W rzeszowskim Muzeum Diecezjalnym znajduje się piękna kopia obrazu Carlo Dolciego, włoskiego caravaggionisty z XVII wieku, przedstawiająca św. Kazimierza Królewicza. Nasz królewicz jest jedynym męskim świętym pochodzącym z dynastii panujących w Polsce.
Podobizny św. Kazimierza, królewicza, który wybrał skromne i święte życie, znajdziemy w bardzo wielu kościołach. Przedstawiany na płótnach trzyma lilię, która jest jego atrybutem i symbolizuje czystość. Przedstawiany bywa ze słowami łacińskiego hymnu: „Omni die dic Mariae, Mea laudes anima” (Duszo moja rzecz to twoja co dzień Maryję sławić) – ku czci Matki Bożej. W średniowiecznej Europie zdominowanej przez dynastyczne rozgrywki poszczególnych państw, rzeczą niezwykłą wśród męskich członków dynastii królewskich był ślub czystości, który złożył Kazimierz. Królewicz od politycznych salonów wolał świątynię, w której długie godziny spędzał na modlitwie; kiedy zaś zastał zamknięte drzwi kościoła, klęczał na modlitwie przed nimi czekając na otwarcie. Wielką traumę w psychice trzynastoletniego chłopca pozostawiła wyprawa na Węgry. Na prośbę części szlachty węgierskiej – aby objąć tron – posłuszny ojcu i tzw. racji stanu wydał manifest wojenny przeciwko węgierskiemu monarsze Maciejowi Korwinowi, przypominając, że jest siostrzeńcem poprzedniego króla Władysława Pogrobowca. Wyprawa wkrótce wyruszyła, ale szybko zakończyła się porażką, spowodowaną brakiem dostatecznego wsparcia szlachty węgierskiej. W efekcie Kazimierz zawrócił do Polski nękany przez stronników węgierskiego króla Macieja Korwina. Wrażliwy trzynastolatek był wówczas świadkiem twardej wojennej rzeczywistości: rabunków, buntów nieopłaconego rycerstwa i gwałtów. Wkrótce Kazimierz umarł na gruźlicę (4 marca 1484). Podobno na jego martwej twarzy zastygł uśmiech.
„Bóg sam okazał, jak bardzo ceni Kazimierza za jego wzniosłe cnoty, gdyż zaraz po śmierci, przy jego grobie zaczęły się dziać rozliczne znaki i cuda, nieuleczalnie chorzy odzyskiwali nagle zdrowie i pozbywali się kalectwa, nawet zmarli powstawali z martwych” – pisał na początku XVI wieku legat papieski Zachariasz Ferreri. Głośna była sprawa pewnej wileńskiej dziewczynki, Urszulki, która za sprawą Kazimierza miała zostać przywrócona do życia. Rodzony brat Kazimierza, król Zygmunt Stary wysłał do Rzymu prośbę o kanonizację. W 1521 r. papież Leon X wydał bullę kanonizacyjną, którą wiózł bp Erazm Ciołek, ale podczas podróży zmarł i bulla zaginęła. Podczas przygotowań do kanonizacji w 1602 r. otwarto grób św. Kazimierza; tam też oczom zdumionych badaczy świętości królewicza ukazało się nienaruszone ciało Jagiellończyka, a przy głowie Kazimierza natrafiono na jego ulubiony hymn ku czci Najświętszej Maryi Panny, zaczynający się słowami: „Dnia każdego chwal Maryję”. Uroczysta kanonizacja Królewicza, który z czasem został patronem Litwy i Korony, miała miejsce w katedrze wileńskiej w 1604 r. W 1623 r. szczątki świętego przeniesiono do kaplicy Gasztołdowej, a wkrótce do kaplicy zbudowanej przez Zygmunta III Wazę i Władysława IV. W XX wieku przeniesiono je do kościoła świętych Piotra i Pawła. Kazimierza uważano za szczególnego orędownika wojsk Rzeczypospolitej. Przed bitwą pod Połockiem w 1518 r. miał pojawić się w zbroi i na koniu, aby dopomóc wojskom polskim i litewskim w przeprawie. Modlili się do niego królowie i hetmani, zwłaszcza przed ważnymi bitwami. Zwracał się do niego Jan Karol Chodkiewicz przed bitwą ze Szwedami czy król Jan III Sobieski przed bitwą wiedeńską.
