Reklama

Niedziela Rzeszowska

Pierwsi rzeszowianie w Auschwitz

Niedziela rzeszowska 25/2019, str. 6

[ TEMATY ]

Auschwitz

www.chsro.pl

Zbigniew Prawdziuk, zginął w 1941 r

Zbigniew Prawdziuk, zginął w 1941 r

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Rzeszowski plac im. Cichociemnych z symbolicznymi czterdziestoma kamieniami, zawierającymi imię, nazwisko i nr obozowy, pośrodku którego znajduje się „Przejście” – rzeźba-symbol prof. Józefa Szajny – wybitnego artysty z grona osób doświadczonych uwięzieniem za drutami obozu koncentracyjnego. Tablica przed pomnikiem ofiar na cmentarzu Wilkowyja czy tablica pamięci ofiar drugiej wojny w kościele Świętego Krzyża w Rzeszowie, tudzież groby niewielu cudem ocalonych, czy tylko symboliczne tabliczki na rodzinnych grobach bezlitośnie zamordowanych – to bodaj najważniejsze czy jedyne ślady pamięci, jakie pozostały w naszym mieście po czterdziestu osobach, które stały się tylko numerami w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym Auschwitz.

Narodowy Dzień Pamięci

Reklama

Od 2006 r. w naszym kraju obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. Ustanowiony przez Sejm RP dla upamiętnienia rocznicy pierwszego transportu polskich więźniów politycznych do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, który niemieccy okupanci wywieźli ze stacji kolejowej w Tarnowie 14 czerwca 1940 r. Ów dzień współcześnie utożsamiany jest z początkiem działalności tego niemieckiego obozu koncentracyjnego i obozu zagłady na przedwojennych obszarach polskiej ziemi, wcielonych do Trzeciej Rzeszy Niemieckiej, gdzie przez pięć lat jego zbrodniczego funkcjonowania życie i zdrowie straciło miliony ludzi. Osiem lat temu miałam honor towarzyszyć Stanisławowi Szpunarowi, nr 133, już nieżyjącemu, ostatniemu z rzeszowskich więźniów pierwszego transportu, w oświęcimskich uroczystościach pod tablicą na budynku dawnego Monopolu Tytoniowego przy bocznicy kolejowej, dokąd dojechała pierwsza grupa 728 więźniów, a wśród nich 40 rzeszowian, w czerwcu 1940 r. W drodze powrotnej powstała myśl, by tego dnia, w Rzeszowie, organizować obchody, na kształt tych oświęcimskich, by i w stolicy Podkarpacia żyła pamięć o pierwszym transporcie i wszystkich ofiarach.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Uczniowska pamięć pokoleń

Choć z roku na rok odchodzą byli więźniowie, a wśród nich tak znamienici nauczyciele i świadkowie okrutnej historii jak Stanisław Szpunar i Aleksander Szymański, którzy byli głównymi inicjatorami zorganizowania tutaj Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych oraz odrodzenia chwalebnej tradycji oddawania czci rzeszowskim ofiarom pierwszego transportu, którą przez wiele lat pielęgnowało środowisko kacetowskie, pamięć ta nie zamiera. Trwa w dwóch rzeszowskich szkołach średnich – Zespole Szkół Kształcenia Ustawicznego i Zespole Szkół Muzycznych nr 1 im. Karola Szymanowskiego – które nieprzerwanie od siedmiu już lat współorganizują z parafią Świętego Krzyża i przy honorowym współudziale ostatnich żyjących ofiar niemieckich obozów coroczne obchody rocznicowe. I choć mogliby spocząć na laurach w gorącym sezonie ostatnich zaliczeń semestralnych, nie tracą zapału, by słowem i pieśnią, dzierżąc w rękach święty dla byłych więźniów Sztandar Oświęcimski z wizerunkiem św. ojca Maksymiliana Kolbego, oddać cześć ich rówieśnikom sprzed 79 lat. Mówią bowiem: „Ci uczniowie byli w naszym wieku, rozpoczynali dopiero życie, zdawali maturę, byli zakochani i zafascynowani światem. Ale wszystko zniszczyła wojna. Wielu z nich odebrała życie, a ocalałych z obozów zmieniła na zawsze! Pragniemy oddać Im nasz hołd i złożyć zobowiązanie, że zawsze będziemy pamiętać o wszystkich ofiarach obozów koncentracyjnych!”.

Lista czterdziestu

To wykaz tylu właśnie mężczyzn, głównie maturzystów i uczniów z I Gimnazjum i Liceum im. ks. St. Konarskiego i II Państwowego Gimnazjum im. St. Sobińskiego w Rzeszowie, hacerzy, studentów, wojskowych aresztowanych 1 maja 1940 r. za przynależność czy tylko podejrzenie działalności w strukturach konspiracyjnych polskiego podziemia. Ta lista pierwszych rzeszowian wywiezionych 14 czerwca 1940 r. do Auschwitz została przekazana uczniom przez Stanisława Szpunara przed pierwszymi rzeszowskimi obchodami w maju 2012 r. Od siedmiu już lat spis ten przekazywany jest z rąk współczesnych maturzystów do pierwszych roczników wspomnianych szkół i czytany na początku każdych obchodów rocznicowych. Pamięci pierwszej czterdziestki, z której: 16 osób zginęło w Auschwitz w ciągu pierwszych lat funkcjonowania obozu, a wśród nich elita rzeszowskich maturzystów na czele z Michałem Kusym i obozowym podkomendnym rtm. Witolda Pileckiego – Karolem Karpem, 5 mężczyzn zostało zatopionych na tzw. statkach śmierci „Thielbeck” i „Cap Arcona” na dni przed zakończeniem wojny, 19 więźniów z pierwszej wywózki przeżyło lata gehenny. Przeżyli i opowiedzieli światu o tym, co widzieli w Auschwitz – miejscu zbrodni i zagłady, o którym dziś wie cały świat, a które 14 czerwca 1940 r. nie znaczyło dla nich nic...

2019-06-17 13:28

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Śmierć była tuż za miedzą

Niedziela bielsko-żywiecka 5/2021, str. IV

[ TEMATY ]

Auschwitz

wspomnienie

PB

Obecne ogrodzenie KL Auschwitz-Birkenau

Obecne ogrodzenie KL Auschwitz-Birkenau

Mieczysław Jakuczek, rocznik 1928, oświęcimianin, należy do nielicznego grona świadków, którzy widzieli, jak powstawała fabryka śmierci KL Auschwitz i jak wyglądała przestrzeń obozowa Birkenau wkrótce po tym, kiedy za drutami nie było już więźniów.

Rodzice pana Mieczysława trafili do Oświęcimia w 1920 r. jako repatrianci ze Śląska Cieszyńskiego. Na takich jak oni czekały murowane baraki na tzw. Osiedlu Barakowym na Zasolu. Według historyków osiedlono w nich ok. 4 tys. Polaków z Zaolzia. W sąsiedztwie osiedla Niemcy zakwaterowali pierwszą grupę ludzi przywiezionych do Auschwitz.
CZYTAJ DALEJ

Opublikowano papieską intencję modlitewną na czerwiec

2025-06-03 17:05

[ TEMATY ]

intencje

Vatican Media

W czerwcu, tradycyjnie poświęconym nabożeństwu do Najświętszego Serca Pana Jezusa, Papież zaprasza nas do modlitwy: „aby każdy z nas znalazł pocieszenie w osobistej relacji z Jezusem, a z Jego Serca czerpał wzór współczującej miłości do świata”. Po raz pierwszy słyszymy głos Papieża Leona XIV w nagraniu prezentującym jego intencję modlitewną.

We wtorek, 3 czerwca ukazało się wideo z modlitewną intencją Papieża Leona XIV na czerwiec 2025 roku: „aby świat wzrastał we współczuciu”.
CZYTAJ DALEJ

French Open - Świątek pokonała Switolinę i jest w półfinale, teraz Sabalenka

2025-06-03 15:26

[ TEMATY ]

Iga Świątek

French Open

Elina Switolina

Sabalenka

PAP

Iga Świątek

Iga Świątek

Iga Świątek wygrała z Ukrainką Eliną Switoliną 6:1, 7:5 i awansowała do półfinału wielkoszlemowego turnieju tenisowego French Open. O czwarty z rzędu, a piąty w karierze finał paryskiej imprezy powalczy w czwartek z białoruską liderką światowego rankingu - Aryną Sabalenką.

24-letnia Polka wygrała 26. z rzędu mecz w tym turnieju. Jest niepokonana od 9 czerwca 2021, kiedy w ćwierćfinale uległa Greczynce Marii Sakkari. Triumfowała w trzech późniejszych edycjach zmagań na kortach im. Rolanda Garrosa, a najlepsza była także w 2020 roku.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję