodzenia, jak i naturalnymi. W linii bocznej nieważne jest aż do czwartego stopnia włącznie” (KPK kan. 1091, par. 1 i 2). Praktycznie przeszkoda w linii bocznej dotyczy: brata i siostry, stryja i bratanicy, wujka i siostrzenicy, ciotki i siostrzeńca, ciotki i bratanka, kuzynów ciotecznych i stryjecznych, mężczyzny i wnuczki jego brata lub siostry, kobiety i wnuka jej brata lub siostry.
Warto tu jeszcze zwrócić uwagę, że polski Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy za przeszkodę małżeńską uznaje pokrewieństwo w linii prostej we wszystkich stopniach. W linii bocznej ogranicza ją tylko do drugiego stopnia, czyli do rodzeństwa.