Reklama

Historia

Nieznany męczennik z Gdańska

Ktoś powie: to niemiecki ksiądz z dalekiej historii... Tak, ale historia życia tego kapłana jest żywa, jest współczesną katechezą dla ludzi wierzących.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ksiądz Jan Paweł Aeltermann był Niemcem, synem gdańskiego szewca. Urodził się w 1876 r. Po maturze, którą zdał z wyróżnieniem w gimnazjum w Chełmnie, wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w nieodległym Pelplinie. Po święceniach, które przyjął w 1904 r., przez kilka lat pracował w parafiach diecezji chełmińskiej. Kiedy został proboszczem w Mierzeszynie, pozostał tu na długie 27 lat.

Został zapamiętany jako kapłan, który szanował wszystkich, niezależnie od narodowości i wyznania. W jego biografię wpisana jest także działalność społeczna.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Uroczystość 25-lecia jego święceń kapłańskich, którą w 1929 r. wspólnie świętowali katolicy i – znacznie liczniejsi wtedy tutaj – ewangelicy, świadczy, że był lubiany i popularny, że umiał jednoczyć ludzi. Pamięć o nim przetrwała do dziś. – Grób ks. Aeltermanna odwiedzany jest każdego dnia – zauważa ks. Andrzej Sowiński, obecny proboszcz w Mierzeszynie. – Często pojawiają się na nim świeże kwiaty i zapalone znicze, ale przede wszystkim można tu spotkać modlących się parafian. To świadczy o tym, że ksiądz nadal żyje w świadomości mieszkańców parafii i regionu.

Sprzeciw wobec nazizmu

W latach 30., kiedy zaczęto szerzyć ideologię nazistowską, ks. Aeltermann zdecydowanie i konsekwentnie opowiedział się jako jej przeciwnik, m.in. wystąpił do Senatu Wolnego Miasta Gdańska z protestem przeciwko wymuszaniu hitlerowskiego pozdrowienia na dzieciach w szkołach i listonoszach. W 1933 r. został sklasyfikowany jako „nienawistny przeciwnik nacjonal-socjalizmu”, kiedy to przed wyborami do gdańskiego Volkstagu wydał broszurkę Hakenkreuz oder Christenkreuz (Swastyka czy Krzyż Chrystusowy), w której przestrzegał przed narodowym socjalizmem. Napisał w niej m.in.: „Swastyka jest w sprzeczności z Pismem Świętym. Otwórzcie oczy, by zobaczyć, czego możecie oczekiwać jako katolicy”.

Odważne wystąpienia i krytyka zaborczości III Rzeszy ściągnęły na niego prześladowania ze strony faszystowskich aktywistów. W 1934 r. został aresztowany, zwolniono go dopiero po interwencji biskupa gdańskiego. Nie zmienił on jednak swoich poglądów. W odwecie „nieznani sprawcy” przewrócili i połamali krzyże misyjne na terenie parafii. Uroczystość poświęcenia nowych krzyży stała się dla księdza okazją do kolejnych antynazistowskich wystąpień.

Reklama

Ofiara z życia

Ksiądz Aeltermann na pewno miał świadomość zbliżającej się wojny i tego, co go może spotkać. Aresztowano go już 1 września 1939 r., ale wskutek niezgodności danych w dokumentach został zwolniony. Wkrótce jednak ostrzeżono go, że jego nazwisko znajduje się na kolejnej liście osób przewidzianych do aresztowania, i zaproponowano mu bezpieczną kryjówkę w Gdańsku. Mimo to ksiądz pozostał w parafii. Nocą 21 listopada 1939 r. do plebanii wtargnęli SS-mani. Zaaresztowali go, a on nie stawiał oporu. Przewieziony został do miejscowości Nowy Wiec, wraz z grupą ok. 60 osób.

Rozstrzelano go na polu za stodołą 22 listopada 1939 r. Podobno rozkazano mu, aby sam sobie wykopał grób.

Po zniknięciu ks. Aeltermanna parafianie i rodzina proboszcza próbowali dowiedzieć się czegoś o jego losach, ale bez skutku. Dopiero po zakończeniu wojny, kiedy odkopano zbiorowe mogiły w Nowym Wiecu, znaleziono i zidentyfikowano ciało księdza. Złożono je w trumnie i przewieziono do kościoła w Mierzeszynie. Uroczysty pogrzeb odbył się 26 czerwca 1945 r. Świadkowie wspominali, że opuszczeniu trumny do grobu towarzyszył salut wojskowy.

Modlitwa o beatyfikację

Zabójcom ks. Aeltermanna nie udało się go pokonać. Kolejne pokolenia parafian pielęgnują pamięć o proboszczu. Od dawna w kruchcie kościoła znajduje się upamiętniająca go tablica. W 2003 r. miejscowa szkoła przyjęła jego imię, a sztandar dla szkoły z podobizną księdza ufundował Instytut Pamięci Narodowej. 30 sierpnia br., w przededniu kolejnej rocznicy wybuchu II wojny światowej, na placu przy szkole został poświęcony pomnik ks. Aeltermanna. Na pomniku ksiądz trzyma w lewej ręce Pismo Święte, a prawą mocno zaciska na umieszczonym na piersiach krzyżu. To artystyczna synteza treści jego kapłańskiego życia.

Reklama

– Ktoś powie: to niemiecki ksiądz z dalekiej historii... Tak, ale historia życia tego kapłana jest żywa, jest współczesną katechezą dla ludzi wierzących – podkreśla ks. Sowiński. – Nie tylko słowa, ale przede wszystkim jego postawa zachęcają do życia prawdziwie ewangelicznego. Ksiądz Aeltermann, który oddał życie w ciężkich czasach Wolnego Miasta Gdańska, na początku II wojny światowej, pokazał nam, że wiary trzeba bronić, że nie można iść na tanie kompromisy. Obrona Krzyża Chrystusowego, obrona wiary, moralności, odwaga powiedzenia „nie” fanatycznemu, fałszywemu obrazowi człowieka – to liczy się także dzisiaj.

Jak mówi ks. Sowiński, w mierzeszyńskiej parafii trwa gorliwa modlitwa o rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego kapłana męczennika, kapłana diecezji gdańskiej. Parafianie ufają, że ta modlitwa zostanie wysłuchana, a ich proboszcz zostanie ukazany w Kościele nie tylko jako wierny uczeń Chrystusa i męczennik, ale także jako wzór życia opartego na Ewangelii, która ciągle musi być pisana naszym życiem.

2020-11-18 11:35

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Francja: wyjątkowa Wielkanoc z rekordową liczbą nowych katolików

2024-03-26 18:40

[ TEMATY ]

Francja

twitter.com

Kościół we Francji przygotowuje się w do wyjątkowej Wielkanocy z kolejną rekordową liczbą katechumenów. Choć dokładne dane nie zostały jeszcze ogłoszone, to szacuje się, że chrztów dorosłych będzie w tym roku o co najmniej 30 proc. więcej. To prawdziwa epidemia, a raczej niespodziewany cudowny połów - przyznaje ks. Pierre-Alain Lejeune, proboszcz z Bordeaux.

Zauważa, że wszystko zaczęło się półtora roku temu, kiedy do jego parafii zgłosiło się w sprawie chrztu kilkadziesiąt osób, tak iż obecnie ma osiem razy więcej katechumenów niż dwa lata temu. Początkowo myślał, że to przejaw dynamizmu jego parafii. Szybko jednak się przekonał, że nie jest wyjątkiem. Inni proboszczowie mają ten sam «problem», są przytłoczeni nagłym napływem nowych katechumenów.

CZYTAJ DALEJ

Co z postem w Wielką Sobotę?

Niedziela łowicka 15/2004

[ TEMATY ]

post

Wielka Sobota

monticellllo/pl.fotolia.com

Coraz częściej spotykam się z pytaniem, co z postem w Wielką Sobotę? Obowiązuje czy też nie? O poście znajdujemy liczne wypowiedzi na kartach Pisma Świętego. Chcąc zrozumieć jego znaczenie wypada powołać się na dwie, które padają z ust Pana Jezusa i przytoczone są w Ewangeliach.

Pierwszą przytacza św. Marek (Mk 9,14-29). Po cudownym przemienieniu na Górze Tabor, Jezus zstępuje z niej wraz z Piotrem, Jakubem i Janem, i spotyka pozostałych Apostołów oraz - pośród tłumów - ojca z synem opętanym przez szatana. Apostołowie są zmartwieni, bo chcieli uwolnić chłopca od szatana, ale ten ich nie usłuchał. Gdy już zostają sami, pytają Chrystusa, dlaczego nie mogli uwolnić chłopca od szatana? Usłyszeli wówczas znamienną odpowiedź: „Ten rodzaj zwycięża się tylko przez modlitwę i post”.
Drugi tekst zawarty jest w Ewangelii św. Łukasza (5,33-35). Opisuje rozmowę Pana Jezusa z faryzeuszami oraz z uczonymi w Piśmie na uczcie u Lewiego. Owi nauczyciele dziwią się, czemu uczniowie Jezusa nie poszczą. Odpowiada im wówczas Pan Jezus „Czy możecie gości weselnych nakłonić do postu, dopóki pan młody jest z nimi? Lecz przyjdzie czas, kiedy zabiorą im pana młodego, wtedy, w owe dni, będą pościć”

CZYTAJ DALEJ

Kościoły z całej Polski biorą udział w tegorocznej edycji Nocy Konfesjonałów

2024-03-29 11:56

[ TEMATY ]

noc konfesjonałów

Karol Porwich/Niedziela

W Wielkim Tygodniu w 100 kościołach księża będą spowiadać do północy lub przez całą noc w ramach 14. edycji nocy konfesjonałów. Akcja ma umożliwić spowiedź wiernym, którzy z różnych powodów nie mogą w dzień przystąpić do sakramentu pokuty i pojednania.

Udział w akcji Noc Konfesjonałów polega na zorganizowaniu dodatkowej spowiedzi w Wielkim Tygodniu i zgłoszeniu udziału kościoła w serwisie nockonfesjonalow.pl - poinformował w komunikacie przekazanym w czwartek PAP koordynator akcji ks. Grzegorz Adamski.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję