Reklama

Niedziela Sandomierska

Łatwiejszy dostęp do zbiorów

Dyrektor Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu ks. dr Piotr Tylec, mówi o podejmowanych działaniach na rzecz upowszechniania i ochrony cennych zbiorów bibliotecznych.

Niedziela sandomierska 9/2025, str. V

[ TEMATY ]

biblioteka

zbiory

Archiwum Biblioteki Diecezjalnej

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

ks. Wojciech Kania: Księże Piotrze, Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu od wielu lat prowadzi działania mające na celu upowszechnianie swoich zbiorów. Jakie zadania udało się zrealizować w ostatnim czasie?

Ks. Piotr Tylec: Nasza biblioteka nieustannie stara się poszerzać dostęp do swoich zbiorów, zarówno przez digitalizację, jak i konserwację archiwaliów. W ramach programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki II realizowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego wykonaliśmy trzy duże projekty. Pierwszym z nich była konserwacja, digitalizacja i opracowanie 60 starych druków z Biblioteki Kapituły Sandomierskiej. Dzięki temu cenne księgi poddano zabiegom konserwatorskim i udostępniono ich treść w bibliotece cyfrowej POLONA oraz katalogu NUKAT.

Reklama

Jakie szczególne dzieła znalazły się w tym zbiorze?

Wśród nich warto wyróżnić dzieło alchemika Libaviusa z końca XVI wieku, uważane za pierwszą encyklopedię chemii. Ciekawą pozycją jest także książka Jakuba de Bie z początku XVIII wieku zawierająca opisy i ilustracje monet rzymskich. Równie interesująca jest bogato ilustrowana książka Johanna Christopha Sturma, niemieckiego filozofa i założyciela Collegium Curiosum, zawierająca ryciny różnych przyrządów, jak dzwon nurkowy czy mikroskop Hooke’a. Konserwacji poddano także cztery inkunabuły, wydane między 1484 a 1495 rokiem, które stanowią przykład średniowiecznej sztuki drukarskiej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Drugie zadanie dotyczyło dokumentów historycznych. Jakie materiały poddano konserwacji?

Prace objęły konserwację 43 jednostek rękopiśmiennych pochodzących z Archiwum Kapituły Kolegiackiej i Katedralnej w Sandomierzu. Były to m.in. akta szpitala księży emerytów z lat 1701-1865, dokumenty klasztorów diecezji krakowskiej i sandomierskiej od XIV do XIX wieku, a także archiwalia seminarium klerków świeckich z lat 1633-1811. Wszystkie te dokumenty zostały opracowane, zabezpieczone i udostępnione w POLONIE. Koszt tego przedsięwzięcia wyniósł ponad 255 tys. zł., z czego dofinansowanie ministerstwa stanowiło 228 tys. zł.

Ostatnie zadanie miało na celu zapewnienie dostępu do starodruków. Na czym ono polegało?

W ramach tego projektu poddano masowej dezynfekcji i oczyszczono 2 450 woluminów z księgozbioru Kapituły Kolegiackiej i Katedralnej w Sandomierzu. Zostały one przeniesione do magazynu, gdzie można z nich bezpiecznie korzystać. Dodatkowo zdigitalizowano i udostępniono w POLONIE dwie księgi inwentarzowe z 1712 r., a także opracowano 3 250 starych druków. Powstało 650 nowych opisów bibliograficznych, w tym druków polonikowych i dzieł z XVI-XVIII wieku.

Czy wśród tych starodruków znalazły się jakieś szczególnie interesujące pozycje?

Tak, wśród nich jest m.in. książka kucharska z 1757 r., która jest jednym z pierwszych zachowanych polskich przepisów kulinarnych. Jej autorem był Stanisław Czerniecki, kuchmistrz wojewody krakowskiego Aleksandra Michała Lubomirskiego. Ciekawą pozycją jest także poradnik medyczny Józefa Andrzeja Załuskiego z 1750 r., który zawiera wskazówki dotyczące higieny i leczenia chorób. Warto również wspomnieć o dziele Andreasa Cellariusa z 1659 r., opisującym geografię i historię Polski oraz Litwy.

Jakie są plany na przyszłość?

Naszym głównym celem jest dalsza digitalizacja i konserwacja zbiorów, aby jeszcze więcej historycznych dokumentów i książek było dostępnych dla szerokiego grona odbiorców. Planujemy kontynuować współpracę z instytucjami naukowymi oraz poszerzać ofertę edukacyjną i popularyzatorską biblioteki. Dziękuję za rozmowę i zachęcam wszystkich do korzystania z naszych zbiorów dostępnych on-line oraz odwiedzenia Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu.

2025-02-25 12:48

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Pismo Święte podkreśla potrzebę uczciwości

2025-09-18 09:34

[ TEMATY ]

rozważania

O. prof. Zdzisław Kijas

Karol Porwich/Niedziela

Pismo Święte podkreśla potrzebę uczciwości. Jezus uczy, że kto w drobnej rzeczy jest wierny, ten i w wielkiej będzie wierny; a kto w drobnej rzeczy jest nieuczciwy, ten i w wielkiej nieuczciwy będzie.

Jezus powiedział do uczniów: «Pewien bogaty człowiek miał rządcę, którego oskarżono przed nim, że trwoni jego majątek. Przywołał więc go do siebie i rzekł mu: „Cóż to słyszę o tobie? Zdaj sprawę z twego zarządzania, bo już nie będziesz mógł zarządzać”. Na to rządca rzekł sam do siebie: „Co ja pocznę, skoro mój pan odbiera mi zarządzanie? Kopać nie mogę, żebrać się wstydzę. Wiem już, co uczynię, żeby mnie ludzie przyjęli do swoich domów, gdy będę odsunięty od zarządzania”. Przywołał więc do siebie każdego z dłużników swego pana i zapytał pierwszego: „Ile jesteś winien mojemu panu?” Ten odpowiedział: „Sto beczek oliwy”. On mu rzekł: „Weź swoje zobowiązanie, siadaj prędko i napisz: pięćdziesiąt”. Następnie pytał drugiego: „A ty ile jesteś winien?” Ten odrzekł: „Sto korców pszenicy”. Mówi mu: „Weź swoje zobowiązanie i napisz: osiemdziesiąt”. Pan pochwalił nieuczciwego rządcę, że roztropnie postąpił. Bo synowie tego świata roztropniejsi są w stosunkach z podobnymi sobie ludźmi niż synowie światłości. Ja też wam powiadam: Pozyskujcie sobie przyjaciół niegodziwą mamoną, aby gdy wszystko się skończy, przyjęto was do wiecznych przybytków. Kto w bardzo małej sprawie jest wierny, ten i w wielkiej będzie wierny; a kto w bardzo małej sprawie jest nieuczciwy, ten i w wielkiej nieuczciwy będzie. Jeśli więc w zarządzaniu niegodziwą mamoną nie okazaliście się wierni, to kto wam prawdziwe dobro powierzy? Jeśli w zarządzaniu cudzym dobrem nie okazaliście się wierni, to któż wam da wasze? Żaden sługa nie może dwom panom służyć. Gdyż albo jednego będzie nienawidził, a drugiego miłował; albo z tamtym będzie trzymał, a tym wzgardzi. Nie możecie służyć Bogu i Mamonie!»
CZYTAJ DALEJ

Rzecznik Episkopatu: Przekaz medialny może być przestrzenią spotkania, dialogu i pojednania

2025-09-19 11:39

[ TEMATY ]

Ks. dr Leszek Gęsiak SJ

Karol Porwich/Niedziela

Ks. Leszek Gęsiak

Ks. Leszek Gęsiak

Nasze słowa powinny pomagać odbiorcom spokojnie i świadomie interpretować rzeczywistość, pobudzać do refleksji, poszukiwania prawdy i dialogu. Takie podejście sprawia, że komunikacja staje się narzędziem pokoju – powiedział rzecznik Konferencji Episkopatu Polski ks. Leszek Gęsiak SJ z okazji przypadającego 21 września Dnia Środków Społecznego Przekazu. Dzień ten w Kościele w Polsce obchodzony jest w trzecią niedzielę września.

Rzecznik KEP przyznał, że w ostatnich miesiącach, a nawet tygodniach, jesteśmy świadkami eskalacji konfliktów na różnych płaszczyznach życia politycznego i społecznego. „Pracownicy środków społecznego przekazu często wciągani są w toczące się konflikty i stają po którejś ze stron. Ale w komunikacji chodzi bardziej o bezstronność, o przedstawienie faktów i stanowiska każdej ze stron. W tym sensie przekaz medialny może być przestrzenią spotkania i dialogu” – zauważył ks. Gęsiak.
CZYTAJ DALEJ

Leon XIV: Pilnie należy ustanowić duszpasterstwo solidarne, empatyczne, dyskretne, nieoceniające

2025-09-19 18:44

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

Vatican Media

Pilnie należy ustanowić duszpasterstwo solidarne, empatyczne, dyskretne, nieoceniające – wskazał Papież Leon XIV w przemówieniu podczas Zgromadzenia Diecezji Rzymskiej, które odbyło się w piątek wieczorem w Bazylice Świętego Jana na Lateranie. Wezwał do poszukiwania w duchu synodalnym skutecznych form ewangelizacji.

Wychodząc od ewangelicznego obrazu rozmowy Jezusa z Samarytanką przy studni Ojciec Święty wskazał, że „darem Bożym” (J 4,10), żródłem wody żywej, które nigdy się nie wyczerpuje jest Duch Święty, zdolny do odnowienia wszystkiego.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję