Szaweł, bo takie było pierwotne imię Apostoła Narodów, nie należał do grona dwunastu apostołów ani nawet do szerszej grupy uczniów Jezusa Chrystusa, towarzyszących mu w czasie Jego publicznej działalności. Był nawróconym faryzeuszem, który wcześniej prześladował chrześcijan.

W drodze do Damaszku

Około 35 roku obecny był przy ukamienowaniu diakona Szczepana. Dzieje Apostolskie opisują, jego spotkanie pod Damaszkiem ze zmartwychwstałym Chrystusem, od którego usłyszał słowa: „Szawle, Szawle, dlaczego mnie prześladujesz?”. Te wydarzania rozpoczynają proces nawrócenia Szawła. Oślepiony faryzeusz dociera do Damaszku, gdzie chrześcijanin, żydowski prozelita Ananiasz uzdrawia go ze ślepoty i udziela mu chrztu świętego.

Krystyna Smerd

Tympanon ze scenami z życia św. Pawła

Tympanon św. Pawła

Te dramatyczne i przejmujące wydarzenia były od wieków nie tylko treścią religijnych przekazów, ale i natchnieniem dla budowniczych katedr i kościołów. Można je m.in. dziś zobaczyć w scenach religijnych zobrazowanych w portalu zachodnim bazyliki w Strzegomiu.

W książce „Obiekty sakralne Strzegomia”, autorstwa Walentego Wyrwy, znajdujemy charakterystykę wyjątkowego średniowiecznego portalu, w którym za pomocą płaskorzeźby odnajdujemy sceny z życia świętego Pawła. Pasjonat historii opisuje to słowami: „Górną część tympanonu nad zachodnim wejściem – tworzą sceny rodzajowe Sądu Ostatecznego, a pod łukiem tęczowym jest tympanon Świętego Pawła. Tympanon [przyp. red.] to wewnętrzne trójkątne pole pomiędzy gzymsami frontonu, gładkie lub wypełnione rzeźbą.

W dolnej części są: oddźwierza, mury i brama jerozolimska z jednej strony i fragment kościoła w Damaszku – po przeciwległej. Dalej oglądamy: opuszczenie przez św. Pawła Jerozolimy wraz z orszakiem jeźdźców i pieszych w drodze do Damaszku. W środku pola św. Paweł - oślepiony blaskiem spada z konia. Towarzyszący Mu jeźdźcy i piesi zwracają twarze ku górze szukając głosu wołającego, na twarzach orszaku widać lęk. Jeźdźcy trzymają kurczowo przestraszone konie. Jeszcze dalej została zobrazowana przez artystę scena uzdrowienia św. Pawła przez Ananiasza, odzianego w zakonne szaty. W górze chrzest św. Pawła - widzimy go tu wspartego o przewrócony stół podczas kazań misyjnych. Rzesze słuchających wypełniają część drugiej strony tympanonu. Poszczególne epizody z życia św. Pawła - przedstawione w znacznym zacieśnieniu świadczą o wielkim pragnieniu wykazania historycznej wizji wielu szczegółów z życia wielkiego Apostoła” – zauważa w cytowanej książce strzegomski dziejopis.

Krystyna Smerd

Portal zachodni (główny) strzegomskiej bazyliki

Gradka dla turystów

Dodajmy, że stworzone przed wiekami dzieło zachwyca nie tylko bogactwem przekazanej treści, ale wyjątkowym artyzmem. Jest przedmiotem zachwytów kliku pokoleń strzegomian i niedającej się oszacować liczbami rzesz turystów zwiedzających Strzegom i jego wizytówkę, czyli kościół parafialny pod wezwaniem św. Ap. Piotra i Pawła podniesiony w 2002 roku do rangi Bazyliki Mniejszej, a od 2017 posiadająca tytuł Kolegiaty.