Podlasie, które z pobożności słynie,
Wznosi Maryi wspaniałe świątynie.
I cała Polska do Matki się garnie,
By swoją bronić raczyła owczarnię.

Już od kilku dni przemierzamy Podlasie. Wędrując do dalekich sanktuariów, mam niezmiennie przekonanie, że nie wszyscy czytelnicy pochodzący z tamtych stron będą mogli jeszcze kiedyś odwiedzić bliskie swemu sercu miejsca. Na przeszkodzie stoi najczęściej wiek, zdrowie, a także warunki ekonomiczne, które nie zawsze sprzyjają takim dalekim odwiedzinom. Pielgrzymując więc, staram się modlić niejako w ich, nieznanych mi intencjach i chciałbym, by choć przez chwilę, w czasie lektury, poczuli się obecni w „kraju lat dziecinnych”. Wszystkim innym, tak jak i sobie, przybliżam poznane nowe świątynie i dzielę się swymi wrażeniami. Towarzyszy mi także zawsze świadomość, że najprawdopodobniej w wielu odległych przecież sanktuariach więcej nie będę.
Płonka Kościelna, do której docieramy w letnie popołudnie, znajduje się na samym skraju Podlasia. Stąd już tylko kilkadziesiąt minut drogi do Białegostoku. Na tej ziemi najczęściej zamieszkiwała drobna szlachta przybyła z Mazowsza, ale i rodziny z Rusi, głównie chłopi. Parafie katolickie sąsiadowały tutaj z unickimi. Dawniej prawie wszyscy mieszkańcy tych okolic pracowali na roli. To stwarzało konieczność ciągłej pracy. Wypoczynek stanowiły chwile wytchnienia m.in. przy okazji odpustów. Stąd w dawnych latach taka waga tych spotkań, gdyż przy okazji odbywały się i spotkania towarzyskie u krewnych, jeśli zamieszkiwali w pobliżu. Dzisiejszy odpust parafialny ma zupełnie inny charakter dla wiernych i tylko gdzieniegdzie nawiązuje on do form tradycyjnych i ustalonych przez lata obrzędów. Podróżowanie na odpusty miało więc niegdyś inną, również świecką motywację.
Płonka to bardzo stara osada. Pierwsze wzmianki pisane o niej sięgają 1203 r. Dotyczą one prawa pobierania przez biskupa płockiego opłaty za przejazd przez most. Już w 1446 r. Płonka była parafią. Należała do różnych diecezji - łuckiej, wigierskiej, sejneńskiej, a od 1925 r. do dziś należy do diecezji łomżyńskiej.
Obraz Matki Bożej Płonkowskiej - Królowej Młodzieży pochodzi z 1658 r. Maryja przedstawiona jest w postaci stojącej i lekko uniesiona nad ziemię. Jej bose stopy opierają się na kuli ziemskiej. Po obu stronach są dwaj aniołowie, którzy podtrzymują Madonnę. Niezwykle oryginalna jest dolna część obrazu. Widnieje tam pusty grób. Wokół niego skupili się apostołowie przygotowujący się do rozejścia. Jeden z apostołów z krzyżem w ręku już wyruszył w drogę. Po prawej stronie obrazu zarysowuje się dawny kościół płonkowski i obok mamy herb Bartłomieja Roszkowskiego, fundatora obrazu. Bardzo rzadko spotyka się tak bogate treści w cudownych wizerunkach Matki Bożej.
Początek niezwykłych wydarzeń związanych z Cudownym Obrazem przypada na 1673 r. Uboga dziewczyna Katarzyna Roszkowska pracowała u bogatych ludzi. Jej to ukazała się „osoba w białym odzieniu” i uczyniła zarzut, iż pracuje w dzień świąteczny Matki Bożej Śnieżnej. W tym momencie straciła wzrok. Katarzyna nie chciała jednak opuścić chlebodawców i... zaniemówiła. Gdy spełniła żądanie tajemniczej Pani, po kilkunastu dniach odzyskała wzrok, a wkrótce i mowę. Matka Boża raz jeszcze ukazała się Katarzynie i poleciła, aby szanowano obraz Wniebowzięcia z miejscowego kościoła, a proboszcz, by upominał i nakłaniał wiernych do gorliwego obchodzenia świąt i zachowywania postów. Objawieniu towarzyszyła jasność, zapach i bicie dzwonów. Siedemnaście osób złożyło zeznanie o widzeniu niezwykłego światła.
Zachowały się protokóły z lat 1673-1785. Mówią one o bardzo wielu łaskach wyleczenia z chorób. I tak np. nóg - 165, oczu - 34, słuchu - 17, epilepsji - 12. Od 1973 r. zapisuje się nowe łaski. Dotyczą one nie tylko wyleczeń, ale także np. są podziękowania za opanowanie pojazdu w poślizgu, udany poród, powrót z obozu czy zerwanie z pijaństwem.
Dzisiaj w kaplicy jest nieco dawnych wotów i wiele nowych. Uroczystość koronacji odbyła się w 1985 r. W 1673 r. Matka Boża mówiła Katarzynie Roszkowskiej o potrzebie czci dla niej. O wartości niedzieli i dni świątecznych, o zachowaniu wstrzemięźliwości i postu mówił kard. Józef Glemp w kazaniu podczas koronacji. Myśli z tego kazania dobrze jest sobie przypomnieć przy nowym sformułowaniu przykazań kościelnych. Niedziela już w III w. stała się dniem wolnym od pracy i przeznaczonym na modlitwę. Dziś też mamy obowiązek nowego i odpowiedzialnego spojrzenia na niedzielę. W rodzinie trzeba tak ten dzień rozplanować, aby każdy mógł pójść do kościoła. Niedziela ma zjednoczyć każdą rodzinę przez dłuższe przebywanie razem. Matka Boża Płońska ciągle przypomina o wartości niedzieli, wstrzemięźliwości i postu.

W płońskim czczona obrazie Maryja,
Proszącym wszystkim litościwie sprzyja,
Grzesznikom wsparcia swego nie odmawia,
Strapionych cieszy i chorych uzdrawia.