„Cenzor nigdy nie był tak anonimowy jak dzisiaj, i oczywiście tak przebiegły oraz dysponujący tak potężnymi narzędziami. Współczesność będzie trzeba odrzeć z wolnościowego złudzenia” – pisze we wstępie swojej książki Jakub Maciejewski. Ten ceniony publicysta i historyk młodego pokolenia z niemałym temperamentem kreśli dzieje cenzury od jej zarania aż po współczesność, nie tylko w Polsce. Sięga do starożytności, następnie obala parę mitów związanych ze średniowieczem lub renesansem, tłumaczy różnicę pomiędzy cenzurą kościelną a świecką, ale rzecz jasna najwięcej miejsca poświęca swojemu krajowi. Polacy w ciągu minionych dwóch stuleci zmagali się z bezwzględnie egzekwowaną antynarodową, ale też antyreligijną cenzurą stosowaną wobec nas przez obcych (zaborców, komunistów). Niewiele jednak powstało książek na ten temat, a to jest pierwsze całościowe opracowanie. Czyżby sam temat cenzury był zawsze niewygodny i cenzurowany? – pyta Maciejewski.
Reklama
Autor przekazuje do rąk czytelnika swoisty klucz do rozumienia współczesnych narzędzi i metod działania cenzury na niespotykaną dotąd skalę – poprzez proste stosowanie algorytmów w mediach społecznościowych. Zastanawia się przy okazji nad problemem, gdzie przebiega granica pomiędzy swobodą wypowiedzi a jej anarchią, pomiędzy wolnością słowa a jej nadużywaniem, pomiędzy ubogacaniem debaty publicznej a jej zubażaniem czy wręcz prymitywizacją.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Czytelnik zmierzy się z faktami i konkretami, a wszystko po to, by ukazać cenzurę w całej jej okazałości – łącznie z upokarzaniem autora, czytelnika, a wreszcie samego cenzora. Jakub Maciejewski słusznie zauważa, że cenzor dalece ingerujący w treść utworu staje się jego fałszywym współautorem, odbiegając w swych pomysłach i rozwiązaniach od oryginału. Ten problem nie zniknął, w formie mniej lub bardziej ukrytej istnieje po dziś dzień.
„Historię cenzury” czyta się doskonale, a porównanie tego, z czym zmagały się poprzednie pokolenia, ze stanem obecnym pozwala na refleksję i przewartościowanie swojego podejścia do treści, jakimi karmią nas dzisiejsze media, szczególnie te elektroniczne.
Jakub Maciejewski „Historię cenzury”, wyd. Biały Kruk, 304 str., format 16,5 x 23,5 cm, twarda oprawa. Więcej na Zobacz
