Święta nietypowe

11.12 – Dzień Terenów Górskich

W Polsce tereny górskie zajmują mniej niż 10% powierzchni. To Sudety, Góry Świętokrzyskie oraz – najwyższe i najbardziej rozległe – Karpaty. Celem ogłoszenia takiego nietypowego święta było zwrócenie uwagi nie tylko na znaczenie terenów górskich, ale i na problemy ludzi je zamieszkujących – większe koszty zaopatrzenia i usług, infrastruktury, transportu i energii.

13.12 – Dzień Skrzypiec

Za twórcę tego instrumentu przyjmuje się Andreę Amatiego, XVI-wiecznego założyciela kremońskiej szkoły lutniczej. Skrzypce to instrument nie tylko klasyczny, ale również pojawiający się we współczesnych gatunkach muzycznych – rocku, jazzie czy w muzyce elektronicznej.

Dzień Księgarza

Najstarsza polska księgarnia powstała w 1610 r. w Krakowie. Dziś księgarnie tradycyjne coraz częściej ustępują miejsca internetowym. Nic jednak nie zastąpi prawdziwego zapachu książek i rozmowy z księgarzem o nowościach wydawniczych...

12 grudnia. Dzień Gwiazdy Betlejemskiej

To nieodłączny element dekoracyjny naszych domów w okresie Bożego Narodzenia.

Kwiaty te stwarzają nam świąteczny nastrój. Różnorodność ich rozmiarów i kolorystyki – od mocnej czerwieni, przez delikatną zieleń, po biel – zaspokaja gust każdego.

Roślina ta znana jest jako wilczomlecz nadobny, u nas popularnie – jako gwiazda betlejemska, w Meksyku, skąd pochodzi – jako kwiat bożonarodzeniowy, w Ameryce – poinsecja. Ostatnia nazwa w ojczyźnie tego pięknego kwiatu jest jednak mocno kontrowersyjna. Wiąże się bowiem z nazwiskiem ambasadora Poinsetta, kojarzonego z natrętnym wtrącaniem się Amerykanów w wewnętrzne sprawy innych krajów.

Gwiazda betlejemska w naturalnych warunkach może osiągnąć nawet 3 m wysokości. Charakterystyczne ułożenie jej listków przypomina gwiazdę (kwiaty tej rośliny są maleńkie). Nie tylko jednak kształtowi zawdzięcza popularność w tym okresie. Ciekawostką dla niewtajemniczonych będzie zapewne fakt, że powstawanie kwiatów i kolorowych przylistków (czyli przemiana rośliny z zielonej na pełną barw) następuje w czasie, kiedy światło dzienne trwa krócej niż 12 godzin.

Jak dbać o tę świąteczną roślinę, by cieszyła nas jak najdłużej? Należy unikać bezpośredniego nasłonecznienia, przelewania (regularnie podlewać), przeciągów i zmian temperatury.

Ciekawostka

Alkoholik wśród zwierząt

Zwierzęta znają alkohol, ale nawet gatunki dobrze przystosowane do jego spożywania odczuwają wówczas np. trudności z poruszaniem się czy lataniem. Jest jednak stworzenie, które może spożywać duże ilości alkoholu o wysokich stężeniach, a przy tym nie doświadcza żadnych szkodliwych skutków. Nawet po tygodniu picia. To szerszeń wschodni. Jego niezwykła tolerancja na etanol wynika z wysokiego tempa metabolizowania alkoholu, co ustalili naukowcy z Uniwersytetu w Tel Awiwie w badaniach, które ukazały się w tym roku.

Góry złota i srebra

Po 5-letnich badaniach na Węgrzech naukowcy ogłosili, że w obrębie pasma górskiego Börzsöny znajdują się imponujące złoża złota i srebra. Börzsöny to pasmo znajdujące się na północy kraju, zaledwie 50 km od Budapesztu. Sprawa jest wielkiej wagi, gdyż wstępne szacunki mówią o bardzo rozległych złożach. Eksperci sugerują, że Börzsöny mogą skrywać po ok. 9 tys. t złota i srebra. Wartość tych zasobów jest szacowana na 720 mld euro. To ponadpięciokrotnie więcej niż wynosi roczny budżet Polski. A przecież Węgry mają mniej więcej czterokrotnie mniejszą populację niż nasz kraj. Wydobycie ma ruszyć za ok. 5 lat.

Czy wiesz, że...

...uderzenie asteroidy 3 mld lat temu mogło pobudzić życie na Ziemi?

Według naukowców z Uniwersytetu Harvarda, ok. 3,26 mld lat temu w naszą planetę uderzyła gigantyczna skała. Była od 50 do 200 razy większa od tej, która położyła kres panowaniu dinozaurów na Ziemi, a tamta miała 10-15 km średnicy. Dowody na uderzenie asteroidy, nazwanej S2, znajdują się w Republice Południowej Afryki w formacji geologicznej określanej jako pas Barberton Greenstone. Uczeni zbierali i badali próbki rozsypanych tam skał oraz analizowali skały osadowe i ich skład chemiczny. Uderzenie wywołało potężne tsunami, które wymieszało wody oceanów i zabrało ze sobą materiał z lądu, przenosząc go kilometry dalej. Ciepło z uderzenia spowodowało odparowanie części oceanu, a także ogrzanie atmosfery, a gęsta chmura pyłu grubą warstwą pokryła lądy. Uderzenie uwolniło i wzburzyło żelazo z głębin oceanów, a tsunami rozniosło je po świecie. Z kolei fosfor, pierwiastek bardzo ważny w metabolizmie organizmów żywych, został dostarczony na Ziemię wraz z S2. Kolizja Ziemi ze skałą S2 dla jednych form życia była katastrofą, a dla innych dobrodziejstwem.

Myśl na tydzień

Potrzeba dwóch lat, aby nauczyć się mówić, pięćdziesięciu, aby nauczyć się milczeć.
Ernest Hemingway

Pamiętaj o życzeniach!

8.12 – Maria, Edyta, Marian

9.12 – Leokadia, Wiesław, Wiesława

10.12 – Julia, Bogdan, Daniel

11.12 – Artur, Damazy, Waldemar

12.12 – Joanna, Aleksander, Dagmara

13.12 – Łucja, Otylia, Róża

14.12 – Izydor, Jan, Alfred

Wydarzyło się

• 8.12.1980 – 25-letni szaleniec Mark David Chapman zastrzelił Johna Lennona (The Beatles) przed wejściem do jego domu na nowojorskim Manhattanie.
• 9.12.1997 – Rada Języka Polskiego przyjęła uchwałę, zgodnie z którą imiesłowy przymiotnikowe z partykułą „nie” piszemy zawsze łącznie.
• 9.12.1531 – w Meksyku miało miejsce pierwsze objawienie Matki Bożej z Guadalupe.
• 10.12.1989 – premiera filmu telewizyjnego Dekalog I w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego.
• 11.12.1917 – Litwa ogłosiła niepodległość (od Rosji Radzieckiej).
• 12.12.1901 – Guglielmo Marconi przeprowadził pierwszą transmisję radiową przez Atlantyk.
• 13.12.1962 – NASA wystrzeliła pierwszego satelitę telekomunikacyjnego Relay 1.
• 14.12.1911 – wyprawa dowodzona przez Norwega Roalda Amundsena dotarła jako pierwsza w historii na biegun południowy.