Nie ma znaczenia, czy jesteś w pracy, na spotkaniu koleżeńskim/przyjacielskim/integracyjnym, czy właśnie unosisz się na skrzydłach romantycznego związku albo po prostu przeżywasz małżeńską codzienność, a może jesteś zaproszony/-a do rady rodzicielskiej lub zaraz wkroczysz w jakieś inne relacje mniej lub bardziej interesujące – zawsze uważaj na zachowania innych.

Toksyczni ludzie nie powiedzą ci, jak bardzo źle na ciebie wpływają, a ty w swojej nieświadomości możesz ich nawet lubić – przynajmniej tak myślisz, dopóki nie zdasz sobie sprawy z tego, że kontakt z nimi nie wpływa na ciebie pozytywnie. Tymczasem toksyczne osoby ze swoją manipulacyjną naturą już zdołały zmusić cię do szukania winy w sobie. Przy czym to one powinny kwestionować swoje zachowanie. Według Lillian Glass, specjalistki od komunikacji międzyludzkiej, „toksycznym człowiekiem jest każdy, kto uprzykrza ci życie, obraża, denerwuje, lekceważy. Kontakt z nim sprawia, że czujesz się źle, jesteś smutny lub zirytowany. Taki człowiek nie docenia twoich sukcesów i w istocie udaremnia twoje dążenie do szczęśliwego i twórczego życia”.

Jak w takim razie rozpoznać toksyczną osobę? Najlepiej obserwuj siebie i zadaj sobie cztery pytania:

1. Czy po spotkaniu czujesz się wyczerpany/-a emocjonalnie?

Powinieneś dobrze się bawić – obojętnie, czy oglądasz film lub po prostu wylegujesz się na kanapie – ale po spotkaniach z tą osobą zawsze czujesz, że jesteś wyczerpany jeszcze bardziej niż wcześniej. Kolejne spotkania zaczynają być bardziej obowiązkowe niż relaksujące.

2. Czy czujesz, że musisz cały czas uważać na to, co mówisz?

Może twoje randki, spotkania są dla ciebie tak wyczerpujące, ponieważ nigdy tak naprawdę nie możesz sobie pozwolić na to, aby być sobą? Każda rozmowa jest dla ciebie jak taniec wśród porcelany, czyli musisz dokładnie myśleć o tym, jak coś formułujesz, bo wiesz z przeszłości: jedno złe słowo i zmienia się cały nastrój.

3. Czy osoba ta komentuje wszystkie twoje niepewności?

Wszystko, co nie jest „w modzie” i jest dla ciebie niewygodne lub wywołuje u ciebie pewne skrępowanie, zostanie negatywnie skomentowane przez osobę toksyczną. Czy to przybieranie na wadze, pryszcz na czole czy plamy potu: jesteś pewien, że zostanie to podkreślone na forum – nie jest ważne, czy cię to zrani.

4. Czy masz poczucie, że nic, co robisz lub mówisz, nie jest dla tej osoby wystarczająco dobre?

Ciągle czujesz, że nie możesz tak naprawdę mówić o swoich lękach, zmartwieniach i problemach. Od osoby toksycznej rzadko usłyszysz dobrą radę. Zwykle nie ma w niej ani krzty współczucia. Zamiast tego daje ci ona odczuć, że nie jesteś wystarczająco dobry i sam ponosisz winę za swoją sytuację. Co więcej – nie szanuje twoich granic, za to swoje granice często podkreśla. Osoba toksyczna tylko wymaga, ale niewiele daje.

Jeżeli odpowiedź na powyższe pytania brzmi „tak”, możesz być pewny/-a, że masz do czynienia z toksyczną osobą. Warto pamiętać o tym, że taka osoba jest osobą zranioną. Z jakiegoś powodu nie jest jeszcze w stanie wziąć odpowiedzialności za swoje zranienie, uczucia, potrzeby i późniejsze problemy życiowe. Oczywiście, nie usprawiedliwia to jej toksycznego zachowania, dlatego zaprzestanie kontaktów z nią jest ważnym krokiem na drodze do zadbania o swoją higienę psychiczną.

Autorka jest prezesem Kujawsko-Pomorskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Higieny Psychicznej.