W październiku, który jest miesiącem świadomości raka piersi, warto poznać odpowiedzi na te pytania.

Wymowne liczby

Jeżeli chodzi o liczbę zachorowań w Polsce, to w latach 2013-22 średnia roczna wynosiła 19,4 tys. nowych przypadków. Oznacza to, że w tym czasie zachorowało w sumie ok. 194 tys. osób. Rak piersi to najczęściej diagnozowany nowotwór złośliwy u kobiet. Niestety, statystyka ma tendencję wzrostową – aktualnie notujemy ponad 21 tys. przypadków rocznie (dane za portalem onkologia.gov.pl). Grupą wiekową, w której występuje najwięcej zachorowań, są kobiety w wieku 50-69 lat.

Czego unikać

Liczby te zostały przytoczone nie w celu wywołania strachu, przeciwnie – nasz wpływ na to, czy zachorujemy, a w przypadku zachorowania, jakie będziemy mieć szanse na pełne wyleczenie, jest większy, niż nam się wydaje. Tak jak w innych chorobach czynniki ryzyka dzielimy na niemodyfikowalne, czyli niezależne od nas, i modyfikowalne, czyli te, na które mamy wpływ. Czynniki takie jak: odziedziczone geny, wczesne rozpoczęcie miesiączkowania, późna menopauza, narażenie na promieniowanie jonizujące, nie są zależne od nas. Ale jest też grupa czynników ryzyka raka piersi, które są związane z naszymi wyborami i decyzjami. Portal onkologia.gov.pl wymienia tutaj takie, które możemy wyeliminować, m.in.: dietę bogatą w tłuszcze, brak aktywności fizycznej, spożywanie alkoholu, stosowanie hormonalnej terapii zastępczej, otyłość. Jeżeli do listy zaleceń, a przede wszystkim do codziennego życia dodamy jeszcze zaniechanie palenia papierosów i nadmiernego opalania się, a także naszą czujność onkologiczną, to się okaże, że zmniejszymy także, i to znacznie, prawdopodobieństwo zachorowania na inne rodzaje nowotworów, m.in. raka płuc czy raka skóry.

Trzeba się badać

Warunkiem przezwyciężenia choroby jest wczesne wykrycie zmian i podjęcie leczenia. Stąd liczne apele do kobiet, aby co miesiąc przeprowadzały samobadanie piersi i co 2 lata poddawały się badaniom mammograficznym. Duża grupa pacjentek może skorzystać z mammografii w ramach programu profilaktyki raka piersi NFZ. Są to badania wykonywane bezpłatnie i bez skierowania od lekarza, obejmujące grupę kobiet w wieku od 45 do 74 lat, które w okresie ostatnich 2 lat nie miały wykonywanej mammografii. Krótkie badanie można wykonać w poradniach stacjonarnych i w mammobusach, które są kierowane do różnych miejsc w kraju. Lista poradni stacjonarnych, harmonogram badań i miejsca postoju mammobusów są publikowane na portalu pacjent.gov.pl . Na tym portalu znajdziemy również instruktaż dotyczący prawidłowego samobadania piersi oraz informację, które objawy powinny nas skłonić do wizyty u lekarza.

Dzielne amazonki

Fenomenem, pod względem zarówno aktywności, jak i liczebności, są Amazonki – społeczne stowarzyszenia kobiet, które przeszły mastektomię z powodu choroby nowotworowej. Na terenie kraju istnieje ok. 200 klubów zrzeszających wolontariuszki niosące wsparcie psychiczne kobietom, które zachorowały na raka piersi, prowadzą również akcje edukacyjne i zachęcają do badań w kierunku wczesnego wykrywania raka piersi. Wsparcie i wiedzę na temat choroby można uzyskać w poszczególnych klubach, a także przez stronę Onkologicznego Centrum Kryzysowego, które powstało z inicjatywy stowarzyszenia Polskie Amazonki Ruch Społeczny PARS; infolinia: 22 105 55 30 (pon.-pt. godz. 17-19).

Artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady medycznej.