Reklama

Sztuka

Jeszcze raz o wotywnej figurze Tokarczuków

Niedziela przemyska 2/2013, str. 8

[ TEMATY ]

sztuka

Ks. Szymon Nosal

Kościół Bernardynów, w którym został ochrzczony Ignacy Tokarczuk

Kościół Bernardynów, w którym został ochrzczony Ignacy Tokarczuk

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Kiedy 12 sierpnia 2012 r., w 33. numerze „Niedzieli Przemyskiej” ukazał się mój artykuł pt. „Łubianki Wyższe - Złotniki”, o miejscu urodzenia i pierwszej placówce wikariuszowskiej abp. Ignacego Tokarczuka, odebrałem telefon od jednego kapłana z zapytaniem, kim jest ten człowiek, który odszukał i odnowił wotywną figurę Tokarczuków, pw. Matki Bożej Królowej Polski, w Łubiankach Wyższych. Nie umiałem więcej opowiedzieć ponad to, co wtedy napisałem. Przyznaję, że kiedy pierwszy raz go spotkałem, nie chciałem dokładnie go wypytywać o jego bliższe dane, bo jakoś niezręcznie mi było poruszać temat powojennych, przymusowych wysiedleń ludzi o narodowości ukraińskiej z Pruchnika.

Reklama

Postanowiłem więc udać się jeszcze raz do Zbaraża i Łubianek. Pojechałem 7 listopada ub.r. i jeszcze raz spokojnie porozmawiałem z tym człowiekiem. Uzyskałem bardziej dokładne informacje. Nazywa się Jan Prokopowicz, jest synem Włodzimierza i Anieli Karpiak, urodzonym 20 kwietnia 1939 r. w Pruchniku. Wiosną 1945 r. ich rodzina - ojciec, matka, dwie siostry i dwu braci - została wysiedlona do Łubianek k. Zbaraża. Jan Prokopowicz miał jeszcze trzech starszych braci: Danko, Josip i Jurij (który zginął w Pruchniku, wracając z mleczarni, zastrzelony prawdopodobnie przez żołnierzy rosyjsko-polskich) i dwie siostry: Marię i Aleksandrę. Wszyscy Ukraińcy tam mieszkający zostali przymusowo wysiedleni na teren Związku Radzieckiego. Rodzice Jana Prokopowicza otrzymali w Łubiankach Wyższych mały domek gliniany i siedem morgów ziemi, po jakiejś polskiej rodzinie. Potem tą ziemię zabrali im do kołchozu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Jan Prokopowicz, wraz ze swoim szwagrem śp. Wasylem Gojda, pochodzącym z Łemkowszczyzny, w r. 1992 odszukali na cmentarzu w Łubiankach Wyższych figurkę Matki Bożej Królowej Polski, którą wdzięczni Bogu rodzice abp. Ignacego Tokarczuka - Szymon i Maria Tokarczukowie - wystawili w 1928 r. (dziesięć lat po urodzeniu Ignasia), a bolszewicy zniszczyli ją w r. 1950. Sąsiedzi Tokarczuków, Ukraińcy, ukryli ją na cmentarzu. Jan Prokopowicz i Wasyl Gojda przenieśli ją z powrotem na poprzednie miejsce. Jak mogli, tak ją odnowili, posklejali i na postumencie, na samym dole, umieścili taki napis: „з 1950 - 1992 в, to znaczy: з = zburzona 1950 - 1992 в = wybudowana, odnowiona (возвижена)”.

Reklama

Kiedy zapytałem go, z czyjej inicjatywy to zrobili, czy ktoś im polecił to uczynić, odpowiedział, że tak sami od siebie tego dzieła się podjęli. Kiedy komuniści obalali tą figurę, on miał już 11 lat, a jego szwagier, Wasyl, był od niego starszy. Widocznie byli świadkami zburzenia figury i kiedy przyszła wolność polityczna, po rozpadzie Związku Sowieckiego w r. 1991, postanowili ją odszukać na cmentarzu, odnowić i ustawić na dawnym miejscu. Myślę, że uczynili to także z poparciem i błogosławieństwem tamtejszego proboszcza cerkwi grekokatolickiej, ks. Mychajło Bedrija. Świadczy o tym jego zaproszenie abp. Ignacego Tokarczuka na uroczystość poświęcenia odnowionej figury. Biskup przemyski zrezygnował z tej wizyty, ale bardzo serdecznie podziękował za to ks. Bedrijowi i zaprosił go do Przemyśla.

Jan Prokopowicz w swoim dorosłym życiu nie pracował w kołchozie jak inni z tej wioski, ale w hucie żelaza w Zbarażu jako hutnik i dlatego, ze względu na dużą szkodliwość dla zdrowia tego zawodu, jest już od dłuższego czasu na wcześniejszej emeryturze. Jego żona pochodzi spod Czerwonogradu (polska nazwa: Krystynopol). Była też z nimi ich córka i wnuczka. Akurat w czasie mojej u nich wizyty, córka z wnuczką smażyły pączki i jeszcze jakieś ciastka, więc poczęstowali mnie nimi z gorącą herbatą. Zapytałem, jakie to u nich święto, że w środku tygodnia pieką ciasta. Odpowiedzieli, że następnego dnia jest u nich święto św. Dymitra. Rzeczywiście następnego dnia, w drodze powrotnej spotykałem ludzi odświętnie ubranych, wychodzących z cerkwi.

Udałem się też w tym dniu do Zbaraża. Chciałem zobaczyć kościół Bernardynów, w którym był ochrzczony abp Ignacy Tokarczuk. Niestety, kościół był zamknięty. Dowiedziałem się tylko od przechodniów, że sam kościół już jest oddany wiernym do użytku, ale budynki klasztorne są nadal zajęte przez różne urzędy. Nikt jednak z pytanych przeze mnie przechodniów nie umiał mi powiedzieć, gdzie mieszkają Ojcowie Bernardyni. Ponieważ już robiło się późno, zrezygnowałem z poszukiwania, bo tego dnia czekała mnie jeszcze daleka droga.

2013-01-10 14:10

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Od słowa do tańca w ramach Nocy Poezji w Krakowie

[ TEMATY ]

sztuka

poezja

A. Malatyńska/facebook.pl

Od słowa do tańca - widowisko dla dzieci i młodzieży zorganizowane przez Cracovia Danza, zostanie zaprezentowane w dniu 11 czerwca o godz. 13.00 w Filharmonii Krakowskiej, jako impreza towarzysząca Nocy Poezji.

Na widowisko złożą się dwa spektakle: Taniec z figurami w wykonaniu Baletu Cracovia Danza oraz Lew, czarownica i stara szafa w inscenizacji amerykańskiego Ballet Excelsior Houston, w którym tańczą zawodowi artyści i młodzież ucząca się w szkole baletowej. W pierwszej części Balet Cracovia Danza wykona Taniec z figurami – spektakl oparty na książce Izabelli Klebańskiej, w której autorka wierszami opisuje tańce z dawnych epok, ich charakterystykę, emocje, wykonanie. Na scenie zobaczymy m.in. pawanę, folię, menueta i wiele innych. Będzie to niezwykła podróż po najpiękniejszych tańcach w historii Europy. , oparty na książkach C.S. Lewisa, autora Opowieści z Narnii. Ballet Excelsior Houston został założony w 2003 r. przez Lizę Pollok, która jest dyrektorem zespołu, choreografem i tancerzem. W skład zespołu wchodzą profesjonalni tancerze, młodzi adepci sztuki baletowej, a także studenci nauki tańca, dla których przygotowanych jest wiele programów szkoleniowych i kwalifikacyjnych.
CZYTAJ DALEJ

Najważniejsza świątynia świata

2025-11-04 13:44

Niedziela Ogólnopolska 45/2025, str. 20

[ TEMATY ]

homilia

Liturgia Tygodnia

Rembrandt – Wypędzenie przekupniów z świątyń

Nie zawsze zdenerwowanie, złość czy furia są moralnie karygodne. Raczej nie lubimy być pod wpływem nieprzyjemnych emocji. Delektowanie się spokojem jest dalece bardziej miłe. Tęsknimy za błogostanem, który młodzi określają słowem: chillout.

Nie zawsze zdenerwowanie, złość czy furia są moralnie karygodne. Raczej nie lubimy być pod wpływem nieprzyjemnych emocji. Delektowanie się spokojem jest dalece bardziej miłe. Tęsknimy za błogostanem, który młodzi określają słowem: chillout. W czasach napiętych terminarzy czy nadużywania social mediów, które trzymają nas w napięciu, a potem pozostawiają w stanie zbliżonym do stuporu lub depresji, to normalne. Bardzo potrzebujemy „świętego spokoju”. Nie zawsze jednak jest on ideałem ewangelicznym. Jeśli chcę zachować dobrostan, nie mogę odwracać głowy od ludzkiej krzywdy, która dzieje się na moich oczach. Nie wolno mi nie reagować, nawet wzburzeniem, gdy trzeba kogoś ostrzec przed niebezpieczeństwem, obronić przed agresorem czy zaangażować się w schwytanie złoczyńcy. Nie mogę wtedy powiedzieć: „to nie moja sprawa”, „od tego są inni”albo „co mnie to obchodzi”. To tchórzostwo. Tak rozumiany „święty spokój” jest nieprawością albo tolerancją zła. Jak mógłbym przymykać oko, gdyby ktoś popychał bliźniego na drogę upadku. Czy jest godziwe nieodezwanie się przy stole – dla zachowania pozytywnych wibracji – kiedy trzeba bronić ludzkiej i Bożej prawdy? Czy milczenie w sytuacji kpiny z dobra, altruizmu czy świętości jest godne chrześcijanina? Czy kumplowskie poklepywanie po ramieniu w imię „przyjaźni”, kiedy trzeba koledze zwrócić uwagę, upomnieć go lub nawet nim wstrząsnąć, uznamy za cnotę? Nawet kłótnia może być święta! Wszak istnieje święte wzburzenie. Jan Paweł II krzyczał do nas wniebogłosy, upominając się o świętość małżeństwa i rodziny oraz o ewangeliczne wychowanie potomstwa. Współczesna tresura, nakazująca tolerancję wszystkiego, wymaga sprzeciwu, czasem nawet konieczności narażenia się grupom uważającym się za wyrocznię. Jezus powiedział: „Przyszedłem ogień rzucić na ziemię (Łk 12, 49). To też Ewangelia. Myślę, że zdrowej niezgody na niecne postępki, zwłaszcza te wykonywane pod płaszczykiem „zbożnych” czynności czy „szczytnych celów”, uczy nas dzisiaj Mistrz z Nazaretu. Primum: zauważyć ten proces czający się we mnie. Secundum: być krytycznym wobec świata. W dzisiejszej Ewangelii Zbawiciel jest naprawdę zdenerwowany, widząc, co zrobiono z domem Jego Ojca. Nie używa gładkich słów i dyplomatycznych gestów. Zagrożona jest bowiem wielka wartość. Najważniejsza świątynia świata miała za cel ukazanie Oblicza Boga prawdziwego i przygotowanie do objawiania jeszcze wspanialszej świątyni, dosłownej obecności Boga wśród ludzi – Syna Bożego. Na skutek ludzkich kalkulacji stała się ona niemal jaskinią zbójców, po łacinie: spelunca latronum. Dlatego reakcja Syna Bożego musiała być aż tak radykalna. Jezusowy gest mówi: w tym miejscu absolutnie nie o to chodzi! „Świątynia to miejsce składania ofiar miłych Bogu. Pan Jezus złożył swojemu Przedwiecznemu Ojcu ofiarę miłości z samego siebie. Ta Jego miłość, w której wytrwał nawet w godzinie największej udręki, ogarnia nas wszystkich, poprzez kolejne pokolenia i każdego poszczególnie, kto się do Niego przybliża” (o. Jacek Salij). O to chodzi w autentycznym kulcie świątynnym.
CZYTAJ DALEJ

Jaskinia Słowa (Niedziela)

2025-11-08 10:00

[ TEMATY ]

Ewangelia komentarz

Jaskinia Słowa

Red.

Ks. Maciej Jaszczołt

Ks. Maciej Jaszczołt
Autor rozważań ks. Maciej Jaszczołt to kapłan archidiecezji warszawskiej, biblista, wikariusz archikatedry św Jana Chrzciciela w Warszawie, doświadczony przewodnik po Ziemi Świętej. Prowadzi spotkania biblijne, rekolekcje, wykłady.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję