Reklama

Niedziela Podlaska

Utkany traktat o Eucharystii

W tradycji Kościoła łacińskiego sztuka sakralna ma służyć celom dydaktycznym. Także ozdoby szat liturgicznych uczyły prawd wiary, czasem przez bardzo rozbudowane kompozycje. Przykładem są zabytkowe ornaty w Muzeum Diecezjalnym w Drohiczynie.

Niedziela podlaska 26/2020, str. VI

[ TEMATY ]

zabytki

ornaty

Muzeum Diecezjalne w Drohiczynie

Ks. Zenon Czumaj

Zabytkowy ornat – „Traktat Eucharystyczny” (rewers) w Muzeum Diecezjalnym w Drohiczynie

Zabytkowy ornat – „Traktat Eucharystyczny” (rewers) w Muzeum Diecezjalnym w Drohiczynie

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Wśród eksponowanych w naszym Muzeum Diecezjalnym szat liturgicznych, które możemy nazwać swoistymi traktatami religijnymi, należy ornat z pierwszej połowy XVIII wieku. Najprawdopodobniej został wykonany na Podkarpaciu i ofiarowany do świątyni w Łubinie Kościelnym. Nieznani są fundatorzy tego dzieła, ale trzeba podkreślić, że ich dar nie tylko miał służyć do sprawowania Mszy św., lecz również przybliżał istotę dwóch sakramentów: kapłaństwa i Eucharystii. I co ważniejsze – mimo że na swą kruchość nie może już być używany podczas liturgii, to zadanie katechetyczne nadal wypełnia.

Klucz do poznania tajemnicy

Szata, pochodząca z Łubina, została wykonana z jasnej, delikatnej tkaniny, podzielonej srebrnymi aplikacjami na kolumnę i pasy boczne (jak większość ornatów kroju rzymskiego, nazywanych pospolicie „skrzypcowymi”). Z obu stron (z przodu i z tyłu) kolumny zdobione są symbolami Nowego Przymierza, natomiast te, które zdobią pasy boczne, zostały zaczerpnięte ze Starego Testamentu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Rozmieszczenie przedstawień graficznych nie jest przypadkowe, gdyż całość została dobrze przemyślana i zaplanowana. Aby poznać myśli, zawarte w artystyczny sposób na ornacie, należy trzymać się podstawowej zasady: po bokach mamy starotestamentalne zapowiedzi tego, co wypełniło się w Nowym Testamencie. Ponadto przekaz na kolumnach „czyta się” także pionowo.

Reklama

Na stronie przedniej bardziej zaakcentowano kapłaństwo, zaś na rewersie Najświętszy Sakrament. W ornacie rzymskim bardziej eksponowaną jest ta część, która okrywa plecy kapłana, na niej więc trzeba się skupić podczas odkrywania przekazanych treści.

Katecheza za pomocą igły, nici i krosna

W najwyżej położonym „wierszu” na rewersie wspomnianej szaty, po bokach widoczne są kamienne tablice Dekalogu oraz wąż miedziany na drzewcu, będący zapowiedzią uzdrawiającego dusze wierzących ukrzyżowanego Chrystusa Pana. Oba symbole łączy księga Ewangelii, w której te zapowiedzi znalazły wypełnienie.

Ornat nie tylko miał służyć do sprawowania Mszy Świętej, lecz również przybliżać istotę dwóch sakramentów: kapłaństwa i Eucharystii.

Podziel się cytatem

Z kolei na najniższym z trzech poziomów, w części starotestamentalnej umieszczono kadzie z brązu, zwane „morzami”, w których obmywali się kapłani Izraela: pierwsze z czasów Mojżesza, przenoszone lub przewożone wraz z Arką Przymierza i drugie, spoczywające na dwunastu rzeźbionych wołach, ustawione na dziedzińcu świątyni w Jerozolimie przez króla Salomona. Ablucje, do których służyły te przedmioty, zapowiadały obmycie wodą chrztu świętego, dlatego między nimi znajduje się ośmioboczne baptysterium, w którym udzielano tego sakramentu.

Środkowy „wers” zdobi wyobrażenie Arki Przymierza, w której przechowywano m.in. także naczynie z manną, jaką Pan karmił Naród Wybrany, wędrujący przez pustynię. Po drugiej stronie znajduje się stół, na którym składano w ofierze tzw. chleby pokładne. Tak manna, jak i chleby, to zapowiedź Najświętszej Ofiary, którą symbolizuje hostia w monstrancji. Umieszczono ją nie tylko na środku linii poziomej, ale także w samym centrum kolumny. Z tego płynie następujące przesłanie: „Poznawanie Słowa Bożego i życie sakramentalne, do którego bramą jest chrzest św., prowadzą nas do Boga żywego, który jest wśród nas realnie obecny w Eucharystii”.

2020-06-24 09:57

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Gdańsk: czy zabytkom grozi katastrofa?

[ TEMATY ]

zabytki

Makalu/pixabay.com

Pękające ściany, zagrożenie katastrofą budowlaną. – Czy problemy kolejnych gdańskich zabytków są ze sobą powiązane? Czy przyczyną jest obniżenie się poziomu wód gruntowych? Czy ma to związek z nowymi inwestycjami budowlanymi w Gdańsku? Czy ucierpieć mogą kolejne zabytki? – to na razie tylko pytania formułowane m.in. przez Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Domagają się one jednak pilnej i rzetelnej odpowiedzi. Z uwagi na zagrożenie zamknięty jest już dominikański kościół św. Mikołaja oraz kaplica przy greckokatolickim kościele św. Bartłomieja w Gdańsku.

„Kościół p.w. św. Mikołaja nie jest pierwszą historyczną budowlą w Śródmieściu borykającą się z problemem utraty stateczności konstrukcji” – czytamy w oświadczeniu wydanym 31 października 2018 r. przez Agnieszką Kowalską, Pomorską Wojewódzką Konserwator Zabytków, w związku z decyzją o zamknięciu dominikańskiego kościoła św. Mikołaja ze względu na zagrożenie katastrofą budowlaną. Jak wyjaśnia rzecznik prasowy Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Marcin Tymiński, kilka lat wcześniej pewne problemy z tym związane pojawiły się w gotyckim kościele pw. św. Jana, zgłoszenia przyjmowane były też od członków wspólnot mieszkaniowych z kamienic położonych na terenie Głównego Miasta.
CZYTAJ DALEJ

Przynależność do Boga ma swoją cenę. Nasz Bóg jest Bogiem wymagającym. Dlaczego?

2025-08-23 10:36

[ TEMATY ]

ks. Jacek Kijas

O. prof. Zdzisław Kijas

Adobe Stock

Czytania liturgiczne na 24 sierpnia 2025; Rok C, I
CZYTAJ DALEJ

Odbył się pogrzeb francuskiego „bliźniaka” bł. ks. Popiełuszki

2025-08-24 10:04

[ TEMATY ]

pogrzeb

Wikimedia (domena publiczna)

Ks. Bernard Brien był kapłanem diecezji Créteil. Zmarł w wyniku długiej choroby 6 sierpnia w Centre Hospitalier Intercommunal de Créteil, mając 77 lat. Urodził się 14 września 1947 r. – to niezwykła data, która połączyła go z bł. ks. Jerzym Popiełuszką. Obaj urodzili się dokładnie tego samego dnia i choć nigdy nie spotkali się za życia ks. Jerzego, poniekąd działali wspólnie. Pogrzeb ks. Briena odbył się w czwartek 21 sierpnia o godz. 10:00 w kościele św. Mikołaja w St Maur des Fossés.

Jak zrelacjonował „Le Pèlerin”, uroczystości pogrzebowe odbyły się w posępny letni poranek. Katolicy z diecezji Créteil zebrali się, pomimo wakacji, aby uczcić pamięć 77-letniego ks. Bernarda. Uroczystości przewodniczył miejscowy biskup Dominique Blanchet. Koncelebrowało wielu lokalnych księży i kapłanów przybyłych z innych rejonów. „Pogrzeb odbył się w spokojnej i skromnej atmosferze, podkreślając ‘dyskretną miłość’ zmarłego do swoich parafian oraz jego ‘cichą siłę’” – napisał „Le Pèlerin”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję