Pamiętam, że gdy pierwszy raz ją zobaczyłam, zabrakło mi tchu. Przede mną stała kobieta w wielkim słomkowym kapeluszu ozdobionym wiankiem gigantycznych maków, w krótkich spodenkach powtarzających kwiatowy wzór i okularach słonecznych zakończonych „rzęsami” z diamencików. Mało nie padłam trupem.
Dama miała sporo po siedemdziesiątce i roztaczała swój zniewalający czar na środku rynku małego kieleckiego miasteczka. W tej godzinie wszelki ruch w okolicy zamarł. Tak poznałam swoją ciotkę Mary, siostrę babci Józi, emerytkę, która postanowiła odwiedzić rodzinę w „old country”. Szokowała nas wszystkim - od stroju, po zachowanie przy stole. Niczym się nie przejmowała, żyła, jakby miała nadal 20 lat. I chociaż babcia nazywała ją „starą wariatką”, po pierwszym dniu znajomości poszłabym za nią w ogień. Była fantastyczna. Podczas gdy moja babcia nosiła się jak wdowie przystało, cała w czerni, życie spędzała w cieniu domu i rodziny, w przekonaniu, iż większości rzeczy już nie wypada czynić, jej młodsza raptem o dwa lata siostra była wulkanem energii i radości. Jeździła na rowerze, uprawiała jogging, czytała trzy książki na raz, skończyła kurs katolickiego poradnictwa rodzinnego, ratownictwa wodnego i pierwszej pomocy. Potrafiła lepić garnki z gliny, hodować egzotyczne rośliny, znała się na leczeniu zwierząt i ręcznym kręceniu lodów. Sypała anegdotkami jak z rękawa, godzinami opowiadała rodzinne historie, znała ze 100 harcerskich piosenek i umiała coś, co mi imponowało niesamowicie - potrafiła zagrać na grzebieniu Lot trzmiela Rymskiego-Korsakowa. O takich mówi się „równa babka”. Pamiętam, że siostry stale się ze sobą droczyły i choć z zewnątrz przypominało to awanturki, w rzeczywistości w ten właśnie specyficzny sposób okazywały sobie miłość. Na przykład Mary stale zarzucała siostrze, że ta umarła już za życia, a babcia Józia, że Mary w ataku demencji starczej paraduje na pikniku w kostiumie kąpielowym.
Tak różne podejście do życia nie wynikało tylko z różnic w charakterze. To życie nierówno obdzieliło je szczęściem. Tak myśleli wszyscy. Ciotka Mary mieszkała w bogatej Ameryce, gdzie radość życia wynika po trosze z poziomu tego życia; gdzie po przejściu na emeryturę zaczyna się dopiero korzystać z wielu dobrodziejstw, bo ma się na to czas i fundusze. Mary podróżowała, zwiedzała, poznawała mnóstwo ludzi, zimą wynajmowała dom na Florydzie. Jej siostra przestała pół życia w kolejkach, magazynowała po szafkach cukier i czekoladę, donosiła ciuchy po córkach, jadła zawsze ostatnia, właściwie nawet nie wiadomo kiedy, łykała garściami lekarstwa, bała się sama wychodzić do miasta, ba - po obejrzeniu wieczornego „997” nie wynosiła nawet śmieci z lęku przed gangsterami. Do legendy przeszły jej serniki, zupa grzybowa i królik robiony na zająca. A gdy umarła, na jej pogrzeb przyszły tłumy. Ale wbrew pozorom nie moja babcia była tą bardziej pokrzywdzoną przez życie osobą. Dowiedziałam się dopiero po latach, że energia i zaraźliwa radość Mary to lekarstwa na ból. Ból po stracie ukochanego męża i trójki dzieci, które umierały jedno po drugim, mimo fortun wydanych na ich ratowanie. Nigdy nie skarżyła się na przetrącony kręgosłup, nie zauważaliśmy nawet niedowładu prawej strony ciała. Nigdy nie opowiadała nam o głodzie w Rosji, o ucieczce do powojennych Niemiec, wynajmowaniu się do ciężkiej pracy na amerykańskich farmach. Nie pamiętała, lub nie chciała pamiętać, o złych rzeczach i złych ludziach. Jakby karała ich w ten sposób, skazując na banicję. Mawiała - nie patrz za siebie. Nie noś w sercu uraz, nawet jak je ktoś złamie, podepcze, wyrzuci na śmietnik - Pan Bóg poskłada cię z powrotem. Ważne jest tylko to, co przed tobą... Miej marzenia i nie uciekaj, gdy zaczynają się spełniać.
I właśnie to tak naprawdę odróżniało ją od innych seniorów. Nie szokujące stroje i fryzury, zaraźliwy śmiech czy maniery gwiazdy filmowej - ale siła, z jaką potrafiła żyć, i wdzięk, z jakim to czyniła. Gdzie jest bowiem napisane, że starość musi być smutna, samotna, gorzka i pozbawiona sensu? A może sami ją taką czynimy?