Reklama

Niedziela Sandomierska

#WakacjezNiedzielą (cz. 6)

Kontynuując tegoroczny cykl historyczny miejsc znanych i mniej znanych warto się wybrać do Mokrzyszowa – obecnie dzielnicy Tarnobrzega, aby podziwiać piękny pałac oraz stare drzewa, które mogłyby niejedno opowiedzieć miłośnikom historii.

Niedziela sandomierska 33/2021, str. IV

[ TEMATY ]

turystyka

wakacje

Andrzej Biernat

Pałac zachował swój pierwotny wygląd

Pałac zachował swój pierwotny wygląd

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Miejscowość Mokrzyszów w czasach I Rzeczypospolitej należała do dóbr królewskich, natomiast już po pierwszym rozbiorze Polski przeszła pod władanie Cesarza Austrii. Historycy nie znają dokładnej daty, ale na pewno przed rokiem 1848, dobra mokrzyszowskie zostały zakupione przez Niemca Antoniego Teodora Schindlera – mieszkającego na Morawach.

Początki

Neogotycki pałac został wybudowany nieopodal zabudowań folwarcznych w 1893 r. Powstał na bazie prostokąta z dwiema różnych kształtów wieżami: jedna prostokątna, a druga wieloboczna. W fasadę budynku wkomponowano również wypust od strony ogrodu oraz wybudowano ganek nad schodami. Budynek posiada analogiczny układ pomieszczeń zarówno na pierwszym, jak i drugim piętrze. Wzdłuż dłuższej części fasady biegnie sień, z której można wejść do poszczególnych pomieszczeń. Właściwie do czasów obecnych zachował się w doskonałym stanie, mimo iż zmieniał właścicieli. Stanowi doskonały przykład neogotyckiej architektury romantycznej. Zachował kompletny detal architektoniczny z epoki, tak zewnątrz, jak i we wnętrzach. Mimo różnych zawieruch dziejowych nie uległa zniszczeniu stolarka okienna i drzwiowa. Wartym podkreślenia jest fakt, że zachowała się w pierwotnej formie klatka schodowa z modrzewiowymi schodami.

Następni właściciele

Po Antonim Teodorze Schindlerze zarząd nad dobrami mokrzyszowskimi przejęła spółka Maks i Artur Fraucke. Jednak w niedługim czasie, bo w 1905 r., pałac przeszedł na własność Zofii Tarnowskiej, która zapłaciła za niego prawie 6 mln koron. Po wybuchu I wojny światowej rodzina Tarnowskich oddała pałac w Mokrzyszowie na Zakład Wychowawczy dla Sierot Wojennych. Piecza nad zakładem – jego organizacją i troską o sieroty – została powierzona Józefowi Chalcarzowi, sędziemu z Tarnobrzega. Pod koniec lat 20. XX wieku pałac został zakupiony przez Ministerstwo Rolnictwa z przeznaczeniem na Szkołę Rolniczą. Uroczystego otwarcia pierwszego roku szkolnego dokonał prezydent Ignacy Mościcki. Szkoła przetrwała do wybuchu II wojny światowej. Niestety, po zakończeniu działań wojennych, nowa władza odebrała majątek w Mokrzyszowie rodzinie Tarnowskich. Początkowo pałac planowano przeznaczyć na Uniwersytet Ludowy, jednak w 1951 r. otwarto w nim Państwowy Dom Dziecka, który funkcjonował do początku lat 80. XX wieku. Od 1954 r. przez rok kilka pokoi tymczasowo zajmowały biura Kopalni Siarki Tarnobrzeg, która w tym czasie powstawała. W latach 1982-87 w pałacu mieściło się Wojewódzkie Pogotowie Opiekuńcze w Tarnobrzegu, a następnie pałac z parkiem przejął Instytut Kształcenia Nauczycieli w Tarnobrzegu. Budynek pałacu oraz park zmieniał właścicieli jeszcze wiele razy. Obecnie mieści się tam Oddział Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie. Poza funkcją dydaktyczno-konferencyjną na terenie posiadłości znajduje się również baza noclegowa. Budynki otoczone są pozostałościami po historycznym założeniu parkowym z pięcioma wiekowymi pomnikami przyrody.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2021-08-11 10:37

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Głogowskie tajemnice

Głogów Małopolski założony przez jednego z polskich magnatów Krzysztofa Głowę w 1570 r., miał być w zamierzeniu idealnym przykładem renesansowego miasteczka i miał konkurować z Rzeszowem. Do czasów zaboru austriackiego miasteczko zwano Głowów (od nazwiska pierwszego właściciela). Dopiero kiedy oficerom c.k. armii trudno szło z wymową tej nazwy, zamieniono ją na... Głogów

W centralnym miejscu miasteczka usytuowany jest ratusz. Jego początki owiane są tajemnicą. Do dzisiaj bowiem nie wiadomo na pewno, czy budowla, którą wzniósł Mikołaj Spytek Ligęza – kolejny po Głowie właściciel miasteczka, była drewnianą czy też murowaną. Faktem jest, że powstał w 1635 r. Może to jednak dopiero Urszula Lubomirska wzniosła w XVIII wieku ratusz murowany. Na parterze tego budynku znajdował się zajazd, a w piwnicach więzienie. Do 1781 r. był własnością miasta, później, do początku XX wieku, znajdował się w prywatnych rękach. W 1943 r. spłonął, a w latach 50. i 70. ubiegłego wieku był odbudowywany i modernizowany.
CZYTAJ DALEJ

Postawa pokory jest warunkiem dobrej modlitwy

[ TEMATY ]

homilia

rozważania

Adobe Stock

Rozważania do Ewangelii Łk 18, 9-14.

Niedziela, 26 października. Trzydziesta Niedziela zwykła albo rocznica poświęcenia kościoła własnego.
CZYTAJ DALEJ

Psalm na niedzielę: od rozpaczy ku ufności

2025-10-26 08:29

[ TEMATY ]

psalm na niedzielę

od rozpaczy

ku ufności

adobe Stock

W przestrzeni naszej biedy i złamania Bóg jest najbliżej. Nie jest to Bóg triumfujących, ale Bóg złamanych serc, który słyszy krzyk tych, których głos ginie w szumie świata – podkreśla o. Piotr Kwiatek, kapucyn, doktor psychologii, inicjator psalmoterapii, w komentarzu Centrum Heschela KUL do śpiewanego w niedzielę w kościołach Psalmu 34.

Jak zaznacza o. Kwiatek, Psalm 34 „rodzi się z doświadczenia ucieczki, upokorzenia i nagłego ocalenia”. Dodaje, że
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję