Reklama

Prawne i teologiczno-moralne aspekty transplantacji (1)

Niedziela włocławska 49/2002

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ostatnio bardzo wiele mówi się w środkach masowego przekazu o transplantacji (pobieranie i przeszczepianie komórek, tkanek oraz narządów), która budzi wiele kontrowersji i nie zawsze jest właściwie rozumiana i postrzegana. Związane to jest z wejściem w życie z dniem 6 marca 1996 r. w system prawa polskiego ustawy transplantacyjnej, która postrzegana jest jako ważny krok na drodze porządkowania prawa. Cóż to takiego? Jak wygląda prawna regulacja przeszczepów? Czym jest transplantacja w znaczeniu prawnym i teologiczno-moralnym? Jaka jest nauka Kościoła w sprawie przeszczepów? Jak patrzeć ma na transplantację chrześcijanin? Jak wygląda strona etyczna transplantacji - dla wielu obca, czasem zaś znana, lecz niewłaściwie interpretowana? Na te pytania pragnę odpowiedzieć w niniejszym artykule.
Bardzo szybki rozwój nauk medycznych spowodował, że pobieranie i przeszczepianie komórek, tkanek oraz narządów jest jednym ze sposobów postępowania leczniczego ratującego życie i przywracającego zdrowie. Dla wielu pacjentów przeszczep staje się jedyną nadzieją na zdrowie i życie, nic też dziwnego, że jest to zagadnienie o niezwykłej wadze, które musi być uregulowane prawnie.

Prawna regulacja przeszczepów w prawie polskim

Nad prawną regulacją przeszczepów w państwach Europy Zachodniej zaczęto myśleć już po II wojnie światowej. Przełomowym momentem w procesie prawnej regulacji przeszczepów było uchwalenie 11 maja 1978 r. przez Komitet Ministrów Rady Europy rezolucji dotyczącej harmonizacji ustawodawstwa państw członkowskich związanego z pobieraniem i przeszczepianiem ludzkich tkanek i narządów, praw pacjentów i problemów etycznych współczesnej medycyny. Załącznik do tej rezolucji określał wiele zasad, na których należało się oprzeć w trakcie prawnej regulacji tego zagadnienia (m. in. zgoda dawcy narządów, zakaz przekazywania w zamian za jakiekolwiek korzyści, warunki pobierania i przeszczepiania narządów lub substancji od osób zmarłych). Zdecydowana większość państw europejskich opracowała rozwiązania prawne dotyczące transplantacji w zasadzie zgodnie z przedstawioną rezolucją.
Jeżeli chodzi o Polskę, to transplantologia kliniczna rozwijała się w dość skomplikowanej sytuacji prawnej. Do 1991 r. pobierania narządów ze zwłok dla celów transplantacji dokonywano na podstawie rozporządzenia prezydenta Rzeczypospolitej z 1928 r., które zostało znowelizowane w 1949 r. Od 1954 r. prokuratorzy mogli wyrażać zgodę na pobieranie gałek ocznych - w celach leczniczych - ze zwłok będących do ich dyspozycji, później rozszerzono te uprawnienia do pobierania tętnic, kości i nerek. Kolejnym krokiem było wydanie w 1978 r. przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej wytycznych regulujących warunki dopuszczalności pobierania nerek zarówno ze zwłok, jak i od osób żyjących. Istniejący stan prawny w pewnym stopniu został uporządkowany przez wejście w życie w 1991 r. ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, która dopuszczała pobieranie ze zwłok narządów i tkanek w celach leczniczych, o ile osoba zmarła nie wyraziła za życia sprzeciwu. Ustawa nie określała jednak sposobu i formy wyrażenia sprzeciwu oraz kryteriów i trybu stwierdzenia śmierci. Uchwalony także w 1991 r. kodeks etyki lekarskiej tylko w niewielkim stopniu uzupełnił przepisy prawne dotyczące pobrania organu ze zwłok. Taki stan prawny powodował wiele niejasności i niejednokrotnie był źródłem wielu konfliktowych sytuacji.
W celu zatem wykluczenia wielu wątpliwości, a przede wszystkim odpowiedzialnego zabezpieczenia interesu dawców, jak i biorców, 26 października 1995 r. została uchwalona ustawa regulująca kwestię pobierania oraz przeszczepiania komórek, tkanek i narządów (Dz. U., nr 138 z 1995 r., poz. 682). Przepisy ustawy - jak zaznaczono - weszły w życie z dniem 6 marca 1996 r. Ustawa reguluje pobieranie i przeszczepianie komórek, tkanek i narządów pochodzących zarówno ze zwłok, jak i od żywego człowieka. Zgodnie z cytowaną rezolucją Komitetu Ministrów Rady Europy nie dotyczy ona pobierania oraz przeszczepiania komórek rozrodczych i gonad, tkanek embrionalnych i płodowych, a także narządów rozrodczych i ich części. Kwestie te zostały pozostawione do odrębnego uregulowania. Z zakresu przedmiotowego ustawy wyłączono również pobieranie, przechowywanie, przetaczanie i dystrybucję krwi. Zagadnienia te ze względu na specyfikę rozwiązań prawnych mają być ujęte w oddzielnej ustawie. cdn.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

W Licheniu powstanie kaplica św. Carlo Acutisa - przyszłego świętego millenialsa

2025-08-25 13:32

[ TEMATY ]

kaplica

Licheń

św. Carlo Acutis

święty milenials

Vatican Media

Carlo Acutis. Święty Milenials

Carlo Acutis. Święty Milenials

W dniu kanonizacji (wspólnie z Pier Giorgio Frassatim) bł. Carlo Acutisa, 7 września, już teraz nazywanego świętym millenialsem i "influencerem Boga", w Sanktuarium Matki Bożej Licheńskiej w Licheniu zostanie otwarta poświęcona mu kaplica.

Kaplica św. Carlo Acutisa w licheńskim sanktuarium ma być przestrzenią modlitwy i refleksji dla ludzi młodych. Będzie również pełnić rolę formacyjną - wskazując kierunek duchowego wzrostu, inspirując do zaangażowania w życie sakramentalne i do odkrywania, że świętość nie jest zarezerwowana dla wybranych.
CZYTAJ DALEJ

Patron trzeciego zakonu

Niedziela przemyska 34/2014, str. 8

[ TEMATY ]

zakon

Arkadiusz Bednarczyk

Św. król Ludwik

Św. król Ludwik

19 sierpnia 1239 r. Paryż był miejscem niezwykłej procesji: przy akompaniamencie bijących dzwonów wszystkich paryskich kościołów, na czele orszaku kroczy boso święty król Ludwik IX trzymając w rękach szkatułę z drogocenną relikwią korony cierniowej

W dniu 25 sierpnia Kościół obchodzi wspomnienie św. króla Ludwika z XIII-wiecznej Francji, członka i patrona Trzeciego Zakonu Franciszkańskiego. Pobożność Ludwika to pobożność człowieka świeckiego, który dążył do osobistego zbawienia przez wykonywanie swojej królewskiej funkcji. Ten niezwykły monarcha uważał, iż jego obowiązkiem było modlić się więcej o zbawienie swoich poddanych niż własne.
CZYTAJ DALEJ

Polskie siatkarki pokonały Kenię i są już pewne awansu do 1/8 finału

2025-08-25 18:34

[ TEMATY ]

awans

Kenia

polskie siatkarki

1/8 finału

Adobe Stock

Siatkówka kobiet

Siatkówka kobiet

Polskie siatkarki pokonały w Phuket Kenię 3:1 (25:17, 15:25, 25:15, 25:14) w swoim drugim meczu grupowym mistrzostw świata i zapewniły sobie awans do 1/8 finału. Drużyna Stefano Lavariniego w środę na zakończenie pierwszej części turnieju zmierzy się z Niemkami.

Polska – Kenia 3:1 (25:17, 15:25, 25:15, 25:14)
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję