Reklama

Niedziela Kielecka

Wielkanoc, agnuski i śmiguski

Niedziela kielecka 16/2019, str. VIII

[ TEMATY ]

zwyczaje

Wielkanoc

TD

Agnuski, czyli wielkanocne baranki

Agnuski, czyli wielkanocne baranki

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Jak święcono pokarmy, jak obchodzono rezurekcję, jak dekorowano świąteczny stół? Informacje na ten temat, dotyczące Kielecczyzny zachowały się m.in. w pismach Oskara Kolberga i ks. Władysława Siarkowskiego.

Wielkosobotnie święcenie pokarmów ks. Siarkowski opisuje następująco: „W Wielką Sobotę ze wsi znoszą przed dwór w koszykach: kawałki wieprzowiny, kiełbas, chrzan, masło, sól, jaja, pieprz, bochenki chleba, kołacza (placki okrągłe ze serem), i wszystko to za przybyciem księdza wykładają na ziemię dla oświęcenia [na prześcieradle lub białej płachcie, przyp. red.] . Święcone ozdobione jest borowinami, a jeżeli Wielkanoc wypadnie w kwietniu, to prócz borowin i fiołkami”. Badacz obyczaju dodaje także, że w Wielką Sobotę podczas wieczornych nabożeństw w niektórych okolicach, np. w pińczowskiem święcono również tarninę, która wykorzystywana była przez ludność wsi dla ochrony obsianych pól.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Z kolei Kolberg przypomina, że w niektórych okolicach uroczysta Msza rezurekcyjna odbywała się już w sobotę wieczorem (np. w Skalbmierzu o 9 wieczorem), a wierni uczestniczyli w niej z pochodniami. Panowało przekonanie, że kto nie obejdzie wówczas kościoła w procesji trzykrotnie, ten musi być czarownikiem lub czarownicą, zdarzało się nawet, że posądzoną osobę atakowano kijami. Inny zwyczaj, który przypomina Kolberg to zakaz kilkukrotnego palenia w piecu w Wielkanoc. Można go było rozpalić tylko raz, aby ugotować „barszcz na wodzie po szynce, kaszę czy kluski”.

Papież Urban II w XVI wieku wprowadził zwyczaj ustawiania na świątecznym stole „agnuska”, czyli baranka. Przy zmiennych trendach dekoracyjnych, warto pamiętać, że na Kielecczyźnie do zdobienia stołu powszechnie wykorzystywano gałązki bukszpanu, barwinka czy widłaka.

W drugi dzień świąt, w „lany poniedziałek”, oblewano wszystkich bez wyjątku, a szczególnie panny na wydaniu. Oblewano się konwiami i cebrami, a nawet wodą z … gnojówki. Kolberg przywołuje dwa funkcjonujące wytłumaczenia genezy obyczaju: oblewanie z okien przez Żydów tłumów gromadzących się na ulicach Jerozolimy, rozprawiających o Zmartwychwstaniu lub oblewaniu wiernych czekających jeszcze na chrzest, gdy w państwie Piastów wprowadzono chrześcijaństwo (na podst. m.in. O. Kolberg „Dzieła wszystkie. Kieleckie”, T. 18, T. 19; ks. W. Siarkowski, „Materiały do etnografii ludu polskiego z okolic Pińczowa”).

2019-04-16 18:56

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Chwalić Boga na kolanach

Niedziela lubelska 5/2017, str. 8

[ TEMATY ]

zwyczaje

Tadeusz Boniecki

Pielgrzymi chcą wrócić do tradycji obchodzenia na kolanach głównego ołtarza

Pielgrzymi chcą wrócić do tradycji obchodzenia na kolanach głównego ołtarza

60 lat temu na Górze Chełmskiej zrodziła się piękna tradycja obchodzenia przez wiernych głównego ołtarza na kolanach. Niestety, ta forma pobożności nie dotrwała do naszych czasów, a wierni o niej już zupełnie zapomnieli

Jeszcze kilka lat temu przed pierwszą niedzielną Mszą św. w bazylice Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Chełmie było widać parafian, którzy z różańcem w ręku, z niezwykłą pobożnością i skupieniem kultywowali ten pełen pokory pielgrzymi zwyczaj.
CZYTAJ DALEJ

Nowenna za dusze czyśćcowe

[ TEMATY ]

nowenna

dusze czyśćcowe

Adobe Stock

Nowennę za dusze czyśćcowe można odprawiać w dowolnym czasie w celu uproszenia nieba dla nich oraz jakiejś łaski przez ich wstawiennictwo. Można ją odprawić po śmierci bliskiej nam osoby albo w rocznicę jej śmierci. Szczególnie zaleca się odprawienie nowenny przed liturgicznym wspomnieniem Wszystkich Wiernych Zmarłych (2 listopada), wówczas rozpoczynamy ją 24 października.

AUTOR: Zgromadzenie Sióstr Wspomożycielek Dusz Czyśćcowych: wspomozycielki.pl; apdc.wspomozycielki.pl
CZYTAJ DALEJ

Nowy Papież, stary algorytm. AI nie zna Leona XIV

2025-11-05 15:08

[ TEMATY ]

sztuczna inteligencja

AI

nowy papież

Leon XIV

stary algorytm

Adobe Stock

Choć od wyboru Papieża Leona XIV minęło już kilka miesięcy, niektóre algorytmy sztucznej inteligencji wciąż żyją w przeszłości. Jak zauważa National Catholic Register, popularne czaty wykorzystujące AI - w tym ChatGPT - mają poważny problem z uznaniem nowego Papieża.

Podziel się cytatem - odpowiedział ChatGPT na pytanie NCR o obecnego Papieża.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję