W trakcie rozwodu pracowałem za granicą i miałem zasądzone alimenty. Rok po rozwodzie wróciłem do kraju i moje dochody znacznie zmalały. Nie stać mnie już na płacenie tak wysokich alimentów. Czy jest jakaś możliwość ich zmiany?

Odpowiedź eksperta
Przy ustalaniu wysokości alimentów obowiązuje podstawowa zasada: ich wysokość zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka (lub generalnie osoby do tych alimentów uprawnionej) oraz majątkowych i zarobkowych możliwości rodzica (czy też osoby do tych alimentów zobowiązanej).

Obowiązek alimentacyjny regulują przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (KRiO). Kodeks stanowi, że do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka są zobowiązani rodzice. Obowiązek trwa dopóty, dopóki dziecko nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie.

Osiągnięcie przez dziecko pełnoletności nie zwalnia automatycznie rodziców z obowiązku płacenia alimentów. Niemniej jednak prawo określa, kiedy mogą się oni uchylić od alimentów względem dziecka pełnoletniego. Jest to możliwe w dwóch sytuacjach. Po pierwsze, jeżeli płacenie alimentów jest połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem. Po drugie, jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu samodzielnego utrzymania się.

Poza dziećmi do świadczeń alimentacyjnych uprawniony jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku. Stanowi o tym art. 133 § 2 KRiO.

Nie istnieje określona minimalna ani maksymalna wysokość alimentów. Nie istnieje również jakaś średnia wysokość alimentów na dzieci.

Jest to zatem kwestia indywidualnej oceny sądu, dla którego wskazaniem są obowiązujące przepisy i posiadane doświadczenie życiowe, w tym doświadczenie społeczne.

Jak już wcześniej wspomniałam, ponieważ zgodnie z przepisami możliwości majątkowe i zarobkowe rodzica są jedną z dwóch podstawowych przesłanek przy ustalaniu wysokości alimentów, zmiana, która dokonuje się pod tym względem, jest dostatecznym powodem, by wystąpić do sądu w celu dokonania ponownego przeliczenia ich wysokości.

Powinien Pan jednak pamiętać, że sąd nie bierze pod uwagę jedynie wysokości obecnie pobieranego wynagrodzenia. Ocenie podlegać będzie to, czy zarobkuje Pan zgodnie ze swoimi możliwościami.

W konkretnej sprawie sąd może uznać, że rodzic mógłby znaleźć lepiej płatne zajęcie lub też pracuje poniżej swoich kwalifikacji. Nadto, oceniając możliwości majątkowe, sąd ustala m.in.: wielkość majątku zobowiązanego, wysokość ponoszonych przez niego kosztów utrzymania, wiek, stan zdrowia, wykształcenie i wykonywany zawód.