Reklama

Wiara

Dźwięki Biblii

Krowa, osioł, lew…

Gdy coś nie idzie po naszej myśli wydajemy ryk krowy. Bywa, że odzywa się w nas ryk lwa czy osła – onagera. A jak często wydobywamy ryk stworzenia, które chce pełnić wolę Boga?

Niedziela Ogólnopolska 26/2024, str. 18-19

[ TEMATY ]

Pismo Święte

Muzeum Watykańskie – Fernando Botero, Kardynał Alberto di Jorio/ zdjęcia: Grażyna Kołek

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ryczenie jest odgłosem wydawanym w chwili silnego wzburzenia. Jest niewątpliwie sygnałem ostrzegawczym, alarmującym. Zwierzęta wydają swój ryk, gdy sygnalizują głód lub niebezpieczeństwo albo gdy przyzywają partnera, np. jak jelenie na rykowisku. Jest ostrym, silnym, głośnym dźwiękiem, który paraliżuje innych. W języku polskim ryk ze względu na brzmieniowy charakter wiąże się ze słowami takimi jak „wrzeszczeć” czy „drzeć się”, które odnoszą się raczej do dźwięków wydawanych przez człowieka. W języku hebrajskim jest nieco inaczej – słowo „ryczeć” ma kilka reprezentacji w zależności od skojarzeń zwierzęcych. Można zatem ryczeć jak lew, ale także ryczeć jak krowa lub osioł. Każdy z tych ryków jest inny i każdy budzi inne skojarzenia w Piśmie Świętym.

Reklama

Ryk lwa określa się za pomocą słowa ša’ag, w którym pobrzmiewa dźwiękonaśladowcze wydłużenie samogłoski podczas ryczenia: „ae”. Ša’ag jest dźwiękiem potężnym, głośnym – gdy się wydobywa, całe stworzenie drży. Dlatego też bywa często zestawiane z rykiem gromu, a więc samego Boga: „Pan z Syjonu zagrzmi, z Jeruzalem wyda swój głos” – dosłownie ’ryk’ (Am 1, 2). Nic dziwnego zatem, że dźwięk ten jest kojarzony z przejawem siły lub mocy Jahwe. Kiedy Samson spotyka na swej drodze lwa, a on wydaje swój ryk, w chłopca wstępuje Duch Pana i pokonuje przeciwnika (por. Sdz 14, 5). Podobny odgłos odnajdujemy u proroków, którzy za pomocą ryczenia chcą ukazać zazdrość Boga o swój lud. U Izajasza czytamy: „Jego ryk jest jak [ryk] lwicy; on ryczy jak lwiątka. Wydaje pomruk, porywa swą zdobycz i umyka, a nikt mu jej nie wyrwie” (Iz 5, 29).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Ale jest jeszcze inne ryczenie – osła, a właściwie onagera. W języku hebrajskim wyraża go słowo nahaq. Pojawia się ono dwukrotnie w Księdze Hioba i zostaje powiązane z doświadczeniem udręki (por. 6, 5). Dźwięk ten ma niezwykle symboliczne znaczenie. Fizjologus, wczesnochrześcijańskie bestiarium opisujące właściwości zwierząt, roślin i kamieni, przedstawia onagera jako zwierzę diabelskie. Gdy następuje wiosenne zrównanie dnia i nocy, po którym dnia zaczyna przybywać, a nocy ubywać, usłyszeć można straszny ryk onagera. To szatan-onager ryczy dwanaście razy w ciągu dnia i dwanaście razy w ciągu nocy, wściekły, że pomniejsza się jego królestwo ciemności. Ryk onagera byłby zatem rykiem rozpaczy, rozgoryczenia, jęku, gdy kończy się coś ważnego dla nas. Ale ten ryk rozpaczy ma głębsze podłoże. Rozlega się wówczas, gdy ginie coś, na czym nam zależało, w czym czuliśmy się dobrze, bezpiecznie, gdy pada jakiś idol, w którym pokładaliśmy nadzieję. Boli nas najbardziej, gdy zostają zburzone słupy, na których budowaliśmy nasze życie, na których opieraliśmy nadzieję naszego szczęścia. To jest ryk onagera – odgłos żalu, zawiedzionych nadziei, strącanego z cokołu pomnika.

Można ryczeć jeszcze w inny sposób – jak bydło. Odgłos ten zostaje wyrażony przez słowo ga’â. Pojawia się ono w jednym zdaniu z odgłosem poprzednim – nahaq w Księdze Hioba: „Czy onager ryczy na murawie lub mruczy wół, gdy ma paszę?”. Gdy doznaje się trwogi, można jęczeć jak onager lub mruczeć jak wół. W tłumaczeniu użyto słowa ’mruczeć’, które nie oddaje istoty owego dźwięku. Mruczenie może mieć bowiem konotacje zarówno negatywne (mruczy się pod nosem z niezadowolenia), jak i pozytywne (pomruk wywołany przyjemnością, rozkoszą). W kontekście historii Hioba chodzi jednoznacznie o wyraz cierpienia. Zatem idzie tu nie tyle o mruczenie wołu, ile o ryk bydła, które domaga się paszy. To jest odgłos niezadowolenia. Ile razy rozlega się ono w naszym życiu? Gdy coś nie idzie po naszej myśli, gdy wypłata przyszła na konto dzień później, gdy ktoś obtarł nam samochód na parkingu i w setkach podobnych wydarzeń... Wydajemy ga’â – ryk krowy, która domaga się pożywienia.

Trudno nie zadać sobie pytania, jakim rykiem jesteśmy. Rykiem lwa, który zwycięża zło, rykiem onagera, który jęczy, bo właśnie upadł jego idol, czy rykiem krowy, która domaga się pożywienia...? A może rykiem stworzenia, które jest gotowe pełnić wolę Boga?

Autor jest filologiem i filmoznawcą, profesorem na Uniwersytecie Jana Długosza w Częstochowie. Od dekady bada zagadnienia związane z odgłosami i muzycznością kultury. Obecnie wraz z zespołem pracuje nad Słownikiem odgłosów w Biblii.

2024-06-25 14:15

Oceń: +2 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

W niedzielę po raz drugi obchodzimy Niedzielę Słowa Bożego

[ TEMATY ]

Pismo Święte

W najbliższą niedzielę po raz drugi obchodzimy Niedzielę Słowa Bożego, ustanowioną przez papieża Franciszka. Ma ona służyć temu, „aby w Ludzie Bożym wzrosła religijna i bliska znajomość Pisma Świętego”.

Ustanowienie Niedzieli Słowa Bożego papież ogłosił w Liście Apostolskim w formie Motu Proprio „Aperuit illis” wydanym 30 września 2019 r. Dokument został podpisany w 1600 rocznicę śmierci św. Hieronima – wielkiego miłośnika i tłumacza Pisma Świętego, a jednocześnie dzień wspomnienia liturgicznego tego doktora Kościoła. Niedziela Słowa Bożego obchodzona będzie w III niedzielę okresu zwykłego. W tym roku obchody przypadają 26 stycznia.
CZYTAJ DALEJ

Pierwsza rzeźba przyszłego świętego millenialsa – Carla Acutisa

2025-08-24 14:40

[ TEMATY ]

Carlo Casini

Vatican Media

W Asyżu odsłonięto rzeźbę przedstawiającą bł. Carlo Acutisa klęczącego u stóp Chrystusa. Dzieło zostało wykonane z brązu przez znanego kanadyjskiego artystę Timothy’ego Paula Schmalza – informuje agencja SIR. To pierwsza rzeźba, która oddaje hołd przyszłemu świętemu z pokolenia millenialsów, który zostanie kanonizowany 7 września wraz z Pier Giorgio Frassatim.

Acutis, znany jako „influencer Boga”, wykorzystywał internet do szerzenia kultu Eucharystii, dokumentując eucharystyczne cuda z całego świata i ukazując, jak wiara może łączyć się z technologią. W rzeźbie Carlo trzyma laptopa, na którego ekranie widnieją kielich i patena – symbol tego, że za pomocą technologii ukazywał światu Najświętszą Eucharystię. Przy jego plecaku zawieszona jest także proca, którą artysta Schmalz interpretuje jako odniesienie „do Dawida stojącego naprzeciw Goliata: młodzieńca, który stawia czoło współczesnej kulturze świeckiej za pomocą narzędzi świata cyfrowego, a swoją siłę czerpie z filaru krzyża”.
CZYTAJ DALEJ

Raport ONZ o macierzyństwie zastępczym: współczesna forma niewolnictwa

2025-08-25 14:49

[ TEMATY ]

niewolnictwo

macierzyństwo zastępcze

surogatki

raport ONZ

Adobe Stock

Raport ONZ wprost nazywa instytucję matek surogatek współczesną formą niewolnictwa

Raport ONZ wprost nazywa instytucję matek surogatek współczesną formą niewolnictwa

Do zakazu macierzyństwa zastępczego na całym świecie wzywa raport ONZ, przedstawiony 23 sierpnia przez specjalną sprawozdawczynię ds. przemocy wobec kobiet i dziewcząt Reem Alsalem. Instytucję matek surogatek nazywa on współczesną formą niewolnictwa.

Alsalem nie przebiera w słowach i stwierdza, że macierzyństwo zastępcze wiąże się z „wyzyskiem oraz przemocą wobec kobiet i dzieci”. Wzmacnia też zasady patriarchalne, traktując ciało kobiety „jako towar i przedmiot”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję