Reklama

Wiadomości

Przystojny, wysportowany, pracowity

Niedziela Ogólnopolska 4/2014, str. 46-47

[ TEMATY ]

sylwetka

Zdjęcia ze zbiorów biblioteki publicznej w Częstochowie

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Uwielbiał grać w tenisa, dobrze wysportowany, świetny strzelec. Dla sportu częstochowskiego zasłużył się jako współinicjator budowy stadionu i hali sportowej przy ul. 7 Kamienic (obecnie Akademia Polonijna). Był duszą towarzystwa. Do dziś powtarzana jest legenda, jak to po nocy spędzonej niekoniecznie przy łóżku chorego potrafił zamówić na kolei lukstorpedę, najszybszy przedwojenny pociąg, by razem z przyjaciółmi pojechać na kawę do Wiednia. Takie ekstrawagancje nikogo jednak wtedy nie gorszyły, tym bardziej że Alfred Franke to najlepszy chirurg w ówczesnej Częstochowie. Był ordynatorem Szpitala Chirurgicznego w tym mieście i znanym działaczem społecznym.

Młodość i wojna

Reklama

Urodził się 12 grudnia 1895 r. w Częstochowie, w rodzinie wyznania ewangelickiego. Był synem Adolfa (radnego miasta Częstochowy, działacza społeczno-kulturalnego) i Wandy z domu Schleicher. Po ukończeniu szkoły podstawowej i miejscowego gimnazjum Franke podjął studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim, które ukończył w 1920 r. Wcześniej jednak musiał je przerwać z powodu wojny polsko-bolszewickiej. Zaciągnął się wówczas na ochotnika do Wojska Polskiego, walcząc m.in. w obronie Lwowa. Po zakończeniu wojny Alfred Franke ukończył studia i wrócił do Częstochowy, gdzie zamieszkał z rodzicami w okazałej kamienicy zwanej Domem Frankego (Al. NMP 14). Ta jedna z najbardziej reprezentacyjnych kamienic w Częstochowie została wybudowana przez Adolfa Frankego na miejscu niewielkiego dworku, którego właścicielem był August Schleicher – pradziadek Alfreda.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Lekarz społecznik

Reklama

Wraz z powrotem do Częstochowy Franke objął posadę lekarza w położonym w sąsiedztwie rodzinnej kamienicy Szpitalu Miejskim im. Najświętszej Panny Maryi. Później włączył się w działalność społeczną miejscowego Towarzystwa Lekarskiego. Rozwinął również aktywną pracę charytatywną wśród młodzieży wyznania ewangelickiego. Plonem tej działalności było utworzenie Towarzystwa Polskiej Młodzieży Ewangelickiej w Częstochowie. Alfred Franke był ambitnym lekarzem, dlatego ściśle współpracował z krakowską kliniką chirurgiczną, systematycznie doskonaląc swój warsztat lekarski. Na bazie zdobytego tam doświadczenia wprowadzał w częstochowskim szpitalu nowatorskie metody podczas zabiegów chirurgicznych. Dzięki temu uzyskał szybko awans na stanowisko ordynatora miejscowego szpitala. Mimo zwiększonych obowiązków Franke nie zaprzestał pracy społecznej. Z okresu walk w obronie Lwowa zachował wielki szacunek dla Józefa Piłsudskiego, dlatego w 1928 r. zainicjował powołanie Stowarzyszenia Pracy Społeczno-Wychowawczej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, którego był prezesem od 1930 r. Był też cenionym mecenasem sportu częstochowskiego. Był wiceprezesem Klubu Sportowego „Viktoria”, a prezesował powstałemu z jego inicjatywy klubowi „Brygada”. Utworzył też Sportowe Ognisko Niepodległości i na terenach dzisiejszej Akademii Polonijnej wybudował kompleks sportowy z boiskiem do piłki nożnej, bieżnią i klubowymi budynkami. Za swoją pracę i działalność społeczną Franke został odznaczony w 1938 r. Złotym Krzyżem Zasługi.

Znów wojna

Reklama

W drugiej połowie sierpnia 1939 r. Alfred Franke został zmobilizowany i we wrześniu w Równem, na głębokim zapleczu frontu polsko-niemieckiego, został komendantem szpitala wojskowego. Na skutek agresji Armii Czerwonej na Polskę (17 września 1939 r.) Franke wraz z innymi oficerami trafił do niewoli i został przewieziony do sowieckiego obozu w Szepietówce, a następnie trafił do Starobielska. Mimo tragicznej sytuacji, w jakiej się znalazł, nie zapominał o częstochowskim szpitalu, czemu dawał wyraz w przepuszczanej przez cenzurę korespondencji adresowanej do żony, w której wyrażał troskę o personel szpitalny. Wszelki kontakt Frankego z domem rodzinnym urwał się wiosną 1940 r., kiedy to w Starobielsku wydano zakaz jakiejkolwiek korespondencji, a następnie przystąpiono do likwidacji obozu. Jego nazwisko można znaleźć w księdze cmentarnej Polskiego Cmentarza Wojennego w Charkowie. Widniało również na listach jeńców wywożonych z obozu w Starobielsku i zamordowanych w siedzibie charkowskiego zarządu NKWD w kwietniu i maju 1940 r. Pewności jednak nie ma, czy faktycznie został tam zamordowany. Po wojnie do jego rodziny zgłosiło się dwóch oficerów z informacjami, że trafił do łagru za kołem podbiegunowym i jeszcze w 1945 r. widziano go w obozie w Archangielsku, gdzie mimo uszkodzonej prawej dłoni opiekował się chorymi skazańcami. Miał umrzeć w 1946 lub 1947 r. Oficerowie podawali takie szczegóły z jego życia, że wydawało się niemożliwym, by to nie była prawda. Alfred nigdy się jednak nie odnalazł i nie wiadomo, jakie naprawdę były jego losy.

Rodzina

Doktor Franke był wysportowany i jako lekarz dawał wzór, co znaczy „w zdrowym ciele zdrowy duch”. Pasja sportowa była u Frankego rodzinna. Ojciec był miłośnikiem kolarstwa i założycielem towarzystwa cyklistów. Elżbieta Buhle (1906-72), z którą Alfred ożenił się w 1925 r., należała do najlepszych w Polsce tenisistek (grała z Jadwigą Jędrzejowską – wielokrotną mistrzynią Polski), a brat Artur szefował Częstochowskiemu Towarzystwu Narciarskiemu. Dr Alfred Franke miał 3 siostry – Lucynę Olszyńską, Sabinę Oszeldę oraz Wandę Bromek – i dwóch braci. Eugeniusz był oficerem Wojska Polskiego. Brał udział w rozbrajaniu Niemców w 1918 r. i podobnie jak Alfred jako ochotnik uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Podczas wypoczynku w 1936 r. utopił się w wodach Dniestru w okolicach Zaleszczyk. Natomiast Artur był chemikiem wykształconym w Szwajcarii. Był działaczem niepodległościowym i członkiem zespołu do zadań specjalnych II oddziału (wywiad i kontrwywiad) ekspozytury radomskiej okręgu radomsko-kieleckiego Armii Krajowej. Gdy Alfred wyjeżdżał na wojnę, w domu wraz z żoną została trójka dzieci: córki w wieku 13 i 11 lat oraz 5-letni syn. Jego dzieci również były nietuzinkowymi osobami. Halina Leszczyńska (1928-83) była profesorem chemii, twórczynią nowoczesnego systemu oczyszczania siarki, sprzedanego przez Polskę m.in. do Szwecji, Iraku, Kanady i wielu innych państw. Irena Smólska (1926 – 2003) została kardiochirurgiem dziecięcym i prekursorem nowych technik operacyjnych w kardiochirurgii dziecięcej. Przez 24 lata kierowała Kliniką Kardiochirurgii i Chirurgii Ogólnej Dzieci w Warszawie. Miała tytuł profesora. Syn – Tadeusz Franke (ur. 1934 r.) został inżynierem – skończył Politechnikę Częstochowską. Natrafiłem na patenty zgłoszone w latach 1965-67, których właścicielem był Instytut Przemysłu Szkła i Ceramiki z Warszawy, a wśród twórców byli wymienieni mgr inż. Tadeusz Franke oraz mgr inż. Andrzej Smólski.

Na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie na rodzinnym grobowcu jest inskrypcja poświęcona Alfredowi Frankemu, bez określenia miejsca i daty śmierci. Natomiast na ścianie budynku domu rodzinnego w Częstochowie, zwanego Domem Frankego, zamieszczono tablicę upamiętniającą świetnego lekarza, patriotę i społecznika.

2014-01-21 15:43

Oceń: +1 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Pamięć o kapłanie

Niedziela częstochowska 42/2016, str. 3

[ TEMATY ]

kapłan

kapłan

sylwetka

Archiwum Łukasza Kopery

Odsłonięcie tablicy ku czci ks. Antoniego Bogdańskiego

Odsłonięcie tablicy ku czci ks. Antoniego Bogdańskiego

W Maluszynie upamiętniono ks. Antoniego Bogdańskiego – wychowawcę Prymasa Tysiąclecia i pierwszego naczelnego kapelana ZHP

Pamiątkowa tablica z marmuru dedykowana pamięci ks. Antoniego Bogdańskiego – wychowawcy sługi Bożego kard. Stefana Wyszyńskiego została uroczyście odsłonięta i poświęcona w kościele parafialnym pw. św. Mikołaja w Maluszynie. Uroczystość miała miejsce podczas Sumy odpustowej ku czci Narodzenia Najświętszej Maryi Panny 8 września br. Tablicę umieszczoną w kaplicy św. Mikołaja, patrona parafii, ufundował Jan Musiał – członek Archikonfraterni Literackiej Niepokalanego Poczęcia NMP przy Bazylice Archikatedralnej pw. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela w Warszawie, rodak z Sudzinka, a starania o jej fundację podjął piszący te słowa, historyk z miejscowej wspólnoty parafialnej.
CZYTAJ DALEJ

Abp Józef Kupny: Dla bł. ks. Lichtenberga jedynym wodzem był Chrystus

2025-12-06 19:51

ks. Łukasz Romańczuk

abp Józef Kupny

abp Józef Kupny

W parafii związanej duchowo z bł. ks. Bernardem Lichtenbergiem odbyły się centralne uroczystości jubileuszowe z okazji 150. rocznicy chrztu i urodzin błogosławionego oraz 190-lecia ukończenia budowy świątyni. To wyjątkowy czas modlitwy i wdzięczności dla parafii śś. Apostołów Piotra i Pawła w Oławie za dziedzictwo, które pozostawił po sobie kapłan – męczennik czasu nazizmu. Centralnym obchodom przewodniczył abp Józef Kupny.

Wprowadzając w uroczystość, ks. Leszek Woźny, proboszcz parafii, podkreślił ogrom duchowego zaangażowania wspólnoty w ostatnich miesiącach. - Od dziewięciu miesięcy nasza wspólnota modliła się za wstawiennictwem bł. Bernarda o potrzebne łaski dla nas, dla naszej wspólnoty w Oławie. Prosiliśmy o nową wiarę, moralność w naszej parafii, archidiecezji i całej Ojczyźnie. Pamiętaliśmy w naszej modlitwie o trwającym synodzie.Kapłan dziękował także za konkretne owoce jubileuszu – zarówno duchowe, jak i materialne: - Mocno wierzę, że bł. Bernard, który zakładał nowe wspólnoty i budował kościoły, pomógł także nam wykonać remont elewacji naszego kościoła. Wierzę, że to jego wstawiennictwo doprowadziło nas do tego dzieła, wartego prawie półtora miliona - podkreślił ks. Woźny, przypominając o wydarzeniach towarzyszących jak: m.in. pielgrzymka do grobu błogosławionego w Berlinie oraz turniej piłkarski Liturgicznej Służby Ołtarza z udziałem ponad 300 młodych z archidiecezji wrocławskiej. Odbywały się również prezentacje, warsztaty historyczne i koncert adwentowy Oławskiej Orkiestry Kameralnej. -My, Oławianie i parafianie kościoła, w którym błogosławiony przyjął swoją Chrzest, pierwszą Komunię Świętą, i odprawił Mszę świętą prymicyjną jesteśmy zobowiązani do zachowania dziedzictwa, które nam przekazał. Niech nasza modlitwa będzie wielkim dziękczynieniem za świadectwo jego życia.
CZYTAJ DALEJ

Kandydatura i obłóczyny w legnickiej Katedrze

2025-12-07 12:31

ks. Waldemar Wesołowski

Uroczystość odbyła się we wspomnienie św. Mikołaja biskupa.

6 grudnia, we wspomnienie św. Mikołaja biskupa, w legnickiej Katedrze odbyła się uroczystość przedstawienia jako kandydata do święceń diakonatu i prezbiteratu oraz przyjęcie stroju duchownego kleryka 3 roku Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Legnickiej Mateusza Bałuta z parafii św. Jacka w Legnicy.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję