Wigilijne sianko to historyczne nawiązanie do sceny Narodzenia, gdy Maryja położyła Dzieciątko w żłobie na sianie. Podczas wieczerzy wigilijnej wkłada się garść siana pod obrus albo umieszcza na białym talerzu z serwetą. Jako wysuszona trawa, sianko jest symbolem przemijalności świata i życia.
Ostrokrzew, kojarzony dzisiaj najczęściej z kartkami świątecznymi ze Stanów Zjednoczonych lub z estetyką świąt w konwencji Europy Zachodniej, był już dobrze znany w średniowieczu. Przeciwstawiano go jemiole, mającej pogańskie korzenie, i zalecano, jako roślinę godną zdobić chrześcijański dom. Czerwone koraliki miały symbolizować krew z ran Chrystusa, a ostre końce liści – koronę cierniową. Jak zauważają sprzedawcy w kieleckich sklepach Agrocentrum i Centrum Ogrodniczego Piaseczna Górka, coraz częściej sprzedają się młode sadzonki ostrokrzewu, którymi nabywcy cieszą się wiele lat. Jest on bardzo łatwy w uprawie i ozdobny ze stale zielonych, karbowanych liści oraz dekoracyjnych jagód. Uznaniem cieszą się obecnie odmiany o biało-zielonych liściach.
Słoma była obowiązkowym elementem wyposażenia chłopskiej izby w dniu wigilii. W ten sposób symbolicznie nawiązywano do betlejemskiej stajni. Zwyczaj ten był znany w Polsce, na Ukrainie (gdzie snop zboża zwany dyduchem, nawet współcześnie ważniejszy jest od choinki), w Słowacji i krajach bałtyckich. Powrósłami z wigilijnej słomy obwiązywano po wieczerzy drzewa w sadach, by je chronić od chorób i zapewnić obfitość plonów. Jak pisze prof. Halina Mielicka w „Kulturze obyczajowej mieszkańców wsi kieleckiej XIX i XX wieku, „za tragarz biegnący przez środek izby zatykano słomę nazywaną ´kopek´. Słomę tę trzeba było ułożyć na kształt pajęczyny, ponieważ [co podkreślali respondenci, mieszkańcy wiosek świętokrzyskich, przyp. red.], „pajęczyna ochraniała Jezusa w stajence, w której się urodził”.
Pomóż w rozwoju naszego portalu